Milas’ta Kadınlar ve Kooperatifler

Milas Kent Konseyi Kadınlar Meclisi’nin çağrılısı olarak 5 Kasım 2016’da Milas-Karacahisar Köyünde düzenlenen “Milas Halısı : Üretim ve Pazarlama” konulu etkinlikte “Yerel Kalkınmada Kadınlar ve Kooperatifler” konulu bir konuşma yaptım. Konuşmamda özetle şunları söyledim :

“Sevgili kırsal emekçi kardeşlerim.

Son yarım asırdır kendinize, çevrenize bakın. Geliriniz yetiyor mu? Gideriniz niçin fazla. Gelir gider açığınızı nasıl kapatıyorsunuz?  Neden ve nasıl borçlanıyorsunuz?

40 yıldır kooperatifler üzerinde çalışan biriyim. 

Neden ?

Çünkü klasik kapitalist işletme mantığı ile çalışan piyasa sistemi içinde çok azınlık bir grup  üretilen gelirlerin büyük çoğunluğunu el koyarken, emeği ile geçinen insanlar hem yoksullaşıyor, hem de sayıları giderek kalabalıklaşıyor. Çünkü köylü, tarım, küçük esnaf , kısacası emek sömürülüyor. Ülkeler sürekli bütçe açığı, dış ticaret açığı verdiğinden borçlanıyor, borçlandırılıyor. Aynen siz küçük çiftçi, küçük esnaf gibi. Bu tablo içinde önemli olan halkın kendi üretimini, kendi emeğini nasıl koruyabileceğidir ?

Üniversitelerde, işletme ve iktisat fakültelerinde kooperatifçilik bölümlerinin, hatta birçoklarında kooperatifçilik derslerinin kaldırılıp, yerine “Finans Bölümleri”nin açıldığı koşullarda geleneksel iktisatçılık yapamazdım, yapamadım. Çünkü öğrencilerime geleneksel iktisat mantığı ile dersler verirken içim rahat değildi. Armut, elma satar gibi “para satma”nın, sattırmanın  ekonomi öğretimi  içinde, emeği ile üretim yapan insanların mal ve hizmetlerinin pazarlanmasının en önemli aracı olan kooperatifçiliğin “ekonomi eğitimi sistemi” içinde yok sayılması , “ Ekonomi Bilimi”nin bilimselliğini gölge düşürücü bir duruma getirmiştir.  Kapitalist işletme mantığı ile çalışan bir ekonomide, “üretilen gelir ile harcanan gelir” arasında sürekli bir “açık” ortaya çıktığından önemli krizler yaşanmaktadır. Kooperatifler , bu krizlerden kurtulmanın en önemli araçlarından biridir.

Çağımız bir küreselleşme çağıdır.

Küreselleşen ne ?

Daha çok  ticaret ve likit para (finans kapital). 

Dünya , “Tek Pazar” haline dönüşmüştür. Fiyatlar bu pazarda oluşmaktadır.  O nedenle ürettiklerimizi  küresel ölçekte pazarlayabilmenin yolunu bulmak zorundayız. Bunu en iyi şekilde kooperatifler aracılığı ile yapabiliriz. Ama kooperatifi önce kafalarımızda, beyinlerimizde çözümlemeliyiz :

Biz niye, niçin kooperatif kurmalıyız ?

Önce kafalarımızda bu soruyu cevaplandırmalıyız.

Bakın, özellikle 1980’li yıllarda ülke ekonomileri yeniden yapılandırıldı. Yeniden yapılandırılmış olan bu dünya tablosu içinde ürettiğimiz malları toplu bir şekilde pazarlamanın yolunu bulmalıyız. Aksi takdirde giderlerimiz her zaman gelirimizden fazla olacaktır.

Türkiye’de kadın olmak zordur… Ama kooperatifçi olmak da zor ! Ama kadın kooperatifçiliği , 2000 yılından bu yana giderek çoğalıyor. İstatistiklerde 152 adet kadın kooperatifi görülüyor. Bunun 80’i aktif durumda. Ortaklarının çoğunluğu kadın olan 34 Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bulunmakta… Bunların 20’si aktif durumda. Ortakları salt kadın olan 1 adet konut kooperatifi görülüyor.

Kendi beynimizi kullanmak zorundayız. Kendi üretimimizi en iyi şekilde değerlendirmek zorundayız. Ürettiğinizi gelire dönüştürme sürecinde söz sahibi olabilirseniz,  satın aldığınız malların fiyat oluşumunda söz sahibi olabilirseniz, gelir – gider farkınızı kendi lehinize çevirebilirsiniz. Burada kullanabileceğiniz en önemli pazar, piyasa aracının kooperatifler olduğunu gözden kaçırmayınız.

Aslolan kooperatif kurmak değildir. Çünkü kooperatif kurmak zor değildir. Önemli olan kooperatifi yaşatacak kadroların oluşturulmasıdır.

Hoşça kalın.

Hepinizi kooperatifçi selamlarımla selamlıyorum.”

Prof. Dr. Ayhan ÇIKIN

5 Kasım  2016; Karcahisar Mahallesi, Milas