Tatil hakkımızı geri verene kadar bir yıldızınızı ödünç alalım…

Buda nerden çıktı şimdi demeyin. Engellilerin tatil hakkını elinden alan çok yıldızlı otellere bir seslenişimdir sadece. Olur ya Yıldız korkusuyla belki kendilerine gelirler. Durun durun hemen paniklemeğin anlatacağım hepsini ve çok Yıldızlı otellerimize ne demek istediğimi…

Engellilerin tatil hakkı diyince bir çoğunuza belki çok soğuk gelmiştir bu söz. Açıkçası bana da soğuk gelen bir kelime. Öyle ya anayasamıza göre herkes aynı haklara sahipse engelli de herkes gibi tatil yapıyor olmalıdır öyle değil mi? Oysa ne yazık ki Türkiye’de mevcut düzenlemeler ve denetimler olmadığı için diğer bir çok haklarda olduğu gibi bu konuda da eşit değiller, değiliz.

Engellilerle ilgili çeşitli organizasyonlar yaptığım için bu konuda bir çok tespitim ve çözüm önerilerim oldu. Bunu Türkiye'nin önde gelen Seyahat Acenteleriyle de paylaştım. Şimdi yaklaşan turizm sezonu öncesi bir kez de buradan paylaşmak istiyorum tespitlerimi ve çözümlerini. Belki beş yıldızlı otellerimizin dikkatini çeker.

Bu konuyla ilgilenmem başta da belirttiğim gibi engellilerle ilgili organizasyonlarla başladı. Onun öncesin de kendim de bir engelli olmama rağmen olayın bu boyutta olabileceğini düşünmemiştim açıkçası. Belki hareket serbestliğimden kaynaklanıyordu bu göremeyişliğim belki de tam olarak ben de engelli olduğum halde engellilerin sorunlarını yeterince bilmiyordum. Ancak engellilerle ilgili ilk organizasyonumda karşılaştığım gerçekler beni çok şaşırtmıştı. Türkiye’nin sayılı otellerinin engelliye bakış açısı zaten uygulamada ki eksikliklerinin nedenlerini de gösteriyordu. İlk yaklaşımları sezon içerisinde engelliye otellerini açmama gibi bir söylemle başlıyordu. Daha en başında sezon içerisinde engelliye yer veremeyeceklerini belirterek tatil haklarını ellerinden alıyorlardı. Hani eşitiz ya!...

Bugün Türkiye’de 322 tane engelsiz otel görünmekte. Oysa bu engelsiz oteller tam incelendiğinde durumun hiçte böyle olmadığını görüyoruz. Biz Antalya’yı baz alarak geniş bir araştırma yaptık. Küçük bir örnekle ne demek istediğimi belirtmek istiyorum. Kemer’in ve Türkiye’nin beş yıldızlı gözde otellerinden birinin sahibiyle otel hakkında görüştük. Otelin engelli odaları, engelli tuvaletleri mevcut. Buraya kadar sorun yok. Otel sahibinden rica ettik bu tuvaletlerden birini görmek istediğimizi belirttik. Kendisi nazik tavrıyla bize otel girişinde bulunan engelli tuvaletlerinden birini gösterdi. Tuvaleti denediğimizde sandalye girişine uygun olmadığını gördük. Evet bir tuvalet var ama standartlara uygun değil, kapısı kapanmadığı için mahremiyet hakkı korunmuyor. Sadece adı engelli tuvaleti. İşletme sahibi şaşkınlık içindeydi çünkü oda olayın farkında değildi kendilerine verilen standardı yerine getirmişti. Evette bu standartları belirleyenler neye göre belirliyorlardı. Turistik otellerimizi hadi bizi bırakın yurt dışından gelen insanların karşısında eksi duruma düşüyorlardı. Biz bu araştırmamayı Antalya’da 100 otel üzerinde yaparak bir sonuca vardık. Bizler özellikle fiziksel engelliler beş yıldızlı otellerin dışında hiçbir yerde tatil yapamayız. Mevcut şartlar içerisinde bu otellerde de durum hiç açıcı değil. Antalya’da yaptığımız bu araştırma da sadece bir otelin tam anlamıyla engelliye göre dizayn edildiğini gördük. Oda sahibinin engelli olmasından dolayı oteli kendi kullanımına göre dizayn etmesinden kaynaklanıyor. Ve tespitlerimiz sonucunda bu oteller ve turizmciler bizlere nasıl bir otel istiyorsunuz diye sorarsanız eğer buraya bakın lütfen… Sizlere nasıl bir otel ve tatil istediğimizi tüm tespitlerimle sunuyorum belki dikkatinizi çeker kendinizi yenilersiniz.

