Moral Desteğin Bağışıklık[immün] sistemine etkisi

Sosyal Moral Destek Sistemlerinin(SMDS) Geliştirilmesinde Sosyal Hizmet Uzmanlarının Rolü :

Moral gücünüz yerindeyse, moraliniz yüksekse ve uzun süredir kronik düzeyde moral bozukluğu yaşamıyorsanız bağışıklık sisteminizin güçlü olduğunu düşünebilirsiniz.

Sosyal Moral Destek Sistemleri olarak adlandırabileceğimiz etmenlerin bizatihi varlığı ve olanaklı ise bu sistemlerin yeri ve zamanı geldiğinde sizin için harekete geçirilmesi ile ortaya çıkan sinerji sizi bir çok stres faktöründen zarar görmenizi, yıpranmanızı önleyecek ve bu stresörlerin yol açtığı moral bozuklukları ile baş edebilmenizde size yardımcı olacaktır.

Moralinizin sağlıklı olması için, moral destek sistemlerinizin zenginleştirilmesi, güçlendirilmesi gerekmektedir. Sözlük anlamı bakımından incelediğinde moral kavramının ilk olarak edebi metinlerde kullanımlarına baktığımızda şu örneklere rastlıyoruz.

Moral / moral, -li (< fr.="" morale)="" moral="" :bir="" insanın="" ruhsal="" gücü,="" yürek="" gücü,="" maneviyat;="" “ve="" bütün="" kanunlar,="" bütün="" sosyal="" ve="" moral="" prensipler="" hep="" onun="" korkunç="" instinct’="" lerine="" gem="" vurmak="" için="" konulmamış="" mıydı?”="" y.k.="" karaosmanoğlu,="" bir="" sürgün,="" “ama="" böyle="" bir="" sorunun="" arkasında="" toplumsal="" ve="" moral="" başka="" nedenlerde="" var:”="" a.="" ağaoğlu,="" geçerken,="" “buraya="" filozofi="" ve="" moral="" derslerini="" almaya="" gelmişiz.”="" ahmet="" midhat="" efendi,="" yeryüzünde="" bir="" melek,="" “limni="" adası’nın="" tabiatı="" ve="" iklimi="" moralimizi="" düzeltmişti”="" buket="" uzuner,="" uzun="" beyaz="" bulut="" (gelibolu),="" “teknik="" bir="" ıstılah="" olarak="" da,="" entelektüel="" ve="" moral="" bir="" anlayış="" olarak="" da,="" hümaniz="" de="" daima="" ağır="" basan="" etimolojidir.”="" -cemil="" meriç,="" kırk="">

Bizim üzerinde durduğumuz anlam ise tüm bu sözlük anlamlarının bütününü yansıtan ancak sosyal olanla, moral alanın ayrılmaz bir bütün olarak anlaşılması gerektiğini vurgulayan bir mesleksel model yaklaşımın niteliklerini taşımaktadır.

Pekala nedir bu sosyal moral destek sistemleri ? Aslında biz meslekte bunlara psikososyal destek sistemleri adını vermekteyiz. Pozitif Psikoterapide ise, Denge Modeli ile açıklanan bir sistem. Fakat ne yazık ki toplum tarafından bilinen, gereksinim duyulan ve merak edilen bir tanımlama kavramları olarak benimsenmemiş olmasıyla bu kavramlar güncelliğini kaybetmiştir. Değerli olanı ayağa kaldırmanın yolu, bu kavramları güncel ihtiyaçlar çerçevesinde yeniden tanımlamaktan geçiyor.

Gözlem-İzlenim ve Eklektik Eğitimlerim ve Çalışma Deneyimlerim ışığında, ben bu sistemi Halka Sistemi Yaklaşımı olarak adlandırıyorum. Hiç kuşkusuz bu model de toplumsal algılama yapımıza uygun olabileceğini düşündüğüm bir denge sisteminden oluşmakta.

Sosyal Moral Destek Sistemleri[SMDS]

1. HALKA SMDS

a) Bireyin tüm yakınları ve en az yakın kadar yakınlık gösteren kişilerin oluşturduğu halka.(eş, aile, çocuklar, anne-baba, kardeşler, akrabalar, komşular, yakın arkadaşlar vb.)

b) İnanç dünyası ile olan içsel iletişimi ve davranışları (Yaşantısının inanç düşünce sistemine uyumluluk düzeyi, düşündüğü gibi yaşayabilme becerisi “Olduğu gibi görünmek, göründüğü gibi olma prensibi”

c) Bireyin tıbbi sağlığı( bedensel, ruhsal yönden bir bütün olarak iyiliği)

2. HALKA SMDS

*Bireyin ekonomik özgürlüğünü besleyen çalışma yaşamı(mesleği) ve bu yaşama etki eden uyaranlarla birlikte çalışılan alanın kişi bakımından taşıdığı anlam. (İş yeri, iş arkadaşları, yöneticisi, yaptığı iş gücü üretimi, iş yeri için anlamı, iş yerinin kendisi için değeri, doyuruculuğu, riskleri, ödülleri, gelişme potansiyeli açısından fırsatları, mesleki nitelik ve fonksiyonları ile diğer insanların kişiye olan saygısı ile sosyalitesine olan etkisi vb. gibi)

3. HALKA SMDS *Bireyin çevresel entelektüel birikimi, sanatsal, kültürel, fiziksel, sosyal etkinliklerle olan buluşma düzeyi, katkı ve katılım düzeyi, doğayla olan ilişkisi, ailesi ve iş çevresi dışındaki insan ilişkilerinde temas biçimi ve mizahlaştırma yeteneği. 1. ve 2. Halka SMDS’ ni uygun ve uyumlu bir biçimde 3. Halka SMDS’ ye katma başarısı.

4. HALKA SMDS * İdeal dünyasının oluşturur. Ulaşmak istediği yaşam kalitesine yönelik potansiyelleri, hayalleri, fantezileri, yaşadığı kentin, ülkenin ideal dünyasına sunduğu özgürlük alanının boyutları, ufuk genişliği, doyumluluk, toplumsal ve konulara duyarlılık konusunda çabaları, toplumsal yapılanmada söz sahibi olma, anlamlı etkinlikler konusundaki girişimleri. Değişim ve iz bırakma gücü sergileme. [Değerli ve Saygın Olma İhtiyacı Prensibi)

Halkalı Denge Modelinin, bireyler üzerinde çalışılması, öncelikle Pozitif Psikoterapi Envanterlerinden “Farklılaşma Analiz Envanterinin” uygulanmasını gerektirir. Ahenkli bir denge modeline ulaşıldığında etkileşimin uyumu da beraberinde gelmektedir. Halkaların birinde dahi eksiklik, süreklilik gösterdiğinde yukarıdaki şeklin ahenkli görünüşü bozulmakta, buna bağlı olarak tüm yaşantımız etkilenmekte ve denge bozulmaktadır.

Karmaşık gibi görünen bu yapının moral destek sistemleri geliştirilmesi gereken bireyler için profesyonel yardımı gereksediği unutulmamalıdır. Yeniden yapılanma öngörülen bireyler için Sosyal Moral Destek Sistemlerinin geliştirilmesi, farkında olanlar için yaşamsal önem taşımalıdır.

Bu aşamada şu soruyu yöneltmeliyiz. Sosyal Moral Desteğini kim sağlayacak? Yaşam kalitesini, düzeyini ve süresini etkileyen etmenlerin tek tek ele alınıp bireyin motivasyon kazanarak moral destek görmesi amaçlan bu modeldeki yaklaşımı uygulama düzeyinde bu makalede sosyal hizmet uzmanlarından yararlanılması önerilmektedir.

Moral Gücün İmmün Sistem üzerindeki etkisi kabul edildiğinde ve gerektiğinde desteklenmenin önemi kavrandığında kazanılan esenliğin ve refahın tadını çıkarmak bireylerin profesyonel yardım alma konusundaki tercihleriyle doğru orantılı olarak artacaktır.

