Prens Turki'yi dinlerken

Gecenlerde televizyonda Amerika'nin star sunucularindan Diane Sawyer'in (Forbes dergisine gore yillik maasi 15 milyon dolar), Suudi Arabistanin eski ABD buyukelcisi prens Turki bin Faysal ile yaptigi roportaji izliyordum. Soz dondu dolasti Suudi Arabistan'daki kadinlarin durumuna geldi. Prens Turki, biraz da ovuncle, Suudi Arabistan'da kizlar icin ilk egitim kurumunun 1945 yilinda annesi Kralice Iffet tarafindan acildigindan bahsetti (bu arada, Kralice Iffet kismen Turk asilli - Adapazarli). Prens Turki, annesinin bizzat kendi kiz cocuklarinin egitilmesini istedigini, fakat o zamana kadar Suudi Arabistan'da kizlara yonelik okul bulunmamasindan dolayi, annesinin ilk egitim kurumunu acmaya karar verdiginden bahsetti.

Prens Turki'nin bundan sonra soyledikleri oldukca ilgincti. Prense gore, Kralice Iffet'in okul acma karari cok buyuk bir tepkiyle karsilasmis. Prens Turki tepki gostereneler icin, "geleneksel" cevreler diyor, ama saniyorum bunu Suudi Arabistan baglaminda, rahatlikla "dini cevreler" diye okuyabiliriz.

Tum bunlari seyredeken, aklima Turkiye'deki turban konusu geldi. Eminim universiteye basi ortulu olarak devam etmek isteyenlerin buyuk bir cogunlugu, bas ortusunu, inancin getirdigi bir yukumluluk olarak tanimlayacaklardir. Dolayisiyla, onlar acisindan, "dogru" inanc ile egitim arasindaki iliski 1945'lerde Suudi Arabistan ulemasinin gordugu iliskiden cok farkli olmali.

Neticede, birbirinden 3 bin km cografya, 60 yil tarih farki (Talibani sayarsak fark daha da kisalir) bulunan iki toplum, ayni "kutsal" kaynaklara inaniyorlar, fakat toplum acisindan cok onemli bir konuda (nufusun yuzde 50'sinin egitim durumu) tamamen birbirine zit pozisyonda bulunabiliyorlar. Eger referans alinan inanc en temel konularda bile tutarli bir pozisyon sergileyemiyorsa, hayatin komplike konulari konusunda nasil bizim icin yol gosterici olabilir?