Yabancılar için kira gelirlerinin beyanı

Gelir Vergisi Kanunu gelir vergisi mükelleflerini tam mükellef ve dar mükellef olmak üzere ikiye ayırmıştır.

Tam Mükellefiyet; Tam mükellef sayılan gerçek kişiler, Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler.

Dar Mükellefiyet; Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilirler. 

Türkiye’de yerleşmiş sayılmayan gerçek kişiler dar mükellefiyet esasında vergilendirilirler. Dar mükelleften kasıt, ikametgahı Türkiye’de bulunmayanlar veya bir takvim yılı içinde devamlı olarak Türkiye’de altı aydan fazla oturmayanlardır. Dar mükellef sayılan gerçek kişiler, sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilirler.

Örnek: Alman vatandaşı Bay (K), 20012 Aralık ayında Türkiye’ye gelmiş ve 2013 Mayıs ayında Türkiye’den ayrılmıştır. Bay (K), bir takvim yılı içinde Türkiye’de altı aydan fazla oturmadığı için dar mükellefiyet esasına göre vergilendirilecektir.

Örnek: Aynı Alman vatandaşı Türkiye’de ikamet etse ve yukarıdaki sürelerle bağlı kalarak Türkiye’den ayrılsaydı, ikametgahı Türkiye’de olduğu için tam mükellefiyet esasına göre vergilendirilecekti.

Dar mükellefler açısından, kira gelirlerinde; gayrimenkul Türkiye’de ise ve bu mahiyetteki mal ve haklar Türkiye’de kullanılıyorsa ya da Türkiye’de değerlendiriliyorsa, gelirin Türkiye’de elde edildiği kabul edilmektedir. Türkiye’de değerlendirmeden kastedilen ise; ödemenin Türkiye’de yapılması veya ödeme yabancı memlekette yapılmışsa, Türkiye’de ödeyenin veya nam ve hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesidir.

Dar mükellefiyette, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan gayrimenkul sermaye iratları ya da diğer kazanç ve iratlar için ayrıca yıllık beyanname verilmez veya başka gelirler için yıllık beyanname verilmek zorunda olunsa bile bu gelirler yıllık beyannameye dahil edilmez. Dolayısıyla, dar mükelleflerin kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılmışsa, bu kira gelirleri ayrıca yıllık beyanname ile beyan edilmez, üzerinden vergi kesintisi yapılmamış kira gelirleri için ya da diğer gelirler için yıllık beyanname verilse bile, üzerinden vergi kesintisi yapılmış kira gelirleri bu beyannameye dahil edilmez.

Binaların mesken olarak kiraya verilmesi halinde, 2013’te elde edilecek kira hasılatının 3 bin 200 TL’si vergiden istisnadır. Ancak, kira gelirinin yanı sıra ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar ile 3 bin 200 TL’nin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 94 bin TL’yi aşanlar, 3 bin 200 TL’lik bu istisnadan yararlanamazlar. Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 3 bin 200 TL istisna ayrı ayrı uygulanacaktır. Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanacaktır. Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.

2013 yılı içinde elde edilen ve toplamı 1.390 TL’yi aşmayan, tevkifat ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları için de yıllık beyanname verilmeyecektir. Bu tutar bir istisna olmayıp, beyanname verme sınırıdır. Bu tutarı aşan bir kira geliri olduğunda tamamı beyan edilecektir.

Beyana tabi geliri sadece kira gelirinden ibaret olan dar mükelleflerden;

- Bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, 3 bin 200 TL’yi aşanlar,

- Bir takvim yılı içinde mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirlerden tevkifat ve istisna uygulamasına konu olmayan ve tutarı 1.390 TL’yi aşanlar,

yıllık beyanname vereceklerdir.

Mesken kira geliri elde edip, beyanname vermek mecburiyetinde ki mükelleflerin, 1 Ocak 2013 – 31 Aralık 2013 dönemine ait beyana tabi gayrimenkul sermaye iradı gelirleri için Yılık Gelir Vergisi Beyannamesi’nin 1 Mart-25 Mart 2014 tarihleri arasında verilmesi gerekmektedir.

Dar mükellefler beyannamelerini, Türkiye’de vergi muhatabı mevcut ise onun Türkiye’de oturduğu yerin vergi dairesine; Türkiye’de vergi muhatabı yoksa gayrimenkulün bulunduğu yer vergi dairesine vereceklerdir.

Beyanname; normal posta ile veya özel dağıtım şirketleri aracılığıyla gönderilirse, vergi dairesine ulaştığı tarihte, taahhütlü posta ile gönderilmiş ise zarfın üzerindeki postaya veriliş tarihinde verilmiş sayılır. Dolayısıyla, cezai işleme muhatap olmamak için, beyannamenin 1-25 Mart tarihleri arasında vergi dairesine intikal etmiş olmasına dikkat etmek gerekir.

Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi mart ve temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.