Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

07 Aralık '14

 
Kategori
Bilim
 

Tezahür

Tezahür
 

Google


Bu, hem Batı, hem de Doğu felsefelerinde kavramsal bir açık gibi:

Tezahür (emergence), parçalarda olmayan niteliklerin bütünde tezahürü olarak tanımlanmış ya da kaostan kozmosun tezahürü olarak.

http://en.wikipedia.org/wiki/Emergence

http://en.wikipedia.org/wiki/Spontaneous_order (self organization)

Burada, aynı durumun farklı tanımları da var: Kendine-benzemezlik (non-self-similiratiy), bu durumun başka bir adı. Oysa durum görelidir: Bir kareyi üçgenlere de bölebilirsiniz, karelere de: Karelere bölersiniz öz-benzer durum olur, üçgenlere bölerseniz öz-benzemez durum olur.

Bu tezahür, öz-benzeme ve öz-örgütlenme durumları cansızlık-canlılık arasındaki geçişlerde kullanılan tanımlar. Sanıyorlar ki arada 1 kritik eşik var, o geçince canlılık oluyor / olacak / oldu. Oysa virüs; ne canlı, ne cansız; hem canlı, hem cansız olarak tanımlanabilir. Ayrıca; arada koaservat gibi 1’den çok kritik eşik de olabilir.

Ancak en önemlisi şu:

‘a’ düzeyindeki öz-örgütlülük canlılık olabiliyorken, b>a’ düzeyindeki öz-örgütlülük cansız olabilir. Yani, canlılık konusundaki aritmetik işlemlerde lineer geçişme geçerli değil.

Gelelim, canlılısal tezahürün varlığına ve yokluğuna:

Bir şey Batı (Aristo) diyalektiğine göre, ya vardır, ya da yoktur ama Doğu (Lao Tzu) diyalektiğine göre, aynı anda hem var, hem de yok olabilir.

Son zamanlarda varlık Evren’imizin de, yokluktan var edilebileceği biçiminde fizik felsefesi düşüngüleri üretilmiştir.

Ancak, hala eksik olan şudur:

Varlık 1 ve yokluk / hiçlik 0 ise, eksi varlık da -1 olur.

Eksi varlık, Doğu diyalektiğinde bile, bir tek Japon modern dans felsefesinde ‘ma’ tanımıyla, bağlanma-varlık’ın değillenmesi ve uzaklaşma-boşluk ile tanımlıdır. Batı modern dans felsefecilerince de (Richard Schehner gibi) özellikle kadınlara tavsiye edilir.

Demek ki cansızlık ve canlılık denli, eksi canlılık da tanımlı olmadan, tezahürü ve/ya öz-örgütlülüğü tanımlamak ve böylelikle de kaos-kozmos geçişimi denklemlerini kurmak, matematiksel ve mantıksal olarak mümkün olmaz.

 
Toplam blog
: 2216
: 514
Kayıt tarihi
: 16.08.06
 
 

Serbest yazarım. 1960 doğumluyum. BÜ İşletme mezunuyum. ..