Laiklik (BNÖ)

Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki batılılaşma hareketleri sırasında aydın kesimde beliren; din işleri ile devlet işlerinin ayrı tutulması, biçiminde özetlenebilecek laik anlayışı, bu hareketlerle ilgilenen Atatürk'ü de etkilemiştir. Bunun üzerine Atatürk din olgusunu çağdaş bir anlayışla belirlemiştir.

"Din bir vicdan sorunudur. Herkes vicdanının emrine uymakta serbesttir. Biz dine saygı gösteririz. Düşünüşe ve düşünceye karşı değiliz. Biz sadece, din işlerini devlet ve ulus işleriyle karıştırmamaya çalışıyoruz."
"Din ve mezhep, herkesin vicdanına kalmış bir iştir. Hiç kimse, hiç bir kimseyi ne bir din, ne de bir mezhep kabulüne zorlayabilir. Din ve mezhep, hiç bir zaman, siyaset aracı olarak kullanılamaz."

“Her fert istediğini düşünmek, istediğine inanmak, kendine mahsus siyasi bir fikre sahip olmak, seçtiği bir dinin icaplarını yapmak veya yapmamak hak ve hürriyetine sahiptir. Kimsenin fikrine ve vicdanına hakim olunamaz.” Mustafa Kemal Atatürk (www.tsk.mil.tr/anitkabir/laik.html)

Devlet ile din işlerinin ayrılığı; devletin din ve vicdan özgürlüğünün gerçekleşmesi bakımından yansız olması. (TDK Türkçe sözlük sf. 956)

Bence de açılımı:
1-Devletin ve dinin hem kurumsal hem işlev olarak birbirinden ayrılması;
2-Devletin tüm inançlar ve inanışlar karşısında eşit mesafede durması;
3-Devletin dinsel azınlıkları koruyacak bir tutum içinde olması;
4-Hangi inançtan olursa olsun, herkesin kendi inancının gereğini, kamusal alana zarar vermediği sürece serbestçe yaşayabilmesi;

BNÖ: Devlet laikse bu dört maddeyi tavizsiz uyguladığı mekanizmalara sahip olmalıdır. Laiklik hakem bir kurum niteliğinde olmalıdır.

http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=94363 bibliyofil in yazısında önerdiğim şekilde bir kavram verdim;
Kural: En geniş haliyle tanım verilmelidir; herhangi bir daraltma ideolojik bir tercihi yansıtacaktır.
Kural: Başlıkta, BNÖ, Biz/ben neler öneriyoruz/um kısaltması kullanılmalı: başlıkta tanımı verilen kavramın yanında BNÖ kullanılırsa diyaloga yönelik bir blog olduğu işaretlenmiş olur.
Bu birlikte öğrenme ve önerme çabası ilerlerse tüm önerilere açık blog biçimi de değiştirilebilir, hızlı bir süreç olması gerekir gibi, içi boşaltılmış çok kavram yok mu…

Kavrama ilişkin diyalog içerisinde sorularla da ilerlenebilir?
Soru: Laik devlette imamlar devlet memuru olur mu?
Diyanet İşleri Başkanlığı gibi bir kurum olur mu, olursa ne işlevi olur?