Nazım ve Vera İstanbul'da...

Nazım Hikmet, memleket hasretini gideremeden bu dünyadan göçüp gittiğinde 3 Haziran 1963 tarihini gösteriyordu takvimler. 25 Temmuz 1951 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararıyla Türk Vatandaşlığından çıkarılan Türkçe’nin en büyük şairlerinden Nazım Hikmet Ran’ın yorucu mücadelerle dolu hayatının son durağı Moskova oldu. Bu soğuk kentteki Pesçananya Sokağında yaşadı Nazım Hikmet ve son aşkı, eşi Vera Tulyakova. Şimdi ikisi de hayatta değil. Vera Tulyakova 19 Mart 2001 yılında Moskova’da, Nazım Hikmet ile birlikte yaşadıkları evde yumdu gözlerini hayata. Ancak kâğıtlara işlenmiş anıları, aşkları, zamanın yıpratıcılığına direnmiş eşyaları sapasağlam ayakta ve hikâyelerini anlatmak için İstanbul’dalar.

Nazım Hikmet’in 1960 yılında evlendiği Vera Tulyakova ile yaşamının son yıllarını paylaştığı evde bulunan çok sayıda özel eşya, 19 Ocak Cumartesi günü Galatasaray’daki Yapı Kredi Kültür Merkezi Sermet Çifter Salonu’nda sergilenmeye başlandı. 22 Mart tarihine kadar açık kalacak olan sergi, ‘Şehrime ulaşamadan, bitirirken yolumu/ Nazım ve Vera İstanbul’dan Moskova’ya’ adını taşıyor.

Sadık Karamustafa’nın tasarladığı ve küratörlüğünü Melih Güneş’in yaptığı sergiyi gezerken, büyük şairin yaşamının özel anlarına tanıklık etme fırsatını yakalıyorsunuz. Salonun girişinde Nazım Hikmet’in bavulları, ceketleri, sabahlığı, yelekleri, havluları ve takım elbiselerinden oluşan bir yerleştirme karşıyor sizi. Merakla ve biraz da hüzünle bakıyorsunuz giysilere, eskimiş yüzlerinde onun ışığından bir parça bulabilmek ümidiyle. Cüzdan, telefon defteri, evlilik cüzdanı, ölüm belgesi, daktilo, şapka, kravat, mektup, plak, kitap, pasaport, tespih gibi sahibinin silinmeyen izlerini taşıyan eşyaların dışında; Abidin Dino ve Avni Arbaş’ın Nazım ve eşi için yaptıkları resimler, Yaşar Kemal’in gönderdiği mektup ve kartpostallar ile çiftin fotoğrafları da sergilenen nesneler arasında yer alıyor. Ayrıca şairin ölümü üzerine Japon çocukların eşine yazdığı mektup, eski Sovyetler Birliği’nde anısına basılan pullar, Tulyakova’nın elbiseleri, şapkaları, ayakkabısı, seyahat çantası ve şairin ölümünden çok sonra ziyaret edebildiği İstanbul’da çekilen fotoğraflarından oluşan bir albüm de sergilenen nesneler arasında sayılabilir. Her eşya, hikâyesini anlatan bir metinle birlikte sunuluyor ziyaretçilere. Sergilerle ilgili belgesel gösterimlerinin yapıldığı küçük mekânda ise, Nazım Hikmet ve Vera Tulyakova’nın fotoğraflarından oluşan slaytlar, müzik eşliğinde birer birer yansıyorlar ekrana.

Eşinin ölümünden sonra ona ait eşyaları itinayla koruyan Vera Tulyakova, kaybının verdiği acıyla başa çıkabilmek için geceler boyu oturup kâğıt üzerinde sohbet etmiş onunla. Nazım Hikmet için yazılan defterler dolusu yazıdan oluşan ‘Bahtiyar ol Nazım’, önümüzdeki ay Yapı Kredi Yayınları yoluyla okuyucuyla buluşacak ve bu büyük aşkın öyküsü hüzün ve özlemle yoğrulmuş metinlerle konuşmaya başlayacak.