TOKİ ve mortgage'ı beklemenin dayanılmaz işkencesi

TOKİ ve mortgage'ın herkesi ev sahibi yapmayacağı çok açık bir gerçek olarak karşımızda duruyor

Gayrimenkul sektörünün geçen yıllarda yakaladığı patlama bir türlü gerçekleşmeyecek gibi görünüyor. Geçen mayıs ayında yaşanan dalgalanmanın ardından beklentilerin bu yılın bahar ayına ertelenmesi ve bu dönemde mortgage'ın da yasalaşmasına rağmen siyasetteki gelişmeler sektörün belli bir süre daha bekle gör dönemine girmesine neden oluyor. Sektörde genellikle ekonomideki yaşanan gelişmelerin etkili olduğu düşünüldüğünde, siyasetin de ekonomiyi direk olarak etkilemesi son günlerde yaşadığımız olumsuz çalkantıların sektörün damarlana nüfus etmesine yol açıyor. Cumhurbaşkanlığı seçimi ve gündeme gelen erken seçim süreci piyasanın durgun seyrini devam ettirecek gibi. Sürecin böyle devam etmesi ve erken seçimin yaz aylarında yapılması durumunda ancak 2007'nin sonu ya da 2008'in başlarında belirli bir hareketlilik başlayabilir.

Gayrimenkul sektöründe en önemli hareket olarak öne çıkan alımların artması için konut kredisi faiz oranlarının düşmesi önem taşırken, son aylarda yavaşça düşen oranların seyri ise bundan sonra merak konusu. Çünkü mortgage ile birlikte düşmesi beklenen faiz oranlarının seçim muhtemel seçim ekonomisinde nasıl bir grafik çizeceği pek kestirilemezken, tahminler düşüş trendinin yatay seyre dönüşmesi yönünde. Şu anda Türkiye'nin önünde iki şıklı kritik süreç var: Ya önce cumhurbaşkanlığı seçimi sonra genel seçim ya da önce erken genel seçim ardından cumhurbaşkanlığı seçimi. Genel kanı ikinci şıkkın piyasaları daha az etkileyeceği yönünde ama genel seçimlerin ardından hükümeti kurma çalışmalarında oluşabilecek tıkanıklıklar da özellikle konut sektörünü ciddi oranlarda etkileyebilir.

Bu dönemde tüketicilerin nasıl bir yol izleyeceği ise ço önemli. Daha önce yatırım amaçlı alınan gayrimenkullerin de yavaş yavaş piyasaya girmesi ile arz ve talep arasındaki dengesizlik ve fiyatlardaki aşırı artışlar da sona erdi. Bundan sonra da gayrimenkul fiyatlarında ciddi oranlarda hareketlilik beklenmezken, yeterli ödeme gücü ve ihtiyacı olanların konut almaları akıllıca olabilir. Bu noktada konut kredisi kullanımı bir tercih olabilirken, nakit alımlarda yapılacak pazarlık da uygun fiyatlardan alım yapmanıza olanak tanıyabilir.

Her şeye rağmen gayrimenkul sektöründe gelişmelerin olumlu olduğunu düşünüyorum. Geçmişe göre hiç olmadığı kadar konut almak daha kolay gibi görünüyor. Ama siyaset ve ekonominin 'oyuncağı' haline gelen gayrimenkul sektöründe yaşanacak istikrar insanların daha uygun koşullarda konut almasını ve en önemlisi gelir dağılımındaki adaletsizliğin giderilmesi ve herkesin yeterli gelire sahip olması birincil ve hayati ihtiyacımız olan barınma sorunumuzun giderilmesinde etkili olacaktır. Bunun ötesinde milyonlarca kişi, TOKİ ya da mortgage'ın konutlarını beklemek zorunda kalacak. Ama TOKİ ve mortgage'ın herkesi ev sahibi yapmayacağı da çok açık bir gerçek olarak karşımızda duruyor.