MEKSİKA / EDZNA

                      EDZNA GEZİ NOTLARI

14  NİSAN 2019    (  CAMPECHE – EDZNA – CAMPECHE  )

Kaldığım otelde ya kimseler yok, ya da herkes çok sessiz. Henüz kimselerle karşılaşmadım. Akşam, klimanın serinliğinde ve tesisin sessizliğinde çok rahat uyudum. Saat 02.00’de kalkıp Türkiye’ye birkaç SMS gönderdim, sonra yine uyumuşum. ( Meksika, Türkiye’den tam dokuz saat geride. )

Bugün Pazar, kentte ziyaret edeceğim pek çok yer kapalı. Bu nedenle gezmeyi düşündüğüm Edzna antik kentini aradan çıkarayım diye düşünüyorum. Saat 05.00’de uyanıyor, dün târümar olan evrak ve notlarımı düzenledikten sonra Calle Chihuahua’nın yanıbaşından kalkıp Edzna’dan geçerek yakın köylere giden collectivo’ların kalktığı noktaya gidiyorum. Nokta diyorum, zira durak değil burası, bir sokağın başında doldukça kalkan minibüsler bunlar. Biniyorum, koltukların çoğunun üzerine rezerve anlamına gelen İspanyolca notlar konulmuş. Neylersin, her ülkenin huyu başka, arkalarda bir yer bulup oturuyorum.

Aracın içi cehennem gibi sıcak, rezerve koltuklara oturacak olanların gelmesini bekliyoruz, diğer koltuklar doldu, her birimiz aracın içindeki ısıyı vücutlarımızla daha da çekilmez kılıyoruz. Neyse, hareket ediyoruz sonunda, küçük pencerelerden az da olsa rüzgâr giriyor serinliyorum biraz. Hafiften Meksika ezgileri yayılıyor aracın içine.

Yol boyu genellikle mısır ekili geniş araziler ve rancho denilen büyük hayvan çiftliklerinden geçiyoruz. Çok geçmeden yol bozuluyor, içeri toz doluyor, sarsıntıdan olacak sabah kahvaltı yapmadığım için daha da karnım acıkıyor. Sarsıntı sarhoşluğundan neden sonra kurtuluyoruz, şoför gaza basıyor. Collectivoların Edzna’ya kadar gitmeyip ana yolda bıraktıklarını okumuştum, bu nedenle Google maps açık, pür dikkat bakıyorum, geçmemek için, zira bu sıcakta gereksiz bir adım atmak istemiyorum. Oysa şoför Edzna yoluna girerek demir giriş kapısının önünde duruyor şoför bana bakıyor, iniyorum.

Karşımda kocaman bir demir kapı var. Beni gören görevli yanıma yaklaşıyor kapının öbür tarafında. 08.00’de açılacağını anlatmaya çalışıyor. Yanımdaki köpek paçalarımı koklayıp, kapıdan bir içeri bir dışarı gidip geliyor, bana nispet yaparcasına.

Çaresiz kapının önünde açılmasını beklerken bir minibüs dolusu personel geliyor. Az sonra görevli kapıyı açıyor içeri giriyorum ( 60 MXN ). Ziyaretçi olarak benden başka kimseler yok henüz.

500 metre kadar toprak yolda yürüyor ve karşıma çıkan Gran Akropolis levhası yönünde devam ediyorum. Bir anda karşıma Edzna kompleksi çıkıyor. Gran Akropolis’in arkasında yükselen güneş nedeniyle sağlıklı fotoğraf çekmek mümkün değil.

Gran Akropolis ( Güneş Noktası ) topluluğun seçkinleri ve liderleri için yükseltilmiş buraya bakan beş yapı bulunuyor. Belli ki, bir zamanlar burası kentin en önemli bölgesi idi. Bu piramidin yüksekliği 50 metre, altında pek çok yollar ve odalar bulunuyor. Ancak, bu yapıya çıkmak yasak, önüne gerilen ipler de bunun işareti.

