Ortaya bir buçuk karışık Başkanlık Sistemi

Başbakan, otomobilde Türk markası isterim diye işaret buyurduğunda düşünmeye başlamıştım. Kim yapacaktı? Bursa'da konuşlanmış İtalyan veya Fransız ortaklar mı? Yoksa İzmit'te ki Koreliler mi? Adapazarı'na uzandığınızda karşınıza çıkan Japonlar mı? Bir de İmza'nın sahibi Jet Fadıl bey mi? Cevabını bulamamıştım. İstek güzeldi de gerçekleştirmek için büyük çaba, kararlılık ve sabır gerekiyordu. Zaman içinde bu istek unutuldu. Başbakanda üstelemedi...

Bugün yeni bir kavramla daha tanıştırdı sayın Başbakan, Türk Usulü Başkanlık Sistemi. Kulaklarımla duydum çeşitli ülkelerde bulunan başkanlık sistemlerinin iyi taraflarını alarak yapılacak yepyeni bir başkanlık sistemi. Hani ortaya birbuçuk karışık gibi... Nereden isterseniz oradan yiyebilirsiniz.

Başbakana kendi partisinin bir vekili tarafınd

Başbakan, otomobilde Türk markası isterim diye işaret buyurduğunda düşünmeye başlamıştım. Kim yapacaktı? Bursa'da konuşlanmış İtalyan veya Fransız ortaklar mı? Yoksa İzmit'te ki Koreliler mi? Adapazarı'na uzandığınızda karşınıza çıkan Japonlar mı? Bir de İmza'nın sahibi Jet Fadıl bey mi? Cevabını bulamamıştım. İstek güzeldi de gerçekleştirmek için büyük çaba, kararlılık ve sabır gerekiyordu. Zaman içinde bu istek unutuldu. Başbakanda üstelemedi...

Bugün yeni bir kavramla daha tanıştırdı sayın Başbakan, Türk Usulü Başkanlık Sistemi. Kulaklarımla duydum çeşitli ülkelerde bulunan başkanlık sistemlerinin iyi taraflarını alarak yapılacak yepyeni bir başkanlık sistemi. Hani ortaya birbuçuk karışık gibi... Nereden isterseniz oradan yiyebilirsiniz.

Başbakana kendi partisinin bir vekili tarafından hazırlanan, başkanlık sistemi ile ilgili  rapor verildiğini biliyorum. Hatta Taha Akyol ile rapor sahibi milletvekilinin programınıda izlemiştim. Taha bey başkanlık sistemine karşı olduğunu nedenleriyle ortaya koyan bir yazar. Sorduğu sorular karşısında aldığı cevaplardan rapor sahibininde aslında başkanlık sistemini pek savunmadığı izlemini edinmiştim. Doğrusu garip bir durumdu. Başbakana rapor sunucaksın sonra da bir televizyon programında başkanlık sisteminin sakıncalarını sıralayan program sahibinin eleştrilerine hak vereceksin. Rapor sahibinin kafası bu kadar karışıksa rapor verilenin de konuyu özümsemesi beklenemez. Taha bey, İstanbul Hukuk Fakültesi 61 Anayasası hazırlıyıcısı Sıddık Sami Onar, Tarık Zafer Tunaya gibi efsane sayılabilecek hocaların öğrencisi olduğunu sorduğu yerinde sorularla ortaya koydu.

Anladığım kadarıyla Başbakan konuyu derinlemesine incelememiş. Belki de danışmanları onun arzuları doğrultusunda bilgiler vererek yanılmasına neden olmaktal. Gerçekten çok zor bir durum. Birilerinin başkanlık sistemini enine boyuna başbakana anlatması gerekmektedir. Türk anayasa sistemini belli başlı virajlarıyla, nedenlerinide belirterek anlatmalı, bilhassa 1961 anayasasını çok iyi bilmesini sağlamalıdır. 1961 anayasa sistemi bilinmeden günümüz sancılarının son bulması mümkün değildir. Yumuşak kuvvetler ayrılığı sisteminin nimetlerini öğrenmeden başkanlık sisteminden söz etmek ne kadar doğrudur? Tarık Zafer hoca "Odadan çıktığınızda kapıyı çekin ama kilitlemeyin, kilitleyip de anahtarı kaybederseniz tekrar kapıyı açmak için  kırmanız gerekir." diyerek yumuşak kuvvetler ayrılığını veciz şekilde anlatırdı.1961 anayasa sistemi böylesine ince ayrıntılarda kurgulamasına rağmen önce Talat Aydemir darbe girişimi,1971 muhtırası ve nihayetinde 1980 ihtilaline mani olamamıştı. Çünkü sistemler nihayetinde kişiler tarafından uygulanmaktadır. Kişiler kusuru hiç bir zaman kendilerinde aramayıp dışarda aradıklarından, sistemi suçlayıp kendilerini zeytinyağı misali hep üste çıkarmışlardır.

Cumhurbaşkanı forsunda bulunan yıldızların çokluğundan gurur duymanın yanında yeterince ders çıkartmanın gereğine inanırım. Sondan bir önceki yıldız olan Osmanlı İmparatorluğunun yııkılışında hakim olan çatışmacı siyasi gelenek son yıldızda da devam etmektedir. Uzlaşmacı siyasi geleneğe sahip olmadan başkanlık sisteminden söz etmek, yani sert kuvvetler ayrılığını önermek doğru bir tercih değildir. Üzerinde çok düşünülmesi, tartışılması gerekir. Yoksa gerçekten "ortaya birbuçuk karışık başkanlık sistemi"gelir ki o da felaket olur.