Okul öncesi dönemindeki çocukların gıda tercihleri

Okul öncesi dönemindeki çocuklar, çoğunlukla süt ürünleri, krakerler, kurabiyeler, meyve suları vb. yiyecekleri tercih ederler. Genellikle karbonhidrat yönünden zengin kolay çiğnenebilen gıdaları çok severler. Etli gıdalardan da hoşlanırlar. Gıdalardan yeterince hoşlanabilmeleri için çiğnemelerinin kolay olması gerekir. Parça halindeki etler ağız kaslarında yorgunluk oluşturduğundan, zorlukla yenilir. Bu nedenle okul öncesi dönemde çocuklar için çiğnenmesi ve yutulması kolay olan proteinli gıdaların hazırlanması gerekir. Örneğin: Izgara parça et yerine ızgara köfte gibi...

Okul öncesi çocuklar, pişmiş sebze katılmış gıdaları ve karışık yemekleri (çok fazla gıda karışımı ile hazırlanmış) çok fazla tercih etmezler. Çiğ sebzeleri pişmiş olanlara göre daha kolay kabul ederler. Ancak kabul ettikleri sebze ve meyve sayısı sınırlıdır. Gıdanın kabul veya reddedilmesinde, çocuğun daha önceden o gıda hakkındaki izlenimi de etkili olmaktadır.

Süt alımı da bu dönemde son derece düzensizdir. Bazen okul öncesi dönemde süt tüketimi tamamen reddedilmektedir. Ancak bu davranış kalıcı değildir. Süt tüketimine belirli bir süre ara verdikten sonra, tekrar çocuğun sevdiği bir gıda haline gelebilir.

Bu dönemde çocuk bazı temel gıdaları almayı reddederse işiniz biraz yaratıcılığa kalmış. Çocuğu o besini alması için zorlamak yerine, küçük hilelerle ona yedirmeniz mümkün. Mesela çok sevdiği bir gıdanın içine sevmediği besini ezilmiş halde yerleştirebilirsiniz. Bu onu zorlamanızdan daha etkili zira çocuk zaten alması gereken gıdayı alır ve tadını benimsediği için ilerde tek başına da bu gıdayı tüketebilir.

Okul öncesi dönem çocuğun gelişiminin en önemli vakitlerinden biridir. Dolayısıyla gıdalar, besin değeri yüksek olanlardan seçilmelidir. Çocuğun özerkliğine en düşkün olduğu zamanlarında kendi başına yemesine müsaade edilmelidir. Yemek yerken çok acele etmeden ve çok geç kalmadan yemeklerini tamamlayacak düzeye gelebilmelidirler. Şahit olduğum bazı okul yemekhane manzaralarında gördüğüm bir yanlış, yemeğini yemeyen çocuklara öğretmenleri tarafından yemeklerinin yediriliyor olduğu. Ama bence bu hiç de uygun değil. Elbette çocuk yemek yemeli ancak önemli olan bu ihtiyacını kendisinin karşılayacak düzeye gelmesidir. Israrcılık ve direkt yemesine yardım onun zararına olur.

Yiyecekler kolay yutulabilir şekilde hazırlanmalıdır. Örneğin haşlanmış patates zor yutulur, patates ezilirken süt eklenmesi patatesin besin değerini arttırıken, yutulmasını da kolay hale getirir.

Çocukların iyi yemek yeme alışkanlığı kazanmasında porsiyon ölçüsü de çok önemlidir. Hepimiz kendi annelerimizden biliriz; genelde tabaklarımız doldurulup taşırılır. Ama çocuğa yiyeceğinden daha az oranda yiyecek verilerek çocukların ikinci tabağı istemesi sağlanabilir. Bu şekilde çocukların kendilerini başarılı hissetmeleri de sağlanmış olur.

Unutmayınız ki çocuğunuz da bir bireydir. Yani çocuğunuza da seçme hakkı tanımak, işi inada bindirmeden ona bu konuda özgürlük tanımaktır. Çocuklar için elden geldiğince karar vermelerini gerektiren ortamlar oluşturulmalı, alternatifler sunulmalıdır. Örneğin süt mü yoksa portakal suyu mu içmek istersin? diye sorarak kendine ilişkin konularda bir sorumluluk taşıdığını hissetmesi sağlanabilir.

Aile ve okul sofraları özenle hazırlanmalı; temiz ve düzenli olmalı. Sofraya çocuk içinde tabak, kaşık konulmalı, sofrada onun da bir yeri olduğu gösterilmeli.

Yemeklerin görünüşünü çekici hale getirin. Mantar ve sosisle gülümsyen bir yüz, maruldan saçlar, havuç, ıspanak ve bezelyelerle bir ay manzarası yapın mesela. Bu şekilde yemek istemediği besinleri tüketmesini sağlayabilirsiniz. Yemeklerinizi yaparken size yardım etmesine izin verin.

Çocuğunuz bezelye yemeğinden önce çikolata yemek isterse dehşete kapılmayın:)) Yiyecekleri alışılmış sırayla yeme alışkanlığı daha sonraki yaşlarda gelişecektir. Sabır...

Aile bireyleri, çocuğun iyi bir taklitçi olduğunu unutmamalı ve onu yanında yiyeceklerle ilgili olumsuz davranışlar sergilememli ve olumsuz sözler söylememeliyiz.

Çocuklar sofrada bazı hatalar yapabilir. Yemeğini ve suyunu dökebilir. Yaptıklarını yüzüne vurup bağırıp çağırmamalı. Beslenme saatleri çocuğun istediği mutlu bir olay durumuna getirilmeli.

Yemeği döküp saçsa da kendisinin yemesine müsaade edilemli, zor kullanmamalı, ödüller vaat edilmemeli...