Edzna antik kenti yaklaşık 25 km2 bir alanı kapsıyor ve burada 25.000 kişi yaşıyordu. İÖ 600 yıllarına kadar uzanan tarihi boyunca en bereketli zamanlarını 400- 1000 yılları arasında yaşadı.

El Edificio de Cinco Pisos ( Beş katlı bina veya Saray olarak adlandırılan yapı ilginç özellikler taşıyor. 1 Mayıs ve 13 Ağustos’ta güneş zirvede iken tüm odaları aynı şiddette aydınlanır. Yukarılara uzanan merdivenlerin ilk zemininde Maya hiyeroglif panolar bulunur.

Saray binasının üst katları daha yüksek konumdaki insanlar için ayrılmış ve her odanın havalandırma ve soğutma sistemleri, kış aylarında da ısıtma imkânları bulunuyormuş.

Sarayın önündeki Güneş meydanının solunda yer alan Kuzey Tapınağının merdivenlerine tırmanıyorum. Buradan Saray ve kompleks güzel görünüyor.

Saat 09.30’a doğru Edzna’ya ziyaretçiler gelmeye başlıyor. Edzna’nın Güneş Meydanındaki yalnızlığımın verdiği huzur da sona ermeye başlıyor.

Ana tören alanında Saray’ın tam karşısına denk gelen yerde yer alan 140 metre uzunluğunda ,9 metre yükseklik ve 31 metre genişliğindeki tribünleri andıran devâsâ yapı törenleri izlemek isteyenler için inşa edilmiş olmalı. Tribünlerin altında da kısmen harap olmuş idarî bölümler yer alıyor.

Büyüklü küçüklü kimisi zamanın erittiği pek çok kalıntı güzel işaretlenmemiş, hangi yapı ve işlevi nedir anlamaya çalışıyorum.

Maskeler Tapınağı ( The Temple of Masks ) önündeyim, böylesi nadir eserler üzerlerine sazlardan yapılmış bir çardakla korunuyor, çok yazık.

Taşların arasında, astronomik figürler arasında Mayaların Güneş Tanrısı Kinich Ahau’nun iki çarpıcı maskını hayretle izliyorum.

Daha sonra “ Platforma de los Embajadores “ levhasının gösterdiği yöne 800 metre yürüyorum, sıcaktan cildimin kavrulduğunu hissederek.

Bunca yürüyüş sonunda Büyükelçiler Platformunun derbeder halini beğenmesem de önünden geçtiğim Banyan ağacını hayranlıkla izleyip fotoğraflıyorum.

Sıcak dalga dalga yayılmaya devam ediyor, 12.00’de çıkıyorum. Gelişim sorunsuz oldu, dönüşte okuduğum kadarı ile Campeche’ye araç sıkıntısı var. Edzna önüne gelen yoldan ana yola kadar yürüyorum. Birkaç kiralık araç geçiyor, içindeki yabancılar görmezden geliyorlar. Neden sonra bir araç beni son anda fark ederek duruyor biniyorum. Tek kelime İngilizce bilmeyen sürücü ile anlaşmaya çalışıyorum.

 Bir ara Google maps’a bakıyorum, Campeche’ye giden yola değil, tam tersi bir yola giriyor. Ters birşeyler olursa adamla boğuşabilir miyim diye bakıyorum, ehh, epey uğraştırırım. 100 kilometre süretle giden bir araçtan nasıl atlanır, onu bile bilmiyorum. Sonra, aklıma geliyor, sabah collectivo ile geldiğim yolda çalışma vardı ve çok bozuktu, sanırım başka yoldan Campeche’ye girecek.

Sağda solda salaş yerleşimler, büyük rançho’lardan geçiyoruz. Turistik Meksika dokusundan çok farklı yerler buralar. Meksika’yı anımsatan sarı sıcak iklim, kocaman siperli şapkalar ve evler hâkim oluyor dört yanıma.

Sonunda, başka bir yönden Campeche trafiğine giriyoruz. Centro Historica’da teşekkür ederek iniyorum.

EDZNA;

Campeche – Edzna collectivo                                                                      40 MXN

Edzna giriş                                                                                                       60 MXN