Covid-19 ve Özel Okul Ücreti

Koronavirüs Sebebiyle Özel Okul Ücret İadesi Talep Edilebilir mi?

 

Bir süredir devam eden koronavirüs küresel salgını birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de hayatı durma noktasına getirmiştir. Salgının yoğun olarak görülmeye başlandığı ülkeler, kişilerarası etkiletişimi mümkün olduğunca azaltmak amacıyla bazı tedbirler almaktadır. Ülkemizde de okulların kapatılması, adliyelerde duruşmaların ertelenmesi, toplu taşımaya yeni kurallar getirilmesi gibi önlemler alınmıştır.

 

Milli Eğitim Bakanlığı koronavirüs sebebiyle ilk, orta ve lise düzeyindeki okulları 16 Mart’tan itibaren bir hafta tatil etmiş, daha sonra 23 Mart itibariyle TV ve internet üzerinden eğitim devam etmiştir. Bu dönemde çocuğunu özel okula gönderen veliler ise okullar kapandığı için özel okul ücret iadesini talep etmektedir. Bakanlık bu konuda hukuki bir sorun olduğu gerekçesiyle herhangi bir açıklama yapmamıştır. Koronavirüsün özel okul ücretlerine etkisinden bahsedebilmek için öncelikle mücbir sebep olarak nitelendirilip nitelendirilmeyeceğine bakmak gerekir.

 

Koronavirüs Mücbir Sebep Olarak Değerlendirilebilir mi?

 

Mücbir sebep, sözleşme taraflarının kontrolünde olmayan, taraflarca öngörülemeyen öngörülmesi de mümkün olmayan durum olarak tanımlanabilir. 

 

6098 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 136. Maddesine göre;

“Borcun ifası borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle imkânsızlaşırsa, borç sona erer. 

Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde imkânsızlık sebebiyle borçtan kurtulan borçlu, karşı taraftan almış olduğu edimi sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri vermekle yükümlü olup, henüz kendisