Narsist Ebeveynle Büyüyen Çocuklar

Narsist kişiler, kendilerine abartılı değer veren, diğerlerinden üstün gören ve kimliklerini başkalarının övgü ve onayına dayandırırlar. İnsanlarla ilişkileri yüzeysel olup empati kuramazlar. Onlar için bu dünyadaki en önemli şey kendileridir. Hiç kimsenin onlardan daha iyi bir başarı gösterdiğine inanmazlar. Onlar her konuda diğer insanlardan daha iyidirler. İnsanlar onları eleştirmeye başladığında abartılı öfke tepkileri gösterebilirler. Eleştirilme duygusuyla baş edemezler. İnsanlar tarafından sevilmek, konuşulmak, iltifat edilmek isterler. Narsist kişiler, başkalarının ihtiyaçlarını fark etmeden kendi arzularına göre yaşarlar.

Narsist ebeveynlerin kendi anneleriyle kurduğu bağ da çok önemlidir. Aslında hayata bağlanmamızın ve ilişkilerimizin temeli 0-2 yaş döneminde anne-çocuk arasındaki bağın niteliğine dayanıyor. Bazı anneler sevgi ve şefkat doluyken bazıları ise daha soğuk ve ihmalkâr olabiliyor. Kendi duygusal ihtiyaçlarını tatmin etmek uğruna çocuğunun ayrılma-bireyleşme ihtiyaçlarını görmezden gelebiliyorlar. Bu anneler, çocuğun gerçek bireyselleşmesine izin vermeden kendi idealleştirdiği yöne doğru gitmesini isterler. Bu çocuklar, annelerine karşı başarısız gözükmek istemeyip büyüklenmeci kendiliğini korumak isteyeceklerdir.

Annesi tarafından ihmal edilmiş, reddedilmiş, ihtiyaçları karşılanmamış ya da önemsenmemiş her çocuk “ben değersizim” inancıyla büyür. Çocuklar kendi bedenlerinden sonra annelerinin bedenlerini fark ederler. Eğer anne, tutarsız, değişken, reddedici ve duygusal olarak terk eden bir tutumdaysa çocuklar dış dünyaya karşı güvende hissetmezler. İlk bağ kurduğu annesinin yanında güvende hissetmesi gerekirken tehlikede hissedebilir. Bu durumda çocuklar kendisini güvende hissetmek için kendine yatırım yapmaya başlarlar. Çünkü tek güvenli limanın kendisi olduğunu düşünür.  Temeldeki değersizlik ve reddedilmiş duygusunu kendisine abartılı sevgi yatırımı yaparak güvende hissetmeye çalışacaktır.

Narsist anne ve babayla büyüyen bir çocuğun hayatı elbette kolay olmayacaktır. Her çocuğun hayatta kalabilmesi için temel ihtiyaçları karşılanmalıdır. Bunlar fizyolojik olduğu kadar psikolojik ihtiyaçlardan da oluşur. Narsist ebeveynlerle büyüyen çocuklar ihtiyaçlarının önemli olmadığını düşünebilirler. Çünkü narsist olan ebeveynin ihtiyaçları daha ön plandadır. Bu çocuklar anne babalarını memnun etmek için yaşarlar. Hata yaptıklarında anne babalarının onları cezalandıracağını ve sevmeyeceğini düşünebilirler. Yaşamının erken dönemlerinde narsist olan ebeveynine göre davranmayı öğrenmek zorunda kalabilirler. Kendi kimliklerini ebeveynlerinin yansıması olarak şekillendirirler.

Narsist ebeveynlerin çocukları küçük yaşlardan itibaren büyük bir endişe taşırlar. Çünkü ebeveynini mutlu etmek için kendi ihtiyaçlarını ve kişiliklerini bir kenara itmelidirler. Eğer bu çocuklar narsistin isteklerine uymazlarsa ya da kendi amaçları için kendi hedeflerini belirlemeye kalkarlarsa suçluluk duygusu yaşarlar. Bu çocuklar anne babasının isteklerini yerine getirmek zorunda kalırlar.

Narsistik ebeveynin çocuklarının kafası oldukça karışıktır. Narsistleri yetişkinlerin bile anlaması zorken küçük bir çocuğun gözünden daha da karmaşıktır. Çocuklar “annemi üzmemeliyim”, “annem beni sevmez”, “ben çok hatalıyım”, “annemi hep mutlu etmeliyim” gibi inançlara sahip olabilirler. Narsistik ebeveyn-çocuk ilişkisinin genel kalitesi ve gücü çok zayıftır. Çocuklar bu ebeveynlerin yanında değersiz hissedip, sevilmediğini düşünürler. Sevgi, hep bir koşula bağlıdır. Çocuk, ebeveynine göre yaşamak zorundadır. Narsistik ebeveyn çocuğuna şu mesajı vermektedir: “Sen sadece söylediğim kadar iyisin ve benimle tamamen uyumluysan sevileceksin.” Basitçe söylemek gerekirse gerçekten ruhunda derin yaralara neden olmaktadır.

Narsistik ebeveynlik çocukları nasıl etkiler?
*Çocuk görmezden gelinecektir.
*Çocuğun duyguları ve gerçekleri kabul edilmeyecektir.
*Ebeveyn çocuğuna bir aksesuar gibi davranacaktır.
*Çocuğun kimliği değil nasıl davrandığı önemli olacaktır.
*Çocuk kendi duygularını tanımlamayı veya güvenmeyi öğrenmeyecek ve kendinden şüphe duyarak büyüyecektir.
*Çocuğa nasıl göründüklerinin nasıl hissettiklerinden daha önemli oldukları öğretilecektir.
*Çocuk doğal olmaktan korkacak ve bunun yerine görüntünün özgünlükten daha önemli olduğunu öğretecektir.
*Çocuğun ebeveynini ve ailesini korumak adına sır tutmayı öğrenecektir.
*Çocuk kendi benlik duygusunu geliştirmeye teşvik edilmeyecektir.
*Çocuk duygusal olarak boş hissedecek ve beslenmeyecektir.
*Çocuk başkalarına güvenmemeyi öğrenecektir.
*Çocuk kullanılmış ve manipüle edilmiş hissedecektir.
*Çocuk, olması gerektiği gibi başka bir yoldan değil, ebeveyni için yaşayacaktır.
*Çocuk duygusal olarak gelişmeyecektir.
*Çocuk kabul ve sevilmekten ziyade eleştirilir ve değerlendirilir.
*Çocuk “yeterince iyi değilim” inancı geliştirecektir.
*Çocuğun sağlıklı duygusal bağlanması için bir rol modeli olmayacaktır.
*Çocuk ilişkiler için uygun sınırları öğrenmeyecektir.
*Çocuğun sağlıklı bir öz değerlendirmesi olmayacak, başkalarının değerlendirmelerine göre yaşayacaktır.
*Çocukların yaşı ilerledikçe ebeveynlerinden ayrı bireyleşme konusunda zorluk çekecektir.
*Çocuğa hak ettiğinde kendini takdir etmesini öğretmez.
*Çocuklar yetişkinlik döneminde travma sonrası stres bozukluğu, depresyon veya kaygı bozukluğu yaşayabilirler.  
*Çocuk kendine güven eksikliği yaşayacak ve ilişkilerinde de bu güven kaybını hissedecek.
*Narsist ebeveynle büyüyen çocuklar utanma duygusunu sıklıkla yaşar ve aşağılandığı için de zayıf benlik saygısı ile büyür.
*Narsist ebeveynin çocukları her konuda başarılı olmak için çaba sarf etmek zorundadır.