Medeniyet özlemi

Yıl 2016 olmuşken geçmiş yüzyıllardaki toplumların ürünü olan medeniyetlere özlem duymak bize ne ifade ediyor diye düşünmek gerekiyor. 21. Yüzyılın başında yaşayan jenerasyon gelecek dönemde yaşayacak çocuklarına bir medeniyet mirası bırakma sorumluluğunu hissedebiliyor mu acaba? Acaba geçmişe özlem duyan bizlerin bırakacağı miras, çocuklarımızın da özlem duyacağı bir miras mı olacaktır? Onlar bizi nasıl anacaklar?

Eski medeniyete duyulan aşırı özlem - diğer şartlar sabitken - yeniyi ortaya koyamamanın acısını yansıtıyor bir bakıma. Tıpkı yaşlanmış insanların eski günlerini hatırlamak için albümleri karıştırması, eski günleri yad etmesi fakat artık yeni bir şey yaşayamayacağını bilmesi gibi. Oysa toplumun medeniyeti yaşatacak, kültürü devam ettirecek yeni nesillere ihtiyacı vardır. Özlem duyulan medeniyeti yaşatmanın yolu eskiyi hatırlatmak mıdır peki? Bu yeterli midir? Medeniyete katkı yapan bir nesil bu kadar eskiyi bire bir yaşatma kaygısı taşır mı?

Yeni neslin sadece eskiyi devam ettirmesini istemek ve başka bir şey yapmamak, onların yaşamadıkları ve hiç bir zaman yaşayamayacakları bir dönemin figüranları olmalarını istemek demektir. Oysa her çağ kendi jenerasyonunun eseri olacak bir kültür inşa etmek zorundadır. Toplumsal hafıza başka türlü nasıl oluşabilir? Acıları, kavgaları, hezeyanları, başarıları, yenilgileri vs. olmadan hafıza canlı tutulabilir mi? Yani insanlar sadece kültür taşıyıcısı olamazlar, olmamalıdırlar, aynı zamanda ona katkı yapmalıdırlar. Böylece geçmiş ve gelecek arasında bağlantının kurulması mümkün olacaktır. Sorumluluk ve bilinç sahibi bireyler yeni nesle demelidirler ki, "biz geçmişte şu idik, şimdi bunun üzerine şunları koyduk, siz de buradan alıp şuraya doğru gidin." O halde yaşlanan ve gelecek nesle sadece anılarını bırakan insanlar medeniyeti diri diri toprağa gömmektedir. Geçmişi muhafaza etmenin yolu geçmişte yaşamak değil, aksine gelecekte yaşamaktır. Çünkü bugünlerimiz de bir süre sonra geleceğin geçmişi olacaktır.

Sonuç olarak, kendini gerçekleştiremeyen medeniyet kendi kültürünü yaşatamaz. Özlem duyulan medeniyete ulaşmak için kültüre katkı yapacak vasıfta bireyler yetiştirilmesi gerekir, sadece onu taşıyacak insanlar değil. Aksi takdirde toplumun yanlış tercihler yapma olasılığı daima medeniyeti tehdit edecektir.