Yaşar Bedri, Tarihten “Barhana” çıkaracak!

Çevremdeki insanlarla yaptığım sohbetlerden, yakın tarihimiz konusunda da düpedüz cahil olduğumuzu düşünüyorum.

Kendi aile büyüklerinin bile adını saymaktan aciz bir insanın, toplumsal yaşama, yaşadığı kente ve coğrafyaya karşı duyarlılığı, sorumluluğu mümkün olabilir mi?

20. yüzyıl başlarında bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de savaş ve açlık hüküm sürmüştü.

1. Dünya Savaşı’nda Rusya’nın Trabzon’u işgal etmesiyle yerinden yurdundan kopan yüzbinlerce insanın yaşadığı trajedileri, ilk kez hemşerimiz Hasan İzzettin Dinamo’nun “Savaş ve Açlar” adlı romanından öğrenmiştim.

Trabzon’dan batıya doğru göç etmek zorunda kalan insanlarımızın önemli bir kısmı göçler, hastalıklar, açlık nedeniyle yaşamını yitirmiş, işgalin son bulmasıyla ancak sınırlı bir nüfus geri gelebilmişti.

Son derece trajik sonuçları olan “Zorunlu Ermeni Göçü” konusunda yazılan kitapların yanında, çaresizliğe ve yoksulluğa yazgılı Karadeniz insanının yaşadığı sefaletin ve yıkımın birkaç yazarla sınırlı kalması üzücü değil mi?

Günümüzde devletimizin yakın tarihimize dönük sisli/puslu siyaset nedeniyle yaşadığımız cehaletin giderilmesi, yazar ve sanatçılarımızın çabalarıyla az da olsa başarılı olmaktadır.

Son yıllarda yakın tarihimize yönelen ilgi; çeşitli bilimsel araştırma, roman, resim ve belgesellerle zengin bir birikime dönüşüyor.

Sevgili Yaşar Bedri’nin “Barhana” adlı sinema filmi projesini öğrenince aklıma ilkin bunlar geldi.

Ne güzel, yakın tarihimiz bir kez daha günışığına çıkacak, unutturulmaya çalışılan mazimizin renkleri bir kez daha kamera sayesinde canlanacak.

Ama bu çalışmanın bana göre apayrı bir değeri olacaktır.

Çünkü tarihimize dokunan bu usta elin, pek çok yetenek ve beceriye sahip olduğunu biliyorum.

Resim, fotoğraf, edebiyat, şiir, tezyinat, roman gibi sanatın pek çok dalında özgün yapıtlar ortaya koyan Yaşar Bedri’nin sinemaya yönelmesi insanı ister istemez heyecanlandırıyor.

 Hiç kuşkusuz bunca yılın deneyimi ve birikiminden ortaya ciddi bir yapıt çıkacaktır.

 “Barhana” ; göç eşyası, Osmanlı kervansaray ve hanlarında kervan yüklerinin konulduğu bölüm anlamlarına geliyor

“Barhana” için Yaşar Bedri şöyle diyor:

“1916–1917 yıllarında Trabzon’daki işgali ve muhacirlerin zorlu yolculuklarını anlatan ‘İLEA’ adlı romanımın birinci bölümü olup, sinema diliyle senaryolaştırdığım ilk projemdir.”

“Barhana, Çarlık Rusya’sının Trabzon’u işgal trajedisini yaşadığı 1916 yılında meşhur tütün kaçakçısı İmamkızoğlu’nun katırcılarından Mesahorlu Sincan Ağa’nın İlea köyüne yolunun düşmesiyle başlar.”

Yaşar Bedri’nin yukarıda ana temasına dokunduğu bu filmin konusu, savaş yıllarındaki Trabzon’un ve çevresinin zengin tarihini, folklorik, dini, ticari ve idari haritasını ortaya koyuyor.

Trabzon, 1.Dünya Savaşı ve İşgal Yılları, muhacirlik, tütün kaçakçılığı, kaçakçılar, ağalar, yanaşmalar, tütün kaçakçılarına aman vermeyen acımasız kolcular…

1892 yılında Trabzon Valiliği’ne atanan meşhur Kadri Paşa, Osmanlı Devleti’nin borçlarına karşılık 1881 yılında kurulan Düyun-ı Umumiye İdaresi,  tütünün alımı ve işlenip satılması için yabancıların kurduğu Reji Şirketi, Trabzon’da Ermeniler, Rumlar, köylüyü kırıp geçiren yoksulluk…

Ve elbette aşk, sevgi, ihanet, gözyaşı ve ölüm…  

Umarım yaşadığımız şehirlerin, ilçelerin, köylerin, mezraların, yaylaların anıları bu filmle belleklere kazınır da, sadece köy akşamlarının sohbet konusu olmaktan çıkar.

Yaşar Bedri Özdemir filminin hem yapımcısı hem senaristi hem de yönetmeni…

Yaşar Bedri, “Barhana”da görüntü yönetmeni olarak usta sanatçı hemşerimiz Aytekin Çakmakçı ile çalışacak.

Filmin kahramanlarını büyük oranda Trabzon’daki tiyatrocular ve sanatçılar canlandıracaklar.

Bedros ülkemizdeki pek çok edebiyatçı, şair meslektaşını bu ilk filminde oynamaya razı ederse, filmin tanıtım ve gişe sorunu da olmayacaktır.