Sağlıklı Karadeniz yemekleri : Gorgot (Mısır) Çorbası, Havis-Guymak, Muhlama-Mıhlama....

Karadeniz denince normal bir vatandaşın aklına hamsi, mısır, fındık, çay, bol yeşil, bol oksijen, bol ağaç filan gelir.

Karadeniz denince benim aklıma ise Karadeniz yemekleri gelir.
 
Karadeniz yemeklerinde en çok mısır ve kara lahana kullanılır. Yöre buğday yetiştirmek için uygun olmadığı için sanırım mısırdan daha çok yararlanma yoluna gidilmiş.
 
Babadan Karadenizli olduğumuz için bizim evde çocukluğumuzda bir kaç tane Karadeniz yemeği pişerdi. Annem her ne kadar Doğu Karadenizli olmasa da bu kültürün yemeklerini öğrendiği için yapardı.
 
Örneğin Gorgot Çorbası (Mısır Çorbası), Dible, Banbunya Fasülyeli Kara Lahana yemeği, karalahana çorbası, Havis ya da Guymak, Muhlama ya da Mıhlama, Mısır ekmeği, Hamsi, Hamsi Tuzlama, Hamsili pilav, Hamsili ekmek evde yediğimiz yemeklerdendi.
 
Mısır karadeniz insanı ile o kadar özdeşleşmiş ki bu yemeklere de yansımıştır.
 
Araştırınca gördüm ki Mısırın pek çok faydası varmış. Bunları aşağıya alıyorum. En çok öne çıkan faydası, lifli yapıda olduğu için sindirim sistemini çok rahatlatması. Vücudun şişkinliğini alması, ödem attırması.
 
Şimdi Mısır alışveriş merkeslerinde bardakta da satılmaya başladı. Organik bir besin olduğu için tüketmekte fayda var. Ancak Mısır GDO'lu filan olursa çok sakıncalı.
 
Aslında menemen, havis gibi enfes yiyecekler alışveriş merkezlerinde zincir restauran olarak geliştirilse bence çok iyi olur. Hem vatandaş sağlıklı bir yiyeceğe kavuşur hem de yerel ekonomi bundan faydalanır. Bir bakarsınız zamanla yerelden globale doğru açılmışız. Bugün mesela kebab, karadeniz pide nasıl markalaşıyorsa Karadenizin diğer yemekleri de, Menemen de markalaşabilir. İnanıyorum ki yakın bir gelecekte bunlar gerçekleşecek.
 
Şimdi bu güzel yemekler kaybolmasın diye aklımdayken Havis-Muhlama ile Gorgot Çorbasının nasıl yapıldığını yazayım. Internette araştırdım ama pek fazla bir şey buladım.
 
Havis-Guymak Yemeği
 
Önce bir tahta kaşığı tereyağ alınır, tavada eritilir, sonra aldığı kadar mısır unu (kavrulmuş mısır unu olursa daha iyi) erimiş tereyağının üzerine dökülür ve kavrulur. Biraz kavurduktan sonra bunun üzerine su ilave edilir. Sürekli karıştırılır, sona doğru Karadeniz peyniri (Minci peyniri) ilave edilir ve katılaşana kadar bu işleme devam edilir.
 
Muhlama-Mıhlama Yemeği
 
Önce bir tahta kaşığı tereyağ alınır, tavada eritilir, üzerine Karadeniz peyniri (Minci peyniri) ilave edilir, pişirilir ve afiyetle yenir.
 
Gorgot Çorbası (Mısır Çorbası) Yemeği
 
Akşamdan bir bardak barbunya fasültesi, bir bardak mısır yarması ve bir bardak buğday yarması suya konulur. Sonra yemek yaparken bunlar yıkanır ve tencereye alınır, üzerine su konularak aynatılır.
Suyu bittikçe su ilave edilir ve kaynatmaya devam edilir. En sonunda tuzu ilave edilir ve tabağa servis yapılır. Tabaktada istenirse karabiber ekilerek enfez bir yemek yenir. Dikkat edilirse hiç bir yağ kullanılmıyor. Haşlama bir yemek sağlık açısından da çok faydalı. Bu yemeği yedikten sonra kendinizi çok dinç ve iyi hissedeceğinizi söyleyebilirim. En azından ben öyle hissediyorum.
 
 
Bu sağlıklı lezzetlerin kaybolmaması dileğiyle.
 
