Türkiye Çöl Olmasın

Bu rapor, TEMA Vakfı tarafından düzenlenen DRYNET Projesi Çölleşmeyle Mücadele Sivil Toplum Semineri’ne aittir.

Seminere 14 sivil toplum kuruluşundan, 2 yerel yönetimden, 3 üniversiteden ve Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan olmak üzere 15 ilden toplam 43 temsilci katıldı.

Seminerde katılımcılar Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi ve çölleşmeyle mücadele konusunda bilgilendirildi. Sözleşmenin Türkiye’deki uygulaması ve örnek projeler (yerel, ulusal, uluslararası devlet ve STK projeleri) paylaşıldı. Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi sürecine ve çölleşmenin kalkınma planlarına dahil edilmesine sivil toplumun katılımı için gerekli araçların geliştirilmesine yönelik beyin fırtınası yapıldı. Çölleşmeyle mücadele konusunda sivil toplum kuruluşlarının birarada çalışmasını sağlayacak ortak bir anlayış geliştirilmesi için öneriler geliştirildi ve katılımcı bir anlayışla öncelikler belirlendi.

Ayrıca, Burdur Gölü Erozyon Kontrol Projesi’ne saha gezisi düzenlenerek, katılımcıların çölleşmeyle mücadele önlemlerini yerinde görmeleri sağlandı.

DRYNET Projesi, Asya, Afrika, Avrupa ve Latin Amerika’dan 17 ülkede 14 STK’nın katıldığı AB destekli küresel bir girişimdir.
Türkiye’deki koordinasyonu TEMA Vakfı tarafından sağlanan DRYNET Projesi Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi ve stratejik kalkınma çerçeveleri kapsamında, ” Arazi bozulumu ve yoksulluk” konularında çalışan sivil toplum ağlarının güçlendirilmesine odaklanmaktadır.

DRYNET, çiftçi kooperatifleri, sivil yerel gruplar, kadın kuruluşları, sendikalar ve sivil toplum kuruluşlarından oluşan sivil toplum ağlarını doğru bilgilerle donatıp, gerekli iletişim araçlarını kullanarak güçlendirmeyi ve arazi bozulumu politikalarını etkileyebilir hale gelmelerini hedeflemektedir.

Çölleşme konusunda katılımcılar tarafından öncelikli olarak belirlenen sorunlar aşağıdaki listede belirtilmektedir.

1- SORUNLAR

Bakanlıklar arasındaki uzlaşmazlıklar Yasal Mevzuattaki sorunlar Kırsal ve kentte yaşayanların biliçlendirilmesinde yetersizlik Kırsaldakilerin ekonomik sorunların çözümlenememesi Sosyo-ekonomik sorunlara çözüm getirilememesi Ormansızlaşma İklim Değişimi Biyoçeşitiliğin korunmaması Amaç dışı arazi kullanımı Çayır ve meraların yanlış yönetimi Hızlandırılmış toprak erozyonu Arazilerin kimyasal ve biyolojik bozulmaları Toprak ve Su Kirlenmesi Gübre ve Tarım İlaçları Arazilerin Fiziksel Bozulumu ÇED Raporları Madencilik Golf Sahaları Tuzluluk Çarpık Kentleşme – Yanlış Yerleşim – Toprak Betonlaşması Kuraklık Turizme açılacak verimsiz orman alanları ve makilikler Düzensiz Sulama Sulak Alanlar – Drenajı bozuk sahalar HES santralleri Barajların ekosistemleri parçalaması Baraj yerlerinin yanlış seçimi Göç eğilimi Enerji ihtiyacının artması Ekosistemlerin bozulumu Karbon emisyonu ölçümlerinin doğru yapılmaması Hava Kirliliği Yeraltı suları Soğanlı süs bitkilerinin kaçak sökülmesi Ahır gübresinin tezek yapımında kullanılması Kaçak kesimler Toprak ve Mera Kanunundaki aksaklıklar

Çölleşme ile Mücadele üzerine katılımcılar tarafından belirlenen alternatif çözüm önerileri aşağıdaki listede belirtilmiştir.

ÇÖZÜMLER

Geleneksel/Sürdürülebilir tarım tekniklerinin teşvik edilmesi Arazi kullanım planlaması Havza Yönetimi Su Çerçeve Yasası Kuraklık Yönetim Merkezi Kamuoyunun Bilinçlendirilmesi / Medyanın etkin kullanımı Parlamenterlere ulaşım – ortak önergeler Çölleşme araştırma komisyonu oluşturulması İlgili kurum ve kuruluşların bilinçlendirilmesi Kuru Tarım çözümleri Sıfır veya minimum işlemeli tarım Ekolojik yaptırımların ekonomik yaptırımların önüne geçmesi için yasal tedbirlerin alınması Alternatif geçim kaynaklarının teşvik edilmesi Yerel tekniklerin renove edilerek uygulanması Baraj kriterlerinin ilgili kuruluşlara iletilmesi Türkiye’nin karbon haritası çıkartılması Karbon Yönetimi İlgi alanlarıyla alakalı bilgi bankası oluşturulması – Kaynakların arşivlenmesi Sürdürülebilir Su ve Toprak Yönetimi Bütünleşik Sürdürülebilir Havza Yönetimi Rüzgar perdeleri Teraslama Endüstriyel ağaçlandırmaların teşvik edilmesi Tıbbi ve aromatik bitkiler İnsan faktörü – Sosyolojik Araştırmaların yapılması

ÖNCELİKLİ SORUNLAR

1. Yanlış Arazi Ve Su Yönetimi

Toprak bozunumu ve su kirlenmesi

Madencilik

Golf sahaları

Orman, mera ve tarım arazilerinin yanlış kullanımı

Toprak erozyonu

Kırsal fakirleşme / göç / sosyo-ekonomik sorunlar

Ekosistemlerin bozunumu

Sulak Alanlar

Yeraltı suları

Çarpık Kentleşme, Betonlaşma

Sanayi, Turizm ve Ulaşım sektörlerindeki yanlış uygulamalar

2. Ormansızlaşma

3. Yasal düzenlemelerdeki sorunlar

ÇED Raporları

4. İklim Değişikliği

Kuraklık

ÖNCELİKLİ ÇÖZÜMLER

• Kırsalda ve kentte yaşayanların bilinçlendirilmesi, Eğitim

• Sürdürülebilir İnsan Ekosistemi

• Biyoçeşitliliğin Korunması

• Meclis Çölleşme Komisyonu Oluşturulması

• Teraslama ve su hasadı

Toplantının son bölümünde 2008 yılı içinde çölleşmeyle mücadele açısından iki önemli tarihin altı çizildi. Kamuoyu bilinçlendirme açısından bir iletişim fırsatı olan 17 Haziran Çölleşmeyle Mücadele Günü ve Türkiye’deki STK’ların hazırlıklı katılarak görüşlerini paylaşabilecekleri 3-14 Kasım 2008 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilecek Sözleşmenin Uygulanmasının Gözden Geçirilmesi 7. Toplantısı (CRIC 7) konularındaki önerilerin önümüzdeki günlerde yazılı olarak paylaşılması kararlaştırıldı.

* Sealife Resort Hotel, Antalya, 18-20 Nisan 2008, Antalya, TÜRKİYE ** Kaynak göstermek şartıyla alıntı yapılabilir.