Yüksek altın fiyatları ve kuyumcularımız

Altın fiyatlarından hepimizin haberi vardır muhakkak. Piyasalar çalkalanıyor. Altın fiyatları tavan yapıyor. Bir haber geliyor. Altın fiyatları dip yapıyor. Çoğu yönlendirmeye yönelik haberler hepimizi şaşırtıyor haliyle. 

Bu karmaşada altın almak resmen kumar. Fakat evlilik yıldönümü. Sevdiğinize hediye almak lazım. Tabii ki haliyle bunca yıllık evlilik sonrası en iyi hediyenin altın takı olduğunu da öğrendik. Sonunda enseyi karartıp soluğu kuyumcuda alıyoruz. Değeri önemli değil, maksat sevdiğimize layık bir hediye alabilmek. Neyse efendim kuyumcuda inceliyoruz hediye olabilecek seçenekleri. Fakat haberlerde bahsi geçen yüksek fiyatlar kuyumcuda hemen dikkatimizi çekiyor. Fiyatı normal düzeyde olan hiçbir altın takıyı bırakın satın almayı, yolda görseniz eğilip almazsınız. Gözünüze hoş gelenler ise ateş pahası. İnsan aldığı hediyenin değerini bulmasını, takınca yakışmasını istiyor haliyle. Fakat ne mümkün. Seçtiğimiz yüzük kuyumcunun hassas tartısında tartıldıktan sonra, kuyumcu elindeki hesap makinesi ile bize herhangi bir şey açıklamadan birkaç hesap yapıp fiyatı söylüyor. En sıradan bir altın yüzük bile 400 TL den aşağı değil. Baktık karar vermek mümkün değil, ara verelim, bir düşünce soluğu alalım diye ayrılıyoruz kuyumcudan. O gün içinde beğendiğimiz bir takı bulamadığımız için sonuçsuz dönüyoruz eve. Alışveriş yarına kaldı. Ertesi gün yine çıkıyoruz alışverişe. Fakat bu defa ben hazırlıklıyım. Gitmeden internet’ten altın fiyatlarını öğrenip çıkıyorum. 22 ayar altın 55TL ve 14 ayar altın 35TL. Yaklaşık tabii. Tekrar kuyumcudayız. Teker teker beğendiğimiz yüzükler tezgâhta sıralanıyor. Fakat bu sefer ben takipteyim. Seçtiğimiz ilk yüzük 10 gr geliyor. Tabi ki 14 ayar. Basit bir hesapla sadece altın değerinin 350TL olduğunu işçilik ve kar ile toplamda yaklaşık 500TL bir fiyat çıkabileceğini hesaplıyorum. Fakat o da ne? Kuyumcu bana yüzüğün değerinin 900TL olduğunu söylüyor. Herhalde yanlış hesapladık ilk seferinde deyip, başka bir yüzük daha deniyoruz. Bu yüzükte yaklaşık 12 gram geliyor. Aynı hesapla bu yüzüğünde en fazla fiyatının 600 TL olması gerekirken satıcının hesaplamaları! sonrası yüzük fiyatının 1100 TL olduğunu bize 1000TL’ye olacağını belirtiyor. Kuyumcuya 14 ayar altının gramının 35TL olduğunu 10gr altının nasıl 900TL ‘ye satıldığını soruyorum. İlginçtir kuyumcu bana altın fiyatlarından haberdar tek alıcıymışım gibi şaşırarak bakıyor, birkaç saniye sessiz kalarak. Sonrada yüzüklerde ve benzer takı malzemelerinde (özellikle 14 ayar takılarda) işçilik ve kar marjlarının bu şekilde olduğunu yapacakları bir şey olmadığını söylüyor. Doğru söylüyor mu diye diğer birkaç kuyumcudan da kontrol ediyorum haliyle. Hayret bütün kuyumcularımız bilmeden anlaşmış 14 ayar takılarda 100% kar marjıyla çalışmaya. Hepsinden şaşırarak aynı fiyatları ve oranları alıyorum. Haksızlığa uğramanın kandırılma hissinin verdiği moral bozukluğu ile hediye alma faslımız kapanıyor maalesef. 

Yaşadığım üzüntüyü burada paylaşmak istedim. Serbest ekonomik sistemlerde hiç kimseye sattığı malın kar marjını deklare edemezsiniz. Fakat şu anki ekonomik koşullarda 20% kar oranlarının ancak elde edildiği zamanımızda, kuyumcu esnafının bize hak gördüğü 100% kar oranını ister istemez hoş göremiyoruz. Biliyorum ki altın takı alan halkımızın çoğunluğu bu durumdan haberdar değil. Amacım mümkün olduğunca bu durumu halkımıza haber vermek ve alışveriş esnasında esnafı sorgulamalarını sağlamak. Verilecek tepki belki de kuyumculara fiyatlarını sorgulamalarına ve daha insaflı seviyelere çekmelerine sebep olabilir. 

Sorgulamadan yapılacak her alışveriş maalesef hüsranla sonuçlanıyor. Sorgulayalım ve hesap soralım. İşe yaramazsa satın almayalım. Belki piyasayı yola getiremeyiz ama en azından kazık yemeyiz. Hayırlı alışverişler...