Mısırın Faydaları Nedir
 
Mısır dünyanın en popüler ve çok yönlü sebzelerinden biridir Farklı şekillerde tüketilebilir ve lezzetli bir tadı vardır Atıştırma, çorba, ana yemek ve salatalarda kullanılır Kebap, haşlama, ızgara ve patlamış mısır gibi çeşitleri vardır Düşük yağlı kompleks karbonhidrata sahiptir Dünya genelinde büyük üreticileri Peru, Bolivya, Ekvador ve Güney Meksika'dır Mısırın sağlığa olan yararları muazzamdır
 
Mısırın Sağlığa Faydaları ve İyileştirici Yönleri
 
Bunlardan birkaçı şöyledir:
 
Kalbi korur Mısırda hem çözünen hem de çözünmeyen lif bulunur Çözünür lifler, kolesterol ile karaciğerden safraya bağlanır Sonra da vücuttan geçerek kolesterolü alır Kolesterola ve kalbe iyi gelir Mısır, folat, aminoasit ve B vitamini açısından da zengindir Bu 3 bileşen, Homosistem seviyelerini düşürür Önemli metabolik süreçleri üretir Homosistem düzeyleri yükseldiğinde, kalp krizi, inme veya periferik damar hastalıkları görülebilir
 
Kanserle savaşır: Akciğer kanseri riskini azaltan antioksidan özelliklere sahip karotenoid içerir 8 yıl boyunca mısır yiyen kişilerin kanser olma riskinin % 27 azaldığı izlendi Yardımcı gıdalar, papaya, kabak, portakal, kırmızı biber ve şeftalidir Sindirim sistemini sağlıklı tutar ve kolon kanserini önleyicidir
 
Anemiyi engeller: Mısırdaki B12 vitamini ve folik asit, demir eksikliği sonucu oluşan kansızlığı önler Sindirim sistemini temizler Mısırdaki çözünmez lifler hemoroid ve kabızlık gibi sindirim rahatsızlıklarına iyi gelir Lifler dışkıyı şişiren ve hareketini hızlandıran suyu emer
 
Beyni besler: B1 vitamini, beynin temel fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlar, bilişsel görevlerini bildirir, enerji sağlar ve gıda dönüşümü için idealdir Sağladığı Tiamin ile, zihinsel fonksiyonları yerine getirir
 
Gözlere iyi gelir: Beta karoten ve folat sayesinde yaşa bağlı dejenerasyonu geciktirir Beta karoteni A vitamininde bulunur Ispanak ve havuçtan sonra en çok mısırda A vitamini bulunur
 
Şeker hastalarına iyi gelir Diyabet gıda piramidinde, hububat, bezelye, patates ve fasülyenin yanında, mısır nişastası olarak kullanılabilir Vitamin ve mineralleri, insülinin makul bir aralıkta kalmasını sağlar
 
Cilde faydalıdır: Mısır özü yağı zengin bir linoleik asit kaynağıdır. Bu asitler cildin temeli için gereklidir Mısır nişastası, döküntü ve tahrişlere iyi gelir.
 
Gebelikte kullanılır: Hamile kalmak için yeterli miktarda folat gerekir, o da mısırda bulunur Yeni hücre gelişimine ve gebeliğe yardımcı olur.
 
MISIRIN VÜCUDUMUZA FAYDALARI :
 
Mısır tam bir vitamin deposudurB1 vitamini, patotonik asit B5 vitamini, folat, niasin B3 Vitamin ve C vitaminini de bol miktarda içermektedir Mısır ayrıca diyetsel liflerin, fosfor ve magnezyum minerallerinin iyi bir kaynağıdır
 
Mısır, Yüksek Lifli Bir Gıdadır Bir bardak mısır günlük lif ihtiyacının yaklaşık %23' ünü karşılayacak kapasitededir. Yapılan araştırmalar mısırın yüksek kolesterol seviyelerini düşürdüğü, kolon kanseri riskini azalttığı ve İrritabl bağırsak sendromunun bir kısım rahatasızlık verici semptomlarını hafiflettiği göstermiştir Sindirim sistemi ve kalp üzerindeki etkilerine ek olarak, mısırda bulunan lif kan şekeri seviyelerini stabilize etmeye yardım edebilir Eğer diabetiniz varsa, mısır size yavaş yanıcı dayanıklı bir enerji sağlarken kan şekerinizi dengeye getirme konusunda yardımcı olabilirDüzenli mısır tüketimi hem kan şekeri ve insülinin düşürülmesi ve dengelenmesine yardımcı olur Yüksek lifli grup ayrıca toplam kollesterolü yaklaşık %7 civarında geriletir, trigliserit seviyelerini %10,2 itibari ile ve VLDL seviyelerini (kollesterolün en tehlikeli formu) %12,5 itibar ile geriletir.
 
