Yenilenebilir enerji ve rüzgar

Başlarken: Yenilenebilir enerji ile ilgilenenler için birkaç yıl önce hazırladığım yazıda, İngiltere ve Kuzey Avrupa üzerinden örnekler ile stratejik tercihleri ve avantajları anlatmaya çalıştım. Beş bölüm halinde yayınlıyorum:

YENİLENEBİLİR ENERJİ VE RÜZGAR:
Oldukça yaygın ama yanlış bilinen bir inanışa göre elektrik sisteminin rüzgâr enerjisiyle- veya diğer kesintili yenilenebilirle- çalışması sorunlara yol açar. Bu yanlış anlamalar diğer santrallerin aksine -mesela kömür kaynaklı santral- rüzgar santrallerinin üretimin değişken olmasından kaynaklanır. Bir başka yanlış anlama ise rüzgar santralinin üretiminin düşmesi durumunda başka bir santralin üretime hazır durumda tutulması gerektiğidir. Bu tek elektrik arz kaynağı rüzgar olan bir ada için geçerli olabilir ama entegre bir elektrik sistemi içindeki makul miktardaki rüzgar, sisteme hiçbir tehditte bulunmaz.

Önemli derecede arz ve talep tahminindeki belirsizlikleri etkilemez ve bu nedenle de üretimlerindeki değişiklik sadece marjinal seviyede rezerv ihtiyacı doğurur.

RÜZGAR ENERJİSİ:
Rüzgar enerjisi binlerce yıldan beri tahıl öğütmek, su pompalamak amacıyla ve diğer mekanik enerji uygulamalarında kullanılmaktadır. Küresel olarak, günümüzde bir milyondan fazla yel değirmeni bulunmaktadır ve bunlar genel olarak su pompalamak amaçlı yapılmıştır. Rüzgar bu amaçlara yönelik kullanılmaya devam edecektir ve aynı zamanda rüzgar enerjisi geleneksel elektrik üretim formlarının sebep olduğu kirlenme problemi oluşturmadan küçümsenmeyecek miktarlarda elektrik enerjisi üretebilecek bir araç olarak da kullanılacaktır. Eskiden değirmen amaçlı kullanıldığı için Yel Değirmeni olarak adlandırılan Rüzgar Değirmenleri, fonksiyonel olarak buhar ve gaz türbinlerine benzediği için günümüzde rüzgar türbinleri olarak, adlandırılmaktadır. Bunlar aynı zamanda rüzgar enerjisi dönüştürme sistemi, rüzgar jeneratörleri ya da hava jeneratörleri olarak da adlandırılır.

Rüzgardan elektrik enerjisi üretme çabaları 19. yüzyılın sonlarında başlamıştır. Rüzgarın bir enerji kaynağı olarak kullanımı kütle halindeki hareketli havanın içerisindeki gücün şaft enerjisine dönmesi ile gerçekleşir. Değişim süreci, şaft üzerinde bir kuvvet yaratmak için havanın aerodinamik direncini kullanmaktadır. Bunun sonucunda da daha sonra elektrik enerjisine çevrilen mekanik enerji oluşmaktadır.

1- RÜZGAR EKONOMİSİ:
Rüzgardan elektrik enerjisi üretip satmanın diğer islerden pek farklı bir yanı yoktur.

Ekonomik olarak geçerli olabilmesi için, diğer islerde de olduğu gibi elektrik üretim maliyeti satış fiyatını aşmamalıdır. Elektrik fiyatına sadece üretim maliyeti dahil olmayıp, buna enerji sübvansiyonları ve vergiler de dahildir.

Genel olarak, rüzgar enerjisi projelerinin ekonomik anlamda onaylanabilmesi için iki önemli faktörü göz önünde bulundurması gerekmektedir. Bunlardan birincisi teknik faktörler, ikincisi ise finansal maliyetidir.
(Devam Edecek)

Murat SEVGİ
msevgi@mental.com.tr