Sparta Mezar Epigramı

“Ey yabancı, haber ver Spartalılara, onların emirlerine itaat ederek yatıyoruz biz burada.”

Bu hüzün verici mezar epigramı tarihte çok ünlüdür. Bu yazıt elimize bir mezar taşının üzerinden geçmemiştir. Mezar şiirini bize Herodot aktarır (Herodotos, Tarih, 7, 228). Bu şiiri ünlü şair Simonides’in Thermopylai’da şehit düşen Spartalı Askerler için Yazdığı söylenir (Herodot’ta geçer!). Şiirde ölen askerler konuşurlar. Askerler, yoldan geçen herkesten, vatan kanunlarına uyup şehit düşerek, burada yattıklarını vatana haber vermelerini istemişlerdir. Aslında şiirde vatan için şehit düşen Spartalılar övülmekte ve vatan kanunlarına (yurt için ölmek!) uydukları dile getirlmektedir. Thermopylai Savaşçıları düştükleri yere gömülmüşlerdir! (Spartalıların vatan, askerlik, eğitim ve disiplin kavramları çok meşhurdur!).

Spartalıların tarihinde çok acıklı olan bu olayın öyküsü şöyledir: Kuvvetli Pers Ordusu ve Spartalılar karşı karşıya gelmişlerdir. 300 kadar Spartalı asker Kral Leonidas emrinde İ.ö. 480 yılında Thermopylai’daki (Orta Yunanistan) dar boğazda Perslere karşı günlerce başarılı bir savunma yaptıktan sonra, Ephialtes’in alçakça hainliği sonucu düşman tarafından bir anda arkadan sarılmışlar ve tamamen yok edilmişlerdir. Bu savaşın acısı yüreklerine oturan Spartalılar (Tüm Yunan dünyası) olayı hiç unutmamışlardır!…