Kalp sağlığı İçin Mısır :Mısırın sağlığa katkısı sadece lifli olması boyutunda değildir Belirgin miktarlarda ki folik asit ,niasin ve sağlamış olduğu magnezyum ile de son derece faydalı bir besindir B vitamini olarak bilinien Folik asit doğumsal bozuklukları önlemede yardımcı olur ayrıca homosistein seviyelerini düşürmeye yardım eder Homosistein metilasyon siklüsü olarak adlandırılan önemli bir
aminoasittir Homosistein direkt olarak kan damarlarını tahrip edebilir, böylelikle bu tehlikeli molekülün yüksek kan seviyeleri, kalp krizi, felç yada periferal vasküler hastalıklar açısından
oluşturduğu risktir ve kalp hastalığı olan hastaların %20 ile %40'ı arasında mevcuttur Şu hesaplanmıştır ki folatın günlük değerinin %100'ünün alınması halinde bu sadece kendi başına her yıl itibari ile muzdarip olunan kalp krizi sayısını %10 itibari ile geriletebilirFolattan zengin diyetler ayrıca kolon kanserinin azalmış riski ile ilişkilidirBir kupa mısır folat için günlük değerin %19'unu sağlar iken yüksek kollesterol seviyelerini düşürmeye yardım etmek sureti ile kardiyovasküler hastalıkları azaltabilen bir başka B vitamini olan niasinin günlük değerininde %18,9'unu sağlar Mısırda bol
miktarda magnezyum bulunurMagnezyum doğanın sahip olduğu kalsiyum kanal blokörüdürArter ve venlerin çevresinde yeterli magnezyum olduğu zaman derin nefes bir iç çekme ile gevşemeyi sağlar direnci azaltır kanın akışını iyileştirir, vücutta oksijen ve besinlerin dağılımını iyileştirirÇalışmalar göstermiştir ki magnezyum eksikliği sadece kalp krizi ile ilişkili olmayıp fakat kalp krizinin hemen akabinde yeterli magnezyumun yoksunluğu kalbe serbest radikal hasarını kolaylaştırır. Bu itibarla kısmen gevşetici etkileri ile birlikte, mısırda bulunan magnezyumun ayrıca astma ve migren gibi durumların ağırlığını azalttığı yüksek kan basıncını düşürdüğü ve arteroskeleroz ve diabetik
kalp hastalığı riskini gerilettiği gösterilmiştirBir kupa mısır magnezyuma yönelik günlük değerin %16,4'ünü sağlar
 
Akciğer kanseri gelişme riskinizi azaltınBeta-kriptozantinden zengin gıdaların tüketilmesi yüksek oranda mısırda balkabağında, kavun da, kırmızı dolma biberde,mandalinada, portakalda ve şeftalide yüksek oranda mevcut olan bir portakal rengi kırmızı karetoit ; akciğer kanseri gelişme riskini belirgin bir şekilde azaltabilir "Kanser Epidemiyolojisi, Biomarkerleri ve Önlenmesi" dergisinin 2003 ekim sayısında yayınlanan bir çalışmada, Çin'de,Şangay'da 63257 yetişkinden diyet ve hayat stiline ilişkin veri toplanmış olup bunlar 8 yıl için takip edilmişler, bu zaman boyunca 482 akciğer kanseri vakası teşhis edilmiştir. Bunlarda çoğu kriptozantin zengin gıdalar içeren gıdaları yiyenler akciğer kanseri riskinde %27'lik bir gerileme göstermişlerdirMevcut sigara tiryakileri değerlendirildiğinde çok
kriptozantinden zengin gıdalar tüketenler, daha az koruyucu gıda tüketen sigara içicilere kıyasla akciğer kanserinden %37,5 daha az düşük bir riske sahip olarak bulunmuşlardır.
 
Hafızanızı Vitamin B1 ile yenileyin Mısır tiaminin mükemmel bir kaynağı olup bir tek kupada bu besleyicinin günlük değerinin üçte biri (%32,7'si) sağlanmaktadırTiamin enerji üretimine merkez olan enzimatik reaksiyonlarda bir entegre katılımcıdır ve ayrıca beyin hücreleri/bilişsel fonksiyonlar için kritiktirBunun sebebi tiaminin asetilkolinin sentezi için; ki hafıza için zorunlu bir nöro ileticidir, ve bunun yokluğunun zihinsel fonksiyondaki yaş ilişkili gerilemelere (yaşlılık) ve alzheimer hastalığına belirgin katkılaşan bir faktör olduğu bulunmuştur, ihtiyaç duyulur. Gerçekte alzheimer hastalığı, asetilkolin seviyelerindeki bir azalma ile karakterizedir Sağlıklı diyetinize mısırı eklemiş olmayı unutmayın.
 
Stres altında bile enerji üretimi için destekTiaminine ek olarak şimdiye kadar bahsedilen niasin-vitamin B3' olduğu kadar pantotonik asite yönelik olarakta iyi bir kaynaktırHem pantatotik asit hemde
niasin karbonhidrat, protein ve lipit metabolizmaları için gereklidirPantatonik asit özellikle stres altında olduğunuz zaman değerli bir B vitaminidir ki bu adrenal bezlerin fonksiyonunu desteklemesi itibariyledir Bir kupa mısır günlük pantatonik asit için gerekli değerin %28,8'ini ve niasin için ise günlük gerekli değerin %18,9'unu sağlamaktadır.
 
TIBBİ ÖZELLİKLERİ
 
1 - Bağırsak ve karaciğer fonksiyonlarını düzenler : Mısırın yüksek lifli içeriği bağırsak geçişini destekler, kollesterol seviyelerini geriletir ve bağırsak fonksiyonlarını iyileştirir.
 
2 - Diüretiktir : Düzenli olarak yenilmesi eliminasyonu kolaylaştırması yoluyla sıvı birikimini elimine etmeye yardım eder. Ödem durumunda, bir tencere suda kaynatacağınız bir taze mısır koçanı
bir saat süre ile kaynatılıp sıkılıp soğutulurÖdem durumu iyileşinceye kadar günlük 2 ile 3 kupa arasında içilir; tedavinin sonlanmasında önce bir hafta önce bir kupaya indirilerek devam edilirBunun
sonrasında dozu ihtiyaca göre 2 ile 3 gün için tekrar edebilirsinizAyrıca sadece püsküllerini kullanmak sureti ile bir diüretik infüzyonu da yapmış olabilirsiniz.
 
3 - Kaşıntıyı azaltır: Hafif kaşıntıya böcek sokmasına bağlı hafif kaşıntıyı rahatlatmak üzere bir miktar suda çözünmüş az bir miktar mısır nişastasını direkt olarak birkaç dakika süre ile deriye uygulamak üzere lapa halinde uygulayın; suçiçeği gibi çocukluk hastalıklarının sebep olduğu kaşıntılar durumunda ılıklı su banyosuna bir tutam mısır nişastası ekleyin ; 15 dakika civarında bir banyo bu
hastalıklar sebebi ile ortaya çıkan rahatsızlığı geçici olarak geriletecektir.
 
4 - İshali tedavi eder : Mısır bağırsak geçişini iyileştirirken diğer yandan ishali birkaç saat içerisinde durdurmanın etkili yoludurBasit olarak öncesinde kaynatılmış olan bir bardak soğuk suya bir iki çay
kaşığı mısır nişastası ekleyin ve bunu bu şekilde içinMeyve, su ve sebzelere ilişkin problemi olan ülkelere giderken küçük bir çanta mısır nişastasını yanınıza almanız kolaylık sağlayabilir.
 
5 - Böbrek fonksiyonlarını destekler : Böbrek fonksiyonu gerilediğinde ya da azaldığında, bir kupa kaynamış suya bir küçük tutam mısır püskülü ekleyin ; 20 dakika boyunca karıştırın sıkın ve bir tatlı kaşığı ile sıcak olarak için Besin Değerleri- Servis Miktarı : 1 orta boy (90g) (Her bir servisteki miktar) Kalori 80 : Yağdan kalori değeri% Daily Value*Toplam yağ 1g : 2%Kolesterol 0mg : 0%Sodyum 0mg : 0%Toplam Karbonhidrat 18g : 6%Besin lifi : 3 g Şeker : 15g Protein : 3g Vitamin A 2% - Vitamin C
10%Kalsiyum 0% - Demir 2% *Günlük % değerleri 200 kalori diyet temelindedir Günlük değerleriniz kalori ihtiyacınıza bağımlı olarak daha yüksek yada düşük olabilir.