Sorunlar, Tespitler, Çözüm Önerileri

Veri tabanı oluşturma: Engellilerin sayısı tam olarak bilinemiyor. Yapılan tüm planlamalarda rastgele yapılmış oluyor.

Engelli kartları: Aile bakanlığı engelli kartları veriyor. Ama çoğu yerde geçerli değil. En azından engelli kartları rapor yerine geçerse her yerde rapor alma zorunluluğumuz ortadan kalkar.

Engelli raporları: Her işlemde engelli raporu ibraz ediliyor. Hastanelerde ciddi bir yoğunluk var. Raporlar birbiriyle çelişiyor. Engel durumunu belirtir rapor alınıp sisteme işlense ve her işlemde kamu kurumu bu sistemden raporları görebilse.

Ücretsiz taşıma: Devlet demir yolları engellileri ve ailelerini ücretsiz seyahat ettiriyor ama demir yolları engelli erişimine uygun değil. Trenlerde nereye geldiğimiz ve geleceğimizi belirtir sesli uyarı sistemleri çalışmıyor. Sadece bir trende uygulama çalışıyordu.

Şehirlerarası otobüs indirimleri; Şehirlerarası otobüslerde indirim var ama firmalar indirim yapmak istemiyor. Çünkü bu parayı devlet yâda farklı yerlerden alması gerekir. Adam ticaret yapıyor. Ve fiyatı farklı gösterip yine sizden alacağını alıyor.

Şehir içi ücretsiz seyahat; Bazı illerde taşımacılığı belediyeler yapıyor bazılarında da özel firmalar taşıyor. Özel firmalar aile bakanlığından para almalarına rağmen engellileri otobüse almak istemiyorlar.

İzmir'de ve çoğu şehirde toplu taşımalarda sesli uyarı sistemi yok. Şehir içi ve şehirlerarası taşımacılıkta taksilerde engelli erişimine uygun değil. Şehir içi taşımacılık da kent kartlar birbirinden farklı.Bildiğim kadarıyla tüm şehir içi taşımacılıkta aile bakanlığının kartları geçmesi gerekiyor. İzmir'de geçiyor ama her belediye farklı engelli kartları çıkarttırıyor. Bir engelli farklı bir şehre ziyarete gidince kendisine kart çıkarması söyleniyor.

Sesli sinyalizasyonlar; İzmir'de ve birçok şehrimizde karşıdan karşıya geçmek için sesli sinyalizasyonlar yok.

Kabartma kitaplar: Akşam sanat okulundaki görevliler görmeyenlere iyi davranmadığıyla ilgili şikâyetler alıyoruz. Kabartma kitaplar bu sene gecikti. Ama okullara yeni yeni gelmeye başlamış.

Kaldırım işgalleri: Kaldırımlarda yürümek mümkün değil. Kaldırımlar masalar sandalyeler arabalar tarafından işgal edilmiş.

Öneriler: Belediyelerin işgaliye yönetmeliğine çeki düzen getirilmeli. Ben konak belediyesine işgallerin kontrolüyle ilgili yazı yazdım. Gelen cevapta diyor ki işgaller istenilen düzeyde. Mahkemelik olduğumuz dükkanı konak belediyesine şikâyet ediyoruz. Gelen cevap evet kaldırımda masa sandalye tespit edilmiştir ama geçişi engellememektedir ve işgaliye vermektedir. Belediyeler işgaliye hakkından vazgeçmez ve denetimler yapılamazsa biz yollardan yürümeye devam edeceğiz.

İkinci önerimiz cezaların caydırıcı olması. Kaldırıma araç park etmek doksan lira kabahatler kanunu kapsamında ceza kanunu kapsamına alınarak ceza artırılabilir. Engellilere ayrılan otoparklara park etmek yüz küsur lira üçüncü önerimiz farkındalık çalışmaları. Kamu spotları kısa film öykü yarışmaları konferans ve farklı etkinlikler. Otopark sorunları 15 Eylülde hükümet binaların altına otopark yapılmasıyla ilgili karar aldı. Benim bir endişem var. Benim işgal ettiğim kutucular iş merkezinin altındaki otopark mantığı yürüyecekse bu bizim aleyhimize olabilir. Binanın altı otopark çıkışı yaya kaldırımı arabalar geri geri çıkabiliyor. Bir keresinde araba çıkarken ben yoldan geçiyordum ve ezilme tehlikesi geçirdim.Birde otopark dolunca girişe yani yaya kaldırımına araç park ediyorlar.

Erişilebilirlik: Görmeyenlerin kitaplara erişimi hala sorun.Önerimiz tüm kitapların elektronik kopyalarının Milli kütüphaneye verilmesi.Tüm eserlerin kopyaları derleme kütüphanelerine de veriliyor o yolla tarama işleri çözülemez mi sesli betimlemeler. Sesli betimleme derneği filmlerin dizilerin betimlemeleriyle uğraşıyor hâlbuki bu devlet politikası olması gerekiyor. Kamu yayıncılığı yapanlar bu işleri yürütebilir. İnternet sitelerinin erişimi görmeyenlerin interneti rahat kullanabilmeleri için tüm sitelerin erişilebilir olması gerekiyor. Bu konuda kamuoyu oluşturulabiliniz mekânlara erişim. Yasa süresi dolmasına rağmen kamu kurumları yerel yönetimler ve halka açık yerler erişilebilir değil. Hizmete erişim bazı kurumlar engellilere hizmet önceliği tanımıyor. Refakatçi vermiyor. Kamu kurumu engellilere de uygun değil. Hiç bir standart yok.

