Üniversite için tercih yaparken şehir efsanelerine inanmayın

Önce sınav çilesi çeker öğrenciler ÖSS’ye hazırlanırken ve sınava girerken… Bunu bekleme çilesi izler, sonuçları Internet’ten görünce bu çilenin yerini tercih çilesi alır.

Öğrenci büyük bir olasılıkla dersaneye gitmiştir ve bu aşamada dersanesi tercih konusunda da destek olur. Öğrenciye sorarlar:

- Hangi şehirleri düşünüyorsun?
- Hangi üniversiteleri istersin?
- Hangi bölümleri tercih edersin?

Eğer sıralaması çok iyi değilse, bu kadar soru şansı bile olmaz.

Bir yıl önce bölümlerin son öğrenciyi aldıkları sıralama bilgilerine göre öğrencinin sıralamadaki yerine uygun aralıkta bölümler varsa sıralanır. Öğrenci bu listeyi alır ve kendine uygun tercih listesi oluşturmak için çalışmaya başlar. İşte bu noktada tercihler hakkındaki orada burada duyduğu şehir efsaneleri kafasını karıştırır.

PUAN

Bu yılın puanı elmaysa geçen yılın puanı armuttur. Hem öğrenci hem de tercih edilecek bölüm için “puan” yerine “sıralama” bilgisini kullanmak daha doğrudur.

ÖLÜ TERCİH

“Düşük puanlı bölümün altına yüksek puanlı yeri yazarsam bu ölü tercih olur, bir tercih hakkımı boşa harcamış olurum.”

En yaygın şehir efsanelerinden biri budur ve birçok öğrencinin hatalı tercih yapmasına neden olmaktadır.

Diyelim siz 50.000. başarı sırasındasınız. İlk tercinizi 45.000., ikinci tercihinizi 55.000., üçüncü tercihiniz 40.000 sıradan öğrenci alan bölümler olarak yaptınız. Bu sıralamayı yaparken isteklerinizi göz önüne aldınız.

Bu örnekte çok doğru bir tercih yapmış oluyorsunuz. Ancak bu listeyi bir bilene gösterdiğinizde size 3. tercihin ölü tercih olduğunu söyleyecektir ama siz inanmayın, çünkü "ölü tercih" demesi o bilen kişinin yanlış bildiğini gösterir.

Hiç kimse geçen yıl 45.000. sıradan öğrenci alan bölümün bu yıl 45.000. veya 55.000. veya 35.000. sıradan öğrenci alacağını garanti edemez. Bu sıralamalar tamamen arz-talep sonucu oluşur.

PUAN SIRASI

“Tercihler bölümlerin puan sırasına göre yapılmalıdır”

Ölü tercih yapmamak gibi bir kaygı olunca yapılan tercih sıralamaları tamamen puan/sıralama sırasına göre olmaktadır.

Tercih sıralamasını yaparken kendi başarı sıranıza uygun bir aralıktaki bölümleri tamamen isteklerinize göre sıralayın. En çok istediğiniz bölümü en üste yazın, o bölümün sıralamasını ve puanını tamamen unutun.

50.000. başarı sırasındaysanız ve en çok istediğiniz bölüm 40.000. sıradan öğrenci alıyorsa hiç düşünmeden bu bölümü en üste yazın. İkinci istediğiniz bölüm 60.000. sıradan öğrenci alıyorsa onu da ikinci tercih yapın.

50.000. başarı sırasındaysanız ve en çok istediğiniz bölüm 60.000. sıradan öğrenci alıyorsa hiç düşünmeden bu bölümü en üste yazın.İkinci tercihiniz 40.000. sıradan öğrenci alıyorsa onu da ikinci tercih yapın. Hiç belli olmaz geçen yıl 60.000 sıradan öğrenci alan bölüm bu yıl 49.000. sıradan alır siz giremezsiniz ama geçen yıl 40.000. sıradan öğrenci alan bölüm 51.000. sıradan alır siz girersiniz.

KONTENJAN ARTIŞI

“Benim tercih edeceğim bölümlerde kontenjan artışı olmamış, ben artışlardan yararlanamıyorum”

Bu da bir şehir efsanesidir ve son derece yanıltıcıdır.

Son iki yıldır üniversite kontenjanlarında önemli artışlar oluyor. Bu artışlar yalnızca o bölümleri tercih edecek olanları değil diğer bölümleri tercih edecekleri de etkiliyor, nasıl mı?

Diyelim siz 50.000. başarı sırasındasınız ve “keşke 5.000. sırada olsaydım ve Hukuk’a gidebilseydim” diyorsunuz. Bunu düşünürken Hukuk Fakültelerindeki yüzde 40’lık kontenjan artışına da gıpta ile bakıyorsunuz. Aslında o artış sizi de doğrudan ilgilendiriyor. Sizden daha üst sıralarda olanların gireceği bölümlerin kontenjan artınca bu artış daha alttaki bölümleri kümülatif olarak etkiliyor ve daha alt başarı sıralarında olan öğrencilerin şansını artırıyor. Siz 50.000 başarı sıranızla geçen yılın 40.000. sıradan öğrenci alan bölümlerini kazanma şansına sahip olabiliyorsunuz.

