Küresel dünyanın yeni demokrasi anlayışı; yönetişim

Yönetişim(Governance) kavramı, katılımcı bir demokratik uygulama esasına dayandırılan kamu uygulamalarını kapsar. Bu kavram bağlamında kamunun karar ve uygulama sürecinde konunun taraflarıyla fikir alışverişinde bulunması esastır. Esas itibariyle yönetişim, devlet-bürokrasi, işveren kesim ve sivil toplum örgütlerinin katıldığı üç ayaklı bir katılımla şekillenir.

Yönetişim kendi içerisinde; İyi Yönetişim ve Demokratik Yönetişim gibi ayrımları da doğurmuştur. İyi yönetişimde şeffaflık ve hesap verilebilirlik esastır. Yalnız bu yapılanmanın sadece karar alma mekanizmasının sonuç kısmında oluşması eleştirilere sebebep olmaktadır. Demokratik Yönetişim ise; şeffaflık ve hesap verilebilirliğin demokrasiyi getirmeye yetmeyeceğini savunarak, bu kavramların tepeden inme veya tarafları sürecin içerisinde değilde sonuç kısmında yer almasının bir anlam ifade etmediğini belirtir. Tarafların sadece sonuçta değil sürecin belirlenme aşamasında da aktif olmalarını savunur.

Yönetişimin kendi içerisinden doğurduğu bir kavramda Sosyal Dialogdur. Sosyal dialog yönetişime göre daha sınıfsal bir yapıda şekillenmektedir. İşçi, işveren ve devlet masaya oturarak daha çok emek sınıfının sorunlarını tartışırlar.

Yönetişimin; katılımı arttırdığı, ifade özgürlüğünü getirdiği ve bilgiye kolay erişimi sağladığı tezi savunulmaktadır. Eleştirel yaklaşımda yönetişimin tam karşısında bir tavır almamakla birlikte bu kavramında tek başına tüm sorunları çözmeye yetmeyeceği hatta kendi içerisinden bazı sorunları doğurduğuda belirtilmektedir.

Elektronik Devrimin Yeni İcadı; e-devlet / Kısasa Kısas; e-yurttaş

E-devlet şekillenmesi; tüm kamu hizmetlerinin dijital ortamdan verilmesi ve dolayısıyla devletin şeffaf, görünür ve katılımcı olması esasına dayanır.

E-devlet, üç ayaktan oluşur;

1-Tek Yönlü Bilgi Aktarımı: Devletin vatandaşına tek taraflı bilgi aktarımı

2-Çift Yönlü Bilgi Aktarımı: Karşılıklı iletişime dayanır.

3-Online Hizmetler: İnternetten başvuru, sınav sonucu öğrenme, randevu alma gibi işlemlerin yapılabilmesini olanaklı kılan teknolojiler…

E-yurttaş kavramı; vatandaşların siyasal yaşamdan düşmüş durumda olduklarını, oy kullanmadıklarını, hakkını aramadıklarını belirterek; yurttaşın devlet karşısında güçlenmesini savunur. Bilgi edinme hakkı, e-oylama, katılımın artması gibi yapılanmaları destekler. E-eğitim, e-sağlık gibi bazı yapılanmalar vasıtasıyla eğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmesini ister. Yurttaşın sıkıntı ve şikayetlerinden devletin anında haberdar olup kendini değiştireceğini belirtir.

E-devlet ve e-yurttaş kavramlarına dair olarak eleştirel yaklaşım, sermayenin teksesliliği üzerinde yoğunlaşır. Eleştirel yaklaşımın önemsediği hususlar sırası ile;

-e-devlet, devletin içini boşaltıyor, devletin tartışılabilirliğini azalttırıyor.

-e-devlet, bu yapılanma öncesinden daha fazla insana hizmet götürebiliyor musun sorusunun cevabını netleştirememektedir.

-e-devlette, devletin yapısı ve işleyişi tartışmaya açılmıyor. Ki asıl sorun bu hususlardan kaynaklanmaktarı.

-e-devlette, internetten sorun dinlemek sorun çözmüyor. Hakkı vermeden sorunların dinlenmesi tek başına yeterli bir çözüm değildir.

-e-devlet, teknolojik sermayeye aşırı para aktarıyor. Bu durum ulusal güvenlik ve kaynak sorununu doğuruyor. Uluslar arası teknoloji şirketleri hem devletlerden yüklü miktarda para alıyor hem de tüm bilgilerini elde ediyor. Bu da güvenlik ve finans kaynakları sorununu doğuruyor.

-e-devletteki, etkin devlet ve verimli devlet gibi söylemler devleti şirketsel söylemlere itiyor. Lakin sosyal devlet kavramı ikinci plana atılıyor.

Sonuç olarak eleştirel yaklaşımda e-devlet yapılanmasının olumlu bir araç olabileceğini ama çözümün kendisi olamayacağı tezini savunmaktadır.