Tüp bebek tedavisine başlamadan önce infertilite (kısırlık) sorunu olan kadın ve erkek eşten ayrı ayrı çeşitli laboratuvar testleri talep edilir. Bu sayede yapılacak olan tüp bebek tedavisinin başarı şansı yükseltilir.

Kısırlık araştırması adaylara eş zamanlı uygulanmalıdır.

Başlangıç aşamasında uygulanan temel testler aşağıdaki gibidir:

Baba adayına sperm testi,

Anne adayının yumurtlamasının araştırılmasına yönelik kan (hormon) testleri ,

Anne adayının tüplerinin açık ve rahim içerisinin normal olup olmadığının araştırılmasına yönelik testler. Bu amaçla en sık ilaçlı rahim röntgen filmi ( Histero-salpinga-grafi, HSG) çekilmektedir.

Tüp Bebek (ivf) Tedavisi Öncesi Kadınlara Yapılan Laboratuvar Testleri

Bazal hormon testleri:

FSH, LH, E2 (adetin 2. ya da 3. günü), TSH, PRL ile gerekirse DHEAS, Total-Testosteron hormon testlerinin tüp bebek tedavisi öncesi yapılması önem teşkil eder.

Özellikle bazal (adetin 2. ya da 3. günü) FSH seviyesinin normalden yüksek (12 ve üzerinde), E2 değerinin 80 pg/ml üzerinde olması “düşük over rezervi” ni meydana çıkarır. Düşük over (yumurtalık) rezervi hamilelik için olumsuz bir etkendir.

Histerosalpingografi (İlaçlı rahim filmi)  ya da Ofis Histeroskopi

Tüp bebek tedavileri öncesinde tüplerin tıkalı olup olmaması önem teşkil eden bir belirti olmadığı halde, rahim içinin düzenli olması önemli bir kriterdir.

Rahim içinde yapışıklıklar ya da rahim içinde polipler (endometrial polipler) mevcut ise, bu embriyo transferi (ET) ardından bebeğin içeride yuvalanması bakımından soruna yol açıp, düşük ile neticelenmesine yol açabilir.

Transvaginal ultrason: Adetin 2. ya da 3. günü (bazal dönemde) uygulanan “bazal ultrason tetkiki” hem rahim hem de yumurtalıkların incelenmesi için önem teşkil eder.

Ultrasonda yumurtalıklardaki rezerv durumu (“ovarian rezerv”), polikistik over’ın mevcut olup olmadığı, kist ya da endometrium (çikolata kisti) olup olmadığı saptanmalıdır.

Yine rahimde miyom ya da polip olup olmadığı, rahmin boyutu ve anatomik (yapısal) bir sorunu olup olmadığına da ultrason ile karar verilmektedir.

Tüp bebek tedavileri ile kısırlık (infertilite) tedavilerinde çoğunlukla ultrasonlar alttan (vajinal yoldan) uygulanmaktadır.

Anne adaylarında tüp bebek (ivf) tedavileri öncesi hormon testleri, transvaginal ultrason ve hsg veya ofis histeroskopi yapılması gerekir. Aşağıdaki diğer testler ise çeşitli özel durumlarda talep edilir:

HIV, Hbs Ag, Anti-HCV:

Anne adayında HIV (Aids testi) ile Anti HCV (Hepatit C testi) tedavisi olmayan ve hamilelik gerçekleştiği takdirde doğumda bebeğe aktarılabilen viral hastalıkların mevcudiyetini gösterir.

HbsAg ise Hepatit B taşıyıcılığı gösterir ve şayet anne adayı hepatit B taşıyıcısı ise doğumdan sonra bebeğe Hepatit B aşısı ve Hepatit B serumu yapılarak bebek “B tipi sarılık”tan korunmuş olur.

Kan grubu:

Anne kan grubu negatif babanın pozitif olması ve hamilelik gerçekleştiği takdirde bebekte kan uyuşmazlığı bakımından risk doğuracağı için gebelikte “Kan Uyuşmazlığı İğnesi (Anti D immunglobulin)” uygulanmaktadır.

Rubella IgG:

Rubella Ig G pozitifliği daha önceden kızamıkçık (rubella) enfeksiyonu geçirildiğinin saptanmasına yardımcı olur ve olumlu bir bulgudur. Rubella Ig G negatif ise kızamıkçık bakımından anne adayı risk altındadır ve hamilelik öncesi aşılama ya da döküntülü hastalıklardan uzak durma tavsiye edilir.

Kızamıkçık enfeksiyonu hamilelikte geçirilirse bebekte ciddi sakatlıklara yol açar. Bu sebep yüzünden de hamileliğin tahliyesi gereklidir.

aPTT, PTT, INR, Protein S ve Protein C:

Kanın pıhtılaşması ile alakalı etkenlerdir. Özellikle pıhtılaşma mekanizması bozukluklarında (“trombofili hastalığı”) hamilelikler düşük (abort) ile neticelenebilir. Trombofilide aPTT, INR ve PTT gibi etkenler ile Protein S, Protein C düşmektedir.

Tam kan sayımı (hemogram):

Herhangi bir kansızlık ya da kanda trombositlerle alakalı bir sorunun olup olmadığını araştırmak için tam kan sayımı (“hemogram testi”) uygulanabilmektedir.

Tüp Bebek Tedavisi Öncesi Baba Adaylarına Uygulanan Laboratuvar Testler

Semen analizi (Spermiogram)

baba adaylarında tüp bebek (ivf) tedavileri öncesi sperm testinin yapılması gereklidir. Aşağıdaki diğer laboratuvar testleri ise gerektiği özel durumlarda uygulanmaktadır. Bunlar:

HIV, Hbs Ag, Anti-HCV

Kan grubu

İhtiyaç halinde, FSH, LH, T-Testosteron, PRL

Kadınlardaki gibi FSH hormonu normalden yüksek ise bu durum kadınlardaki durumun benzeri şekliyle “düşük testis rezervi”ni göstermektedir.

Gerek duyulur ise ürolojik muayene

Özellikle sperm testinde düşük olan baba adaylarında mevcut bir “varikosel” durumunu değerlendirmek için ürolojik muayene uygulanmaktadır. Ürolojik incelemeler kısırlık tedavileri konusunda uzman bir ürolog tarafından yapılmaktadır.

Gerekirse genetik inceleme (Kromozom analizi):

“Azospermi” ismi verilen semen içinde hiç spermin saptanamaması durumlarında baba adaylarında genetik incelemelerin yapılmasında yarar vardır.

Op. Dr. Serkan Oral 

www.serkanoral.com/