İLK SIRA

“Üst sıralara yazarsam şansım daha çok olur”

Kesinlikle üst sıra saplantısını bırakın. Siz daha iyi başarı sırasındaysanız tercihiniz son sırada da olsa öncelik sizindir.

Siz tercihinizi 24. sırada yaptınız ve başarı sıranız 50.000, bir başkası aynı bölümü ilk tercih olarak yaptı ve başarı sırası 50.001. Bu durumda sizin öncelik hakkınız vardır. Hatta bu tercih o bölümün son öğrencisiyse, siz kazanırsınız, ilk sırada tercih yapan açıkta kalır.

İYİ ÜNİVERSİTE

“O üniversite iyidir. O üniversitenin o bölümü iyidir.”

İyi üniversiteler vardır ancak o üniversiteler ve iyi bölümler çok yukarıdan öğrenci almaktadır. Orta sıralardan öğrencilerin tercih etme şansının olduğu üniversiteler ve bölümler arasında çok önemli farklar yoktur.

Siz 50.000. sıradaysanız ve tercih yapıyorsanız, siz sıranıza uygun olan üniversiteler ve bölümler arasında çok önemli farklar yoktur. Bu durumda üniversite yerine şehir seçmek daha önemlidir. Üniversiteyi en kolay okuyabileceğiniz şehirdeki üniversite sizin için en iyi üniversitedir.

ŞEHİR EFSANELERİNE İNANMAYIN

1- Puanı unutun, hem kendiniz hem de tercih edeceğiniz bölüm için sıralamaya bakın.

2- Ölü tercih diye birşey yoktur, her tercih heryere yazılabilir.

3- Tercihleri puan/sıralamaya sırasına göre değil tamamen isteklerinize göre yapın.

4- Kontenjan artışı yalnızca artış yapılan bölümü tercih edenleri değil tüm öğrencileri etkiler.

5- İlk sırada veya son sırada tercih etmek o bölümü kazanma şansını etkilemez. Üst sıra saplantısını bırakın. Siz daha iyi başarı sırasındaysanız tercihiniz son sırada da olsa öncelik sizindir.

6- Üniversiteyi en kolay okuyabileceğiniz şehirdeki üniversite sizin için en iyi üniversitedir.

TERCİH YAPARKEN

1. Üniversiteyi okumak istediğiniz şehirleri belirleyin.

2. Okumak istediğiniz üniversiteleri belirleyin.

3. Başarı sıranıza uygun aralıktaki bölümleri belirleyin. Bu aralığı olabilecek en geniş aralıkta tutun. 50.000. başarı sırasındaysanız, 30.000’e kadar çıkmaya tereddüt etmeyin, mutlaka biryere girmek istiyorsanız. 80.000’e kadar inmeyi düşünün.

4. Kontenjan artışlarını da düşünerek daha iyi bölümleri cesurca listenize ekleyin.

5. Geçen yıl öğrenci almadığı için sıralaması belli olmayan bölümlerden istedikleriniz varsa listeye ekleyin.

6. Çok istediğiniz bir bölüm(ler) varsa umutsuz da görünse en üste yazın, içinizde kalmasın.

7. Tercihleri yaparken hazırladığınız listeyi önünüze alın ve bölümlerin öğrenci aldığı sıralamaları veya puanları tamamen unutun. Bu listedeki en çok istediğiniz bölümden başlayın ve tercih sıralamanızı yalnızca kendi isteklerinize göre hazırlayın.

8. Mutlaka biryere girmek istiyorsanız, tercih listenizin son sıralarına girmeyi garanti olarak gördüğünüz bölümleri ekleyin.

9. Mutlaka biryere girmek istiyorsanız, tüm tercih haklarınızı kullanın.

10. Tercih sıralamasının tamamlanmış halini iyice inceleyin. Bölümlerin program kodlarının doğru olduğundan emin olun.

11. Yaptığımız tercihlerin kendi durumunuza en uygun sıralama olduğuna inanmış bir şekilde tercih bildiriminizi yapın.

GELECEK YILIN SIRALAMASINI SİZ BELİRLEYECEKSİNİZ

Tercihlerinizi yaparken akılcı bir aralık içinde ama geçen yılın sıralamalarından olabildiğinde bağımsız bir şekilde davranırsanız, hem başarınıza en uygun ve istediğiniz bölüme girmiş olacaksınız hem de gelecek yılın tercih kitapçığındaki bölümlerin sıralamalarını sizin özgür iradeniz belirlemiş olacak.

İnebolu, 29 Temmuz 2009