Küresel kriz ve çalışan motivasyonu

2008 yılında başgösteren ve bütün dünyayı saran Küresel Mali Kriz malesef git gide derinleşmekte. Bu krizin 2009 yılında bütün şiddetiyle süreceği ancak ve ancak 2010 yılının ilk çeyreğinden itibaren eskiye doğru bir dönüş olabileceği uzmanlar tarafından tahmin ediliyor.

İlk başlarda mali sektörde başlayan kriz aylar geçtikçe reel sektöre de sıçradı ve malesef talep daralmasından dolayı üretilen ürünlerin elde kalması birçok şirketin "kriz tedbirleri" almasına sebep oldu. Hatta bazı firmalar çoktan iflas bayrağını çekip kapılarına kilit vurdular bile. Şirketlerin almış oldukları kriz tedbirlerinin başında hiç kuşkusuz eleman çıkartmalar geliyor. Son günlerde hemen hergün büyük bir firmanın eleman çıkartacağı veya çıkarttığı yolunda haberler duyuluyor, izleniyor.

İşinden olan insanların psikolojik ve sosyolojik durumları ayrı bir yazının konusu olabilir. Burada değinmek istediğim ise işten çıkarılmaların yaşandığı veya yaşanması muhtemel firmalarda tabiri caizse diken üzerinde oturan çalışanların psikolojileri ile ilgili.

Çalışma hayatının içinde olan etrafımdaki insanlardan gözlemlediğim kadarıyla, insanlar sürekli "Bu krizin sonu ne olacak?", "Şirkette eleman çıkartmalar olacak mı?", "Eleman çıkartmalar olursa bunların arasında ben de olur muyum?" gibi kafalarını kurcalayan sorularla malesef mücadele etmek zorunda kalıyorlar. Tabi bu sorular gün geçtikçe daha da derinleşiyor ve işten çıkarılma durumunda yeni hayatlarının nasıl olabileceğini tahmin etmeye kadar varan boyutlara ulaşıyor. Bütün bu düşünceler arasında, takdir edersiniz ki, çalışanların işlerine eskisi kadar motive olmaları ve verimli çalışmalar yapabilmeleri çok zor. Beyin gücüyle çalışan insanların hesap hataları veya stratejik karar hataları, beden gücüyle çalışan insanlarda ise iş kazalarına sebebiyet verecek dikkatsizlikler yapmaları bu durumda sürpriz olmamalıdır.

Peki hal böyle iken, çalışanlarının işlerine daha çok motive olmalarını ve hata yapmamalarını sağlamak isteyen patronlar ve üst düzey yöneticiler ne yapabilir?. Aslında sorunun yanıtı basit. Kriz yok iken çalışanlarının motive etmek için uyguladıkları motivasyon yöntemleri artık pahalı geliyorsa daha az maliyetli ve ufak çaplı motivasyon yöntemlerine yönelmeleri. Örnek olarak; kriz öncesi pahalı restoranlarda yapılan şirket yemeklerinin daha küçük, daha ucuz fakat sıcak ortamların yaratılabileceği restoranlarda düzenlenmesi, fazla masraf oluşturmayan şehir içi gezilerin düzenlenmesi, mesela cuma akşamları işin 1 saat önce bitirilerek şirket içerisinde küçük çaplı bir partinin düzenlenmesi verilebilir. İnanın bunlar şirketlere çok büyük külfet getirmeyecek aktiviteler olup, çalışanların motivasyonunu önemli derecede artıracak etkenlerdir.