Bakım sigortası: Bakım hizmetini gerçekleştirenlere sigorta yapılacaktı ama maalesef yapılmadı.

Engelli maaşları: Önceden çalışmayan herkes maaş alırken şimdiki kriterler yüzünden maaşı kesilen arkadaşlarımız var. Aslında bakım maaş bedava otobüs olacağına engellik tazminatı olsa daha iyi olur.

Beyaz baston: Devlet beyaz bastona yirmi iki lira ödüyor ve bu rakam yeterli değil önerimiz beyaz bastonu alabilecekleri bir ödenek birde eczane yâda farklı yerlerden kolayca ulaşabilecekleri bir sistem. 

Üniversitelerin engelli birimleri: Bazı üniversiteler hükümlülüklerini yerine getirirken diğerleri de fazla önemsemiyorlar. Görmeyen öğrencilerin kitapları istediği formata eline üniversite tarafından ulaştırılmıyor. Bazı üniversiteler görmeyenlere kitap okuma şeklinde sosyal sorumlulukla işi savuşturuyor.

Danışma hizmetleri: Bir engelli mevzuatla ilgili bir sorusu olduğunda bilgi ve belge verebilecek resmi bir kurum yok.183'Ü arıyorsunuz ilgili maddeyi size söylüyor. Bu önemli ama asıl bana belge lazım. Bir kuruma gittim ve ilgili madde gerekiyor. O zaman resmi kurum faks eposta gibi araçlarla ilgili kurumu bilgilendirebilmeli. Hukuk dilini çok fazla anlamıyoruz. Engellilerin hakları konulu kitapçıklar ve sesli CD'ler hazırlanmalı.

İş kur kursları: Ben İşkurla üç proje yaptım ve artık bıraktım. Engellilerle ilgili geniş bir meslek analizi yapılamalı. İş Kurun mesleklerle ilgili mevzuatı gözden geçirilmeli. Örneğin soruyorsun ben İngilizce kursu açacağım İşkur diyor ki İngilizce meslek değildir. 

Çağrı merkezi kurslar: Çağrı merkezi kursu açmak istiyorsunuz istihdam garantisi istiyor. Genel merkez çağrı merkezleriyle sözleşme yaparsa tüm İlerde çağrı merkezi kursu açılabilir.

Görme engelliler rehabilitasyon merkezleri: Ben 2003'te rehabilitasyona gittim. Otuz yıl önce ne öğretiliyorsa şimdide onlar öğretiliyor. Meslek analizleri yapılarak çağın ihtiyaçlarına göre yapılanmalı.

Çift engellilere meslek liseleri: Bazı görmeyenler var. Akademik başarıları yok yâ da çift engelli bu arkadaşlarımızın meslek liselerinde eğitim görmeleri sağlanabilir. Dün sohbet odasında Azerilerle konuştum. Kızla koleje gidiyorlar. Bu kolej sadece görmeyenlere masörlük öğretiyor.  

Engelli personeller: Devlet onbinlerce Memur aldı. Engellilerin işe girmesi tabiî ki harika. Ama bu işler bir plan dâhilinde olmadı. Devlet istihdamdan çok sosyal yardım mantığıyla arkadaşları bir yerlere yerleştirdi. Boş duran engelliler çalışmadan işe gidip geldikleri için hoşnutsuzluk oluşturuyor ve iş barışı için sıkıntılı.

Öneri: Çalışan engellilerin hizmet içi eğitimleri sağlanmalı.Yeni personel alımlarında planlı davranılmalı.Görevde yükselme.Amir konumunda engellilerde olmalı ve en azından fırsat verilmeli.

Ekpss Kursları: Ekpss öncesi kurslar yapılıyor ve bu kurslar çok faydalı olmuyor. Kursları verenler engelliyi tanımıyor.Uzaktan eğitim modelleri geliştirilmeli. Görmeyenler ve işitme engellilerde uzaktan eğitime katılabilmeli.

Medyayla engelleri aşıyoruz: Başlıktaki duyuruyu okuyorlar. Ama engellilerle ilgili ne doğru dürüst program var.Nede engelliler farklı programları yapıyor. İzmir'de TRT radyo birde engellilerle ilgili bir program yapıldı şimdi bitti. Genel merkezimizin desteği olursa TRT radyo birde engellilerle ilgili İzmir'den Salih Arıkan'ın sesi yükselsin TRT kent radyo İzmir'de yayınımız başlayacaktı taslakları tümü hazırlandı ama kent radyoları kapandı.

İlaç kutuları: İzmir kent konseyi edak ecza kooperatifiyle sesli ilaç kutsu yapmıştı. Ve kabartma etiketler yapıştırılmıştı. Aslında bu tüm Türkiyeyi kapsayacak çalışmaya dönüştürülebilinir.

Salih Arıkan,Tel: 0506 514 96 93