Öğrendiğim ilginç gerçeklerden düşündüğüm ilginç projelere

2007'ye girerken küresel gündemde, akademide, üniversitelerde, sivil toplumda, şirketlerde neler konuşuluyor?

Bu yazıda geçtiğimiz yıla damgasını vuran, 2007'de kritik olacağını düşündüğüm ve önümüzdeki 20 yıllık dönemde dünyayı etkileyecek olan trendlerden bir demet sunuyorum. Türk profesyonelleri ve girişimcileri olarak bu gelişmeleri iyi okur ve takip edersek, ilginç proje ve atılımlar gerçekleştirebileceğimize inanıyorum.

YAŞLILAR VE ERKEN SAATLER ÇALIŞMA

• Yaşlı çalışanların ve erkencilerin sayısı giderek artıyor ve yaşlılar sabah erken saatlerde çalışmayı tercih ediyorlar. Olgun çalışanlar erken sabah saatlerinde ayağa kalkmayı ve çalışmayı tercih ediyorlar. Bu da demektir ki dünyanın pek çok ülkesinde 6.30-14.30 arası “erkenciler mesaisi” olarak yaygınlaşmaya başladı ve bu trend devam edecek gibi görünüyor. Erkenciler için özel hizmetler, servisler, işletmeler başlatılabilir.

ESNEK ÇALIŞMA SAATLERİ

• Esnek çalışma saatleri istisnadan ziyade yaygın uygulamaya dönüşüyor. Kuzey Amerika’da artık hemen her şirketin çalışanlarına özel esneklik politikaları bulunuyor. Haftada dört gün gelenler, sadece sabah çalışanlar, saat 15’te mesaiyi bitirip çocuklarına yetişenler, evden çalışanlar, esnek Cumalar, canım evi istiyor izin günleri giderek yaygınlaşıyor. Şirketler de artık öğreniyorlar ki verimlilik ve performans arttırmanın yolu uzun saatler çalışmak yerine etkili çalışmaktan geçiyor.

ESNEK ORGANİZASYONLAR

• Esnek organizasyonlar: Benchmarking, downsizing, outsourcing, ...

CONSTRUCTIVISM

• Oluşturmacılık yaklaşımı (Constructivism) eğitim felsefesi ve eğitim bilimlerine dünya çapında damgasını vurmuş durumda.

APPRECIATIVE INQUIRY

• Takdir Edici ARGE (Appreciative Inquiry) bütün dünyada organizasyonların değişim ve gelişim projelerinde yaygın olarak kullanılmaya başlanıyor. Case Western Reserve Üniversitesi’nin Örgütsel Davranış Fakültesi Takdir Edici ARGE’nin dünyada liderliğini üstleniyor. Prof. Dr. David Cooperrider modelin kurucusu ve baş uygulayıcısı. Model organizasyonların tamamen pozitif olarak ilerlemesi ilkesine dayanıyor. Problemler yerine fırsatlara odaklanılıyor. Negatif ifadelerden kaçınılıyor.

BM GLOBAL COMPACT

• Birleşmiş Milletler Global Compact oluşumu iş dünyasını, sivil toplumu ve devlet başkanlarını sosyal sorumluluk çatısı altında bir araya getiriyor.

TUNUS YEŞİL DUVAR PROJESİ

• Tunus, çölleşmeye karşı başarılı bir ekolojik modelle tüm dünyada adından söz ettiriyor. Tunus, “Yeşil Duvar” projesiyle yılda 40 milyondan fazla ağaç dikerek çölleşmeyi tersine çeviriyor. Sivil toplum, devlet, üniversiteler ve askeriye projede beraber çalışıyor. Askerler vatani vazifelerinde yoğun olarak ağaş dikiyor. Ağaçların her birinin maliyeti 50 centten daha ucuza geliyor. Proje, Sahara bölgesinde ekolojik bir yenilenme ve kalkınma modeli sunuyor.

GÜN BOYU YEMEK YEME

• Gün boyu yemek yeme küresel alanda bir trende dönüşüyor. Kahvaltı, öğle ve akşam yemeği gibi kesin ayrımlar ortadan kalkıyor. Bireyler yemek alışkanlıklarını değiştiriyor, az ve sık yeme eğilimi artıyor. Sağlıklı beslenme, hijyen, doğallık giderek fazla önem kazanıyor, sebze ve meyveler daha fazla tercih ediliyor. Yemek saatleri artık daha esnek ve akışkan olarak belirleniyor. Bu trendi yerinde gözlemleyen restoran sahipleri yeni stratejiler üretiyorlar: Daha fazla seçenekli, küçük, orta ve büyük kaplarda, çeşitli kombinasyonlarda, daha hafif, daha yeşil, daha esnek menuler revaçta. Küresel dünyadan farklı ve niş mutfak tadları tercih ediliyor, bu yemekler kültürel paketlemelerle çekici ve egzotik hale getiriliyor. Yemekler kültürel öğeleri ve kodları taşıyor. Yemeklerin öyküleri, hikayeleri, tarihçesi, yöresel ve kültürel önemleri ön plana çıkıyor. Yemek yemek küresel platformda zengin bir deneyim haline dönüşüyor.

NETWORK'E HAZIR MIYIZ?

• Harvard Üniversitesi’nin son araştırmasına göre Networke Hazırlıklı Olma İndeksinde (Networked Readiness Index) Türkiye dünya ülkeleri arasında 41. sırada yer alıyor. Bu indeks, ülkelerin dijital ve sanal olarak hazırlıklı olma düzeylerini, Internet altyapılarını, e-ticaret potansiyellerini esas alıyor.

SANAL PLATFORMLAR

• Internet bazlı sanal paylaşım platformları yaşamımızda merkezi ve önemli bir rol oynuyor. Forumlar, Milliyet Blog gibi bloglar, e-gruplar, interaktif yapılar, sanal ağlar hızla yayılıyor. Eksisozluk ve itiraf.com gibi oluşumlar, bloglar sanal kitleleri çekmeyi başarıyor ve referans platformlar haline geliyor.

WEB 2.0

• Web 2.0 yeni ve heyecanlı oluşumlara gebe. Glokal network’ler yeni çağın haber vericileri.

OLUŞUM - EMERGENCE

• Emergence kavramı sosyal bilimlere de yayılıyor. “Karıncaların, beyinlerin, şehirlerin ve yazılımların ortak yaşamları” kitabı çok satanlar listesine giriyor.

PANARŞİ KAVRAMI

• Panarşi Modeli sadece ekosistemlerde değil tüm sistemlere, kurumlara, sosyal yapılara uygulanmaya başlıyor.

KUANTUM VE YENİ BİLİMLER

• Kuantum teorisi, Kuantum rezonans teorisi, Harmonik teori, Kaos teorisi, komplekslik teorisi, Ekolojik paradigma teorisi gibi teoriler YENİ BİLİMLER adıyla anılıyor ve 21. Yüzyıla temel teşkil eden teoriler olarak bilim adamlarının ve sosyal bilimcilerin ilgisini çekiyor.

TEKNOPARKLAR

• Teknoparklar, inkübatörler, melek sermayesi ve risk sermayesi

BEŞİNCİ DİSİPLİN

• Sistem Bilimleri, Beşinci Disiplin (Fizik, Kimya, Matematik, Biyolojiden sonra beşinci temel doğal bilim) olarak bilim dünyasında kabul edildi.

Fahri Karakas, McGill Universitesi