1-Engelli odası olan otellerin odalarının daha genişletilmesini istiyoruz. Tekerlekli sandalye ile odadalar da hareket serbestliği çoğunda mevcut değil. Engelli odasının olması tam çözüm olmuyor yani.

2-Özel engelli odasının olması çözüm değil her oda da aslında bu düşünülmeli çünkü otellerde en az bir en fazla beş engelli odası mevcut oysa toplu gezilerimizde zaten bizlere yeterince hitap etmeyen engelli odaları kalabalık olduğumuz zaman hiç hitap etmiyor.

3-Odalardaki, restoranlardaki, otel girişlerinde ki tuvaletler. Bir çok yerde engelli tuvaleti mevcut ama ne yazık ki tam anlamıyla engelliye uygun değil. Adı engelli tuvaleti olan bu tuvaletler tekerlekli sandalyenin hareket özgürlüğü düşünülmediği için küçük. Mahremiyet hakkı düşünülmeden sadece yapmak için yapılmış. Kapılar kapanmıyor. Öncelikle bu göz önüne alınmalıdır. Klozetlerin yüksekliğine dikkat edilmelidir klozetlerin yan yüzlerinin genişliği de önemlidir. Ayrıca klozetin yan alan genişliği de önemlidir.Klozetlerin tavanına bir askı takılmalıdır sandalyeden klozete geçişi kolaylaştırmak için. Lavaboların yüksekliğine dikkat edilmelidir. Bu standartlarda olmayan bir tuvaletin adının engelli tuvaleti olması kullanılır uygundur anlamına gelmiyor.

4-Duş kabininde olan duş tekneleri yükseklik ve biçim olarak kullanılabilir olmalıdır. Örneğin duş oturakları kullanıla bilinir. Oturma bölgesinin yara yapmayan, acıtmayan suda bozulmayan bir madde ile kaplanmasına özen gösterilmelidir Yanlarda tutunma amaçlı kolların olması gereklidir. Havluların konulduğu bölmelerin yüksekliği bizlere göre ayarlanmalı düzenlenmelidir. Her zaman yanımızda birinin var olduğu düşüncesiyle hareket edildiği için bu ayrıntılar genelde göz ardı ediliyor oysa tek başına tuvalete ve banyoya giriyoruz bu mahremiyetimize özen gösterilmelidir.

5-Odalardaki yatakların yüksekliği çok iyi ayarlanmalıdır. Tekerlekli sandalyeden yatağa geçişte zorluk yaşanmaması için bu önemlidir. Mobilyaların yerleşimi, odadaki serbest hareket alanı giriş ve çıkışlar iyi düzenlenmiş olmalıdır.

6-İç ve dış mekanlarda hareket özgürlüğünü tek başına sağlayabilmek için rampaların mutlaka olması gerek. Bu rampalarında tek başına çıkmaya ve inmeye uygunluğu önemlidir. Var olan rampaların üzerinde kaymayı önleyen bantlar olmalıdır.

7-Havuz alanlarına girilirken rampaların olması şart. Ayrıca havuzlara inişleri kolaylaştırmak için otellerin kendi bünyelerinde tekerlekli şezlong bulundurmaları gerekmektedir. Bu konuda Türkiye’de bildiğim kadarıyla böyle bir şezlong kullanılmamaktadır. Bununla ilgili yurt dışında örnekler vardır. Bu şezlongla ilgili örneği aşağıda bulabilirsiniz. Otelde kalıyoruz ama ne havuzdan ne de plajdan yardım almadan yararlanamıyoruz çoğu zaman sadece bakarak yetiniyoruz. Aramızda çok iyi yüzücüler olmasına rağmen.