Gereksinim durumunda bireylerin bir değerlendirmeden geçirilerek Moral Destek Sistemlerinin çalışılması ve geliştirilmesini içeren halkalı denge modeli FAE envanterinin kullanılmasıyla birlikte uygulayıcılar için iyi bir kılavuz olarak kabul edilebilir.

Bu amaçla aslında bir moral destek uzmanı olarak da toplum tarafından algılanması gereken sosyal hizmet uzmanlarından disiplinler arası bir bilim ve sanat olarak kabul edilen sosyal hizmet uygulamalarının yöntem, teknik ve yaklaşımlarından yararlanılmasını öneriyorum. Uygulamada, moral verme fonksiyonu bulunan mesleklerin başında gelen sosyal hizmet uzmanlığında, gerek mesleğin psikososyal uyumun sağlanmasında rolü, gerekse çözüm önerileri ile vakanın sorun çözme becerisinin geliştirilmesindeki rolü dikkate alındığında; diyebiliriz ki moral destek sistemlerinin eyleme geçirilmesinde aynı zamanda “Moral Destek Uzmanı” olarak da nitelendirilebilecek işlevlere sahip sosyal hizmet uzmanlarından planlı-programlı ve seanslı ve de kayıtlı olarak bireylerin danışmanlık hizmeti alabilmesi sağlanmalıdır.

Bu bağlamda, bireyin moral destek sistemlerin geliştirilmesi ile sağlanacak faydanın değerinin sonuçları açısından şaşırtıcı boyutlarda gelişmelere yol açacağını söylemek yanlış olmaz kanaatindeyim. Öyleyse, bireylerin moral yönden güçlendirilmeleri bir ihtiyaç olarak görülmeli ve her bireyin bu ihtiyacı karşılayabilecek hizmet departmanlarına ulaşabilmeleri için gerekli hizmet modelleri yaşama geçirilmelidir.

Gerek eğitim(okul) ve sağlık kurumlarında gerekse yerel yönetimlerin bünyesinde Sosyal Moral Destek Birimleri[SMDB] oluşturularak, halkın bu ihtiyacını karşılayacak sosyal hizmet kurumları oluşturulmalıdır. Bu kurumlarda Moral Destek Uzmanları rolünü üstlenebilecek yetişmiş sosyal hizmet uzmanlarının çalışması sağlanmalı ve böylece tamamlayıcı sağlık hizmeti olarak bireyler koruyucu ve önleyici amaçları hedefleyen hizmetlerle desteklenmelidir. Bu makalenin kaleme alınmasının temel amacı da “sosyal moral destek birimlerinin” kurulmasına dikkat çekmektir.

Sonuç olarak, başarı sağlanmış vakalarda izlenebilir ve hatta ölçülebilir şaşırtıcı iyilik durumlarıyla karşılaşmak söz konusu olacaktır. Desteklenmiş bir moral gücün iyileştirici özelliği baştan kabul edilmelidir. Bireyler hastalıklara karşı bağışıklıklarını artırmak için moral destek sistemlerini harekete geçirmelidirler. Bu da bireyin sağlığının korunmasında ve geliştirilmesinde önemli bir adımdır. Özetle, önerilen bu adımların atılmasında başlangıçta kurum yöneticilerin inisiyatif kullanarak Sosyal Moral Destek Birimleri [SMDB] açmaları tamamlayıcı sağlık hizmeti verilmesi açısından dönüm noktası olacaktır. Antalya, Ekim 2009

SHU.Ali SONGÜL

KAYNAKÇA : 1. Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük2. Pozitif Psikoterapi Eğitim Notları 3. Aile ve Evlilik Terapisi Eğitim Notları 4. Bitirme Ödevleri ve Uygulama Deneyimleri 5. Tıbbi ve Psikiyatrik Sosyal Hizmet Seminer Çalışmaları 6. Tıbbi Sosyal Hizmet Uygulamaları, Uygulama Değerlendirmeleri 7. Hasta Hakları Birimi Uygulama Sürecinde Mesleki Müdahale Değ. Sonuçları 8. blog.milliyet.com/alisongul, web sayfası, ”Moral Desteğin Önemi” Makale, Temmuz 2009