Yaşlılıkta nasıl beslenmeliyiz

Yaşın artışı ile birlikte kişilerin fiziksel yapılarında, yaşam ve beslenme şekillerinde doğal olarak bazı değişiklikler gözlenmektedir. Beden bileşiminde, sindirim, solunum, solunum, sinir, bağışıklık, kardiyovaskuler, hormon sisteminde, böbrek işlevinde, enerji metabolizmasındaki değişimler.

Bu değişimlere paralel olarak yaşlılarda beslenme ile ilişkili ortaya çıkabilecek sağlık sorunları ; zayıflık, damar hastalıkları ve felç gibi dolaşım sistemi hastalıkları, kanserler, ve osteoporoz gibi iskelet-kas sistemi rahatsızlıkları, şeker hastalığı gibi fazla besin tüketimi yanı sıra fiziksel uğraşların kısıtlanması, şişmanlık ile artış gösteren ve damar hastalıkların oluşumunu da hızlandıran hastalıklar, anemiler en sık karşılaşan sağlık problemleridir.

Yaşlı bireylerin yeterli ve dengeli beslenmesi; sadece diyet ile ilişkili hastalıkların oluşumunu azaltmak aynı zamanda sağlığı geliştirir, yaşlıların çoğunluğunun enerjik, hayat dolu ve bağımsız bir yaşam sürmelerini kolaylaştırır, hastalık sonrası sağlığın yeniden kazanılması için gereken zaman azaltılır ve sağlık kaynaklarının daha verimli kullanılmasına yardımcı olur.Bu durum, aynı zamanda toplumunda sağlık ve mutluluğunu arttırır.

YAŞLILIKTA BESLENME ÖNERİLERİ

Yeterli ve dengeli beslenmenin temel koşullarından biri olan her öğünde 4 ana besin gurubundan yani süt ve süt ürünleri ; et, yumurta ve kuru baklagiller; sebze ve meyve; ekmek ve tahıl grubundan besin bulundurarak besin çeşitliliği sağlanmalıdır. Böylece bireyin temel gereksinmeleri olan protein , karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineraller ile posa sağlanmış olur.

Öğün sayısı arttırılmalı, az ve sık yemek yenilmelidir (3 ana, 3 ara öğün). Mutlaka sabah kahvaltısı yapılmalıdır. Öğün sayısının az olması, bir öğünde yenilecek besin miktarını arttırarak çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olabilir.

İdeal vücut ağırlığı korunmalı, besinler yoluyla alınan enerji ile harcanan enerji arasındaki denge sağlanmalıdır.

Yağlı besinlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır. Bunun için;

Kırmızı et yerine tavuk, hindi eti tercih edilmelidir.

Haftada en az 2-3 defa balık tüketilmelidir.

Hayvansal kaynaklı yağ tüketimi azaltılmalı, bitkisel kaynaklı sıvı yağlar kullanılmalıdır.

Az yağlı veya yağsız süt ve yoğurt tüketilmelidir.

İçinde et bulunan yemekler pişirilirken dışarıdan ilave yağ konulmamalıdır.

Yemek pişirme yöntemleri çok önemlidir. Sindirim sisteminde rahatsızlık yaratmayacak pişirme yöntemleri kullanılmalıdır. Haşlama, ızgara ve fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Yaşlılar için kızartma ve kavurma yöntemleri uygun değildir. Kızartılmış besinler yağ çektikleri için enerji içeriğinin daha yüksek ve yaşlılar açısından sindirimlerinin daha güç olacağı unutulmamalıdır.

Posa alımı artırılmalıdır. Posanın en iyi kaynağı sebze , meyve ve kuru baklagillerdir.

Beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tercih edilmelidir.

Her gün 5-7 porsiyon sebze-meyve yenilmelidir.

Haftada 2-3 kez  kurubaklagil yemeği tüketilmelidir.

Günlük tuz tüketimi kısıtlanmalıdır. Günlük tuz tüketim miktarı bir tatlı kaşığından (4-5 gram) fazla olmamalıdır. Özellikle yüksek kan basıncı açısından düşünüldüğünde tuz ilave edilmiş geleneksel besinler (turşu, salamura vb.) tüketilmemelidir.

Basit karbonhidratlar (çay şekeri) ve kan şekerini hemen yükselten şeker, şekerli besinler ve hamur işi tüketimi sınırlandırılmalıdır. Muhallebi, sütlaç gibi sütlü tatlıların tüketimi yaşlılar için daha uygundur.

Günlük sıvı tüketimi arttırılmalıdır. Günde 8-10 su bardağı sıvı tüketimi uygundur. Aşırı çay ve kahve tüketilmemelidir.Yaşlı bireyler kafeinli içecekler yerine bitkisel çayları tercih etmelidir.Özellikle sıcak havalarda sıvı alımı arttırılmalıdır.

Özel günlerde ve toplantılarda pasta, tatlı ve şekerleme tüketiminden olabildiğince kaçınılmalıdır.

Düzenli fiziksel aktivite yapılmalıdır (haftada 5 gün, günde 30 dak. Tempolu yürüyüş).

Besin tüketimini cazip hale getirmek için yiyeceğin lezzet ve çekiciliği arttırılmalıdır. Bu amaçla çeşitli baharatlar (nane, kekik vb.) kullanılabilir. Yemek yemek için yeterli zaman ayrılmalı, hızlı yemek yenilmemelidir.

Sigara ve alkol kullanılmamalıdır.

Ağız ve diş sağlığına dikkat edilmelidir.

SAĞLIKLI YAŞLANMANIN  TEMELİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENMENİN ÖNEMLİ OLDUĞU KESİNLİKLE GÖZ ARDI EDİLMEMELİDİR.

SAĞLIKLI GÜNLER DİLEĞİYLE...