Popüler meslekler mi, sevilen meslekler mi?

Popüler meslekler ve iş imkanları 

Türkiye’de her yıl yüz binlerce öğrenci üniversite sınavında başarılı olmak için aylarca ter döküm dershaneler aracılığıyla veya evinde ders çalışıyorlar. Her yıl olduğu gibi bu yıl da gençler popüler olan meslekleri gözlerine kestirip, yüksek puan alma ve mizacına uygun olan değil hayalini süsleyen itibarlı mesleğe ait fakülteyi kazanmaya çalışmaktadırlar. 

Aslında tutku ölçüsünde istenen meslek ve çalışma hayatını elde etmeye çalışmak ile popüler ve itibarlı olduğu için bir mesleğe doğru sürüklenip fakülte kazanmaya çalışmak ayrı şeylerdir. 

Bu yönden bakınca adaylar hukuk, tıp, mühendislik gibi meslekleri kendilerine hedef seçip üniversiteye hazırlanırken aslında gönlünde yatan işe yönelmiyor olabilir. Bu yönelim ya çevre ve ailenin yönlendirmesi ve itibarlı bir işi olsun arzusundan veya kendisinin belirli kesimlere kendini ispatlama kaygısından kaynaklanabilir. 

Doğru olan, her on yılda bir bazı meslekler değer kaybederken, yeni değer kazanan işler ortaya çıkabildiğini görüp bulunduğu yılı ve 3-5 yıl sonrasını hesaplamak ve araştırmaktır. Zira her yıl 50 binin üzerinde üniversite mezunu genç iş arıyor. Bunun yanında her yıl buna yakın sayıda 2 yıllık yüksek okul mezunu öğrenci iş bulup çalışmaya başlamaktadır. 

Türkiye’nin Avrupa Birliğine uyum süreci ile özel sektörde uzmanlaşmayı önemsemeye başladığından yapılacak işin, mesleğin iyi araştırılarak eğitim hayatına başlamanın zarureti artmaktadır. Özetleyecek olursak hangi meslekler günümüzün ve gelecek 5 yılın en çok istihdam alanı olan mesleklerdir araştırmasına bir göz atalım: 

4 Yıllık Fakülteler: 

Yönetim Bilişim Sektörü
Bu alanda çalışanlar bilgisayar programlama sistem tasarımı, veri iletişimi, organizasyon, ekonomi pazarlama, finans gibi konularda eğitiliyorlar. Mezunlar, kuruluşların insan kaynakları, işletme ve bilgisayar, organizasyon, pazarlama ve finans hizmetlerinde çalışabilmektedirler. 

Endüstri Mühendisliği
Son 20 yılda iş alanlarında gelişen hızlı sistemleşme ve sistem kurulması ihtiyacı nedeniyle bu alandan mezun olanlar işletmelerde; insan, bilgi, malzeme, ekipman ve süreçlerin kullanılması, geliştirilmesi ve yönetimi ile ilgili sistemler geliştirmektedir. Bölümün mezunları orta ve büyük işletmelerin tümünde süreç ve iş analizleri hususunda çalışma alanı bulmaktadırlar. 

Veri Madenciliği- Enformatik- Enformasyon Mühendisliği
Bilginin güç olduğu günümüzde bilgi verisini düzenleyen bu çalışanlar büyü işletmelerde raporlama ve bilginin alt birimlere kadar hızlı, yararlı ve doğru akışını sağlamak üzere düzenleme ve işleme görevini üstlenirler. Bilgi akışı yüksek olan (alım, satım, fatura, tür, üretim ve satış kademesi fazla, ürün çeşidi veya satış alanı geniş olan işletmelerde çalışabilirler. 

Uluslararası Finans
Büyük şirketlerin finans ihtiyacını karşılama ve finansal birikimlerini daha verimli değerlendirme yayında bu alanda faaliyet gösteren, banka, sigorta ve borsa şirketlerinde yönetici olarak çalışabilecek kişilerdir. Ayrıca ülkemizde faaliyet gösteren yabancı şirketlerde finansal analist, strateji planlama yöneticisi ve borsa uzmanı olarak çalışabilirler. 

Fizyoterapist/Fizik Tedavi Uzmanlığı
Ülkemizde ortalama ömrün uzamasıyla yaşlı sayısı arttığından yaşamı daha kaliteli hale getirmek için çaba gösteren sağlık merkezleri yanında fizik tedavi üniteleri de rağbet gören meslekler arasına girmiştir. 4 yıllık fizik tedavi ve rehabilisasyon bölümlerine bitirerek "Fİzyoterapist" olarak çalışmak mümkündür. 

Özellikle sağlık sektörümüzde her hastane için önem derecesi yükselmiş olan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanlığı içinde Tıp Eğitimini tamamlayarak TUS sınavındaki başarıdan sonra uzmanlık eğitimi alıp bu meslekte gözde uzmanlar olmak mümkündür. Ülkemiz için gelecek 5 yılın önemli ve iş imkanı olacak meslekleri arasında görülecektir. 

İnternet Gazeteciliği
Gazeteciliğe anlık gelişme olarak bilgi girerek fark oluşturan internet gazeteciliği yılın mesleği olarak görülmeye başlamıştır. İnternet gazeteciliği ve yayıncılığı mezunları gazetelerde, ajanslarda, haber sitelerinde, radyo ve televizyonlarda editör yada muhabir olarak çalışma imkanı buluyorlar. 

Gıda Mühendisi
Gıdanın her geçen yıl artan önemi bu konuda uzun yıllar bitmeyecek bir alan açmaktadır. Organik tarım gibi alanlardan gelen ürünlerin hijyenik işlenmesi ve üretimi alanları hala geniş bir iş imkanı sunmaktadır. Balık, yağ, meyve-sebze, hububat, süt, et teknolojisi gıda maddelerinin ambalajlanması, moleküler biyoloji, mikrobiyoloji alanlarında eğitim alan öğrenciler gıda laboratuarlarında, gıda üretim tesislerinde kolaylıkla iş bulma imkanına sahipler. 

Elektronik Haberleşme Mühendisliği
İnternet, uydu haberleşme alanının gelişmesiyle her türlü elektronik aletin tasarımı, üretim teknolojisi, çalışma ilkeleri, yapımı ve işletilmesi ile ilgili alanlarda çalışırlar. Elektronik ve haberleşme mühendisleri, ulusal ve çok uluslu şirketlerde , radyo-tv yayını ve internet hizmeti ile ilgili kuruluşlarda, bilişim teknoloji şirketlerinde, gerek araştırma geliştirme gerekse üretim ve pazarlama birimlerinde rahatlıkla iş bulabilmektedirler. 

Mekatrorik Mühendisliği
Robot teknolojisi şeklinde gelişebilecek bu bölümden mezunlar yarı otomasyonlarda çalışmak üzere geniş bir çalışma alanına sahiptir. Mekatronik mühendisi, mekanik, elektrik, elektronik, bilgisayar ve bilgi teknolojilerinin bir arada kullanılarak endüstriyel ürünlerin tasarımı ve üretimini planlıyor. Mezunlar çeşitli ürünlerin tasarımında ve imalatında yardımcı eleman olarak çalışabiliyorlar. Öte yandan bakım, onarım, arıza giderme gibi alanlarda da çalışmaları mümkün. 

Moleküler Biyoloji Ve Genetik
Genel çalışma alanı biyolojik olayların molekül yapısı ve hücre işlevlerinin araştırılması.Tarım çevre ve orman bakanlığı`na bağlı kuruluşlarla adli tıp ve kriminoloji laboratuarı iş imkanı sağlıyor. Özel sektörde sağlık ve biyoteknolojik çalışma yapan kurumların çeşitli üretim aşamalarında moleküler biyoloji ve genetik uzmanları tercih ediliyor. 

Psikoloji
Psikolojik danışmanlığın yaygınlaşmaya başlamasıyla bu bölümde gelecekte Türkiye için önemli bir iş alanı olacaktır. Bölümün mezunları okullarda, işyerlerinde danışman olarak çalışmaya başlamakla beraber ve pazar araştırma şirketlerinde rahatlıkla iş bulabildikleri gibi özel muayenehaneler açarak da hizmet verebilirler. 

Tüm Devre Tasarım Ve Üretim Uzmanlığı
Elektroniğin hızlı yaygınlaşmasıyla bu alana ait iş imkanları artmıştır. Üniversitelerin elektronik mühendisliği bölümünün son sınıfında seçtikleri mikro elektronik bölümünde “tüm devre tasarımı ve iyon ekme tekniği” konularında eğitim veriliyor. Mezunların TÜBİTAK ve üniversiteler dışında elektrikli ev aletleri ve iş makineleri üretimi yapan büyük şirketler de çalışma alanı vardır ve giderek artmaktadır. 

Uluslararası İlişkiler
Türkiye’de son yıllarda yaygınlaşan yabancı şirketlerin özellikle yabancı dili iyi olan bu bölüm mezunlarını işe aldıkları görülmektedir. Farklı ülkelerle iş ve yatırım ilişkisi olan yerli firmalar da uluslararası ilişkiler uzmanlarını istihdam etmektedir. 

Yazılım Mühendisliği
Türkiye hızla teknolojiye adapte olduğundan her şirket 1-20 arasında yazılım mühendisi çalıştırmaya başlamıştır. Bankacılık sektöründe çalıştırılın yazılım mühendisi sayısı 50’ye kadar çıkarken otomotiv, havacılık vs. sektörlerde 100’e kadar çıkmaktadır. Özel yazılım firmalarının sayısı da her yıl artmakta ve eleman ihtiyacı devam etmektedir. Fikir üretimine dayalı bir iş olduğundan yazılım mühendislerinin kendi işlerini kurma olanakları da mevcuttur. 

Balıkçılık teknolojisi mühendisliği
İç sularda ve denizlerde yaşamakta olan canlıların niteliği, su ürünleri yetiştiriciliği, su ürünlerini değerlendirme ve işleme teknolojisi, avlama teknolojisi gibi konularda eğitim veren bu bölüm şimdilik iş alanına rağmen fazla tercih görmemektedir. 

Patlayıcı mühendisliği
İnşaat, Maden, Çevre, Jeoloji, Petrol, Jeofizik, Kimya ve Makine Mühendisliği alanlarındaki mezunlara yüksek lisans olarak verilebilmektedir.Türkiye’de patlatmalı kazı faaliyetleri konusunda gereksinimleri karşılayacak uzmanlara ihtiyaç vardır. Bina yıkımı, taş ocakları, yol ve baraj yapımı, metro inşaatı gibi alanlarda yüksek maaşla beraber ihtiyaç duyulan alandır. 

2 Yıllık Yüksek Okullar: 

OPTİSYENLİK: Görme kusurlarını düzeltmek amacıyla kullanılan gözlük camı ve gözlük çerçevesi satmak ve gözlük montajı yapan kişilere “optisyen”, bu mesleğe de “optisyenlik” deniliyor. Gözlük sektörü gelişmesine rağmen bu eğitimi alan eleman yoktur, eleman ihtiyacı değişik kurslara giden çıraklarla karşılanmaktadır. 

İKLİMLENDİRME-SOĞUTMA: İklimlendirme ve soğutma, havanın ısı, temizlik, sirkülasyon ve nem içeriklerinin daimi olarak kontrol edilmesi anlamına geliyor. Türkiye’de 15 yılda genişleyen klima pazarı, istihdamı artırdı. Mezunlar bölümle ilgili sistemleri, teçhizatı kurup işleterek, bakım ve tamirini yaparak mesleklerini icra ediyor. 

SUALTI TEKNOLOJİSİ: Bu bölümde okuyan öğrenciler mezun olduktan sonra sualtı sanayi ve turizm sektöründe malzeme-bakım onarım ve satış konusunda çalışmanın yanı sıra Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne ait gemi kurtarma bölümünde ve limanda görev yapabiliyor. 

BİLGİSAYAR: Bu bölümü okuyanlar tekniker olarak şirketlerin bilgi işlem bölümlerinde çalışabilmektedirler, iş imkanları oldukça yüksektir. 

ELEKTRİK: Mezunlar, yetkili elektrikçilik belgesi dışında, sanayide üretim alanında ve şirketlerin idari işler bölümünde vazgeçilmez elemanı olarak elektrikle ilgili her alanda istihdam ediliyor. 

GEMİ HABERLEŞME: Ülkemizde gelişen alanlardan bir de gemicilik sektörü ve gemi filolarıdır. Bu bölümden mezunlar denizcilikle ilgili her alanda iş bulma şansına sahipler. 

GEMİ İNŞA VE GÜVERTE: Tersanelerin tam dolu olarak üretim yaptığı ülkemizde bu alanın öğrencileri her türlü gemi inşa ve bakım tersanelerinde çalışmaktadırlar. 

KUYUMCULUK: Türkiye mücevher sektöründe dünyanın sayılı ülkeleri arasında olduğundan, mezunların iş bulabilme şansları çok yüksektir. 

UÇAK VE GÖVDE BAKIMI: Mezunları sivil ve askeri amaçlı hava araçlarının üretim, bakım ve onarım işlerinde uluslararası sertifikaya sahip oluyor. İhtiyaç çok yüksek olduğundan öğrenciler henüz okul sıralarında iş sözleşmesi yapmaktadırlar. 

RAYLI SİSTEMLER: Demiryolları ve diğer raylı ulaşım sistemlerini üreten ve kullanan kamu ve özel sektörünün, teknik ve idari ara eleman ihtiyacını karşılamaya yönelik eğitim alan öğrenciler, uzayan demiryolları, metro, tramvay sistemlerinin ülkemizde hızla yaygınlaşması nedeniyle iş bulma sıkıntısı yaşamıyorlar. 

ENDÜSTRİYEL OTOMASYON: Bu bölümden mezun olan öğrenciler sanayi işletmelerinin üretim akışı ve kontrolü ile kalite kontrol birimlerinde çalışmaktadırlar. 

GRAFİK TASARIM: Teknisyen unvanı ile mezun olan öğrenciler medya, bilgisayar teknolojileri, fotoğraf, sinema, multimedya, matbaacılık, grafik tasarım ve reklam ajansları tasarım bölümlerinde teknik eleman olarak çalışmaktadırlar. 

Muammer MURAT 

İnsan Kaynakları Yönetim Danışmanı 

3 Mart 2011