8-Plaja inişler plajdan yararlanmak. En büyük sıkıntılardan biride budur. Ne yazık ki bu konuda hiçbir otel yeterli önemi göstermemişlerdir. Bu sorunun çözümü aslında o kadar da zor değil. Otelin plaja bağlanan bölümüne basamak yerine bir rampa yapılabilir. Yukarıda verdiğim tekerlekli şezlong örneği kullanıla bilinir. Yada iskeleye monte edilen bir lift olabilir. Kumsala inen yolun tamamı taş ile döşenmeyip yada tamamen ince kum olarak bırakılmayıp düz bir alan yaratıla bilinir. Böylelikle tekerlekli sandalye ile plaja kadar inmek mümkün olur. Ama denize ulaşmak için en kullanılır çözüm tekerlekli şezlong sistemidir. Birde Antalya’da bulunan engelli bir bireyin kendisine göre dizayn ettiği oteldeki gibi plaja inen yolu tahta rampa ile döşemek buda kalıcı çözümlere bir örnek olabilir.

9-Ulaşım konusuna gelince hava ulaşımı genel olarak tercih sebebidir. Bunun nedeni zaten açıktır. Tahmin edersiniz ki otobüslerin bu konuda uygunluğu maalesef mümkün değildir. Henüz dünyanın hiçbir yerinde asansörlü şehirler arası otobüs olduğu bilgisini almış değiliz doğal olarak Türkiye’de de sadece belediye araçlarında asansör kullanılmaktadır. Bu konuda Ulusoy firmasının özel bir çalışması olmuştur. Tek kişilik koltuklu araçlarıyla bir nebze çözüm bulmaya çalışmış olmalarına rağmen tam bir çözüm değildir. Otobüslere yardımsız binmek mümkün değildir. Bu konuda mutlaka deneyimli eleman çalıştırılmalıdır. Otobüse indirip bindirirken bu konuda mutlaka uzman olmak gerekir. Aksi taktirde bu karşıdaki kişinin de engelli arkadaşımızın da paniğe kapılmasına neden olur. Yürüme güçlüğü çeken engelli arkadaşlarımız içinde basamakların alçak olması şarttır. Koltuk değneği kullanan bir engellinin basamaklardan rahat çıkması açısından. Araç içinde ki servis elemanlarının da bu konuda bilinçli olmaları şarttır. Yol boyunca tuvalet sorunlarında sonda kullanan arkadaşlara nasıl yardımcı olunacağını bilmeleri gerekmektedir.

10-Her otelde engellilere ayrılması gereken bir otopark alanı olmalıdır.Kendi araçlarıyla gelen arkadaşlar için bu önemlidir. Ve bu alan biraz geniş olmalıdır iki araç arasındaki mesafede araçtan inerken sandalyeye geçiş kolaylığını göz önüne almak gerek.

11-Hava yolculukları içinde şunları söyleyebilirim. Özellikle dış hatlarda pasaport işlemleri için engellilere özel pasaport kabinleri ve bu işleri kolaylaştıracak refakatçiler olmalı ayrıca öncelik verilmelidir. Sanırım bu konuda tüm hava alanlarımızın dış hatları standartlar içindedir. Ve hosteslerin bu konuda deneyimli ve bilgili olması gereklidir.

Özetle şimdilik çözülmesi gerekenler bunlar. Ama bunların çözülmesi tatil hakkımızı bize kazandırır mı orası meçhul. Neden mi? Hani en başta söylemiştim ya sezon içerisinde engelliye yer veremeyeceğini belirten otellerin olduğu. Bu oteller olduğu sürece tatil hakkımızı ne kadar kazanabiliriz. Önce beyinlerin değişmesi gerekiyor beyinler değişince mimari de kendiliğinden değişir zaten. Bu yüzden de biz diyoruz ki tatil hakkımızı gerek mimarileriyle gerek örtülü beyinleriyle elimizden alan otellerin yıldızlarından biri geri alınsın. Şartlar düzeltilene kadar da yıldızları geri verilmesin. Yaptırımlar olmadığı sürece iyileşmenin olacağına inanmıyorum çünkü. Umarım bir gün yedi yıl engellerine takılmadan örtüsüz beyinlerle, yaşanılır haklarla bizde en doğal hakkımız olan tatil hakkımızı yaşarız herkes gibi…

[URL=http://imageshack.us][IMG]http://img389.imageshack.us/img389/9550/havuzlifiwj9hx4.jpg[/IMG][/URL]
Havuza girmeyi kolaylaştırabilcek bir düzenek örneği

[URL=http://imageshack.us][IMG]http://img81.imageshack.us/img81/4255/tekerlekliezlongrnek1chzi5.jpg[/IMG][/URL]
Tekerlekli şezlong örneği