Okumama alışkanlığı

Ne kadar çok yazılırsa yazılsın, hiç güncelliğini kaybetmemesi gereken bir konu okuma alışkanlığı. 

Öncelikle, genel kabul gören ölçeğe göre, bir kişiye okuma alışkanlığı var, çok okuyan bir kişi diyebilmek için, 1 yılda 21 ve daha fazla kitap, orta düzeyde okuyucu diyebilmek için, 1 yılda 6-20 kitap, az okuyan okuyucu diyebilmek için, 1 yılda 1-5 kitap okuması gerekiyor. 

Bu ölçeğe göre Türkiye’de düzenli kitap okuma alışkanlığı oranı binde 1. Bu oranı nüfusumuza uyguladığımızda 700 biz kişi civarında okuma alışkanlığı olan yurttaşımız olduğunu görürüz. 

2006 yılında, Çocuk Vakfı’nca yapılan ''Türkiye'nin Okuma Alışkanlığı Karnesi'' araştırmasında öne çıkan tespitler toplum olarak ne kadar kötü durumda olduğumuzu ortaya koyuyor. Önemli gördüğüm bazı tespitler şöyle; 

-Nüfusun yüzde 88’i okur-yazar. 

-Kızlar erkeklerden daha çok kitap okuyor. 

-Üst ekonomik düzeydekiler roman, alt ekonomik düzeydeki çocuklar hikâye okuyor. 

Çocuk yayınları yabancılaştırıcı ağırlıklı bir içerikle sunuluyor. 

-Gazete ve çocuk dergisi okuma alışkanlığı yok. 

-En niteliksiz çocuk yayınları dini içerikli. 

-Okuma alışkanlığı ilgisi en yüksek grup eğitim almış okulöncesi velileri. 

-Nüfusun yüzde 40’ı hayatı boyunca hiç kütüphaneye gitmiyor. 

-Gençlerin yüzde 70’i hiç okumuyor. 

-Yetişkin nüfusun yüzde 95’i yalnızca televizyon seyrediyor, yüzde 5’i televizyon seyretmenin yanı sıra kitap okuyor. 

-Öğretmenlerin yüzde 63’ü bazen kitap okuyor. 

-Üniversite öğretim üyelerinin yüzde 56.2’si ayda 1-2 kitap okuyor. 

-Türkiye’de düzenli kitap okuma alışkanlığı oranı binde 1. 

-Öğretmenlerin yüzde 33.4’ü düzenli, yüzde 63.3’ü bazen kitap okuyor, yüzde 3.3’ü hiç kitap okumuyor. 

Bu tespitler, toplum olarak çok acınacak bir durumda olduğumuzu gösteriyor. Yetişkinlerin, hele öğretmenlerin kitap okumaması geleceğimiz açısından ciddi bir problem. 

Okumanın başarıya etkisi de yadsınamayacak bir gerçek. Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda, okuma alışkanlığı, temel eğitimde bireyin verimliliğini yüzde 50 yükseltiyor. Eğitimin ekonomideki verimliliği artırma oranı ise yüzde 44. 

Bu verilere göre eğitim sistemimizin temel sorunu okuma alışkanlığı kazandırmayan bir yapıda olması. Eğitimin hem toplumsal yaşama, hem de ekonomiye olan etkisi düşünüldüğünde, okuma alışkanlığının ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor. 

Bu nedenle okuma alışkanlığını etkileyen nedenleri iyi değerlendirmek ve bu sorunu aşmaya yönelik çözüm önerileri geliştirmek gerekiyor. Yapılan araştırmalarda okuma alışkanlığını etkileyen nedenler arasında sözlü kültür geleneğinden kaynaklanan nedenler, zihniyete yönelik nedenler, topluma yönelik nedenler, kültürel nedenler, eğitimle ilgili nedenler, ekonomik (yoksulluk) nedenler, zamana ve döneme ilişkin nedenler, medya merkezli (özellikle televizyona bağlı) nedenler ilk sıralarda sıralanıyor. 

“Okumama alışkanlığına” neden olan bu problemleri gerçekten ele alarak ulusal düzeyde çözüm önerileri geliştirmek ve bir an önce uygulamaya koymak gerekiyor. Aksi halde daha uzun yıllar, “başka projelerin” uygulama alanı olmaya devam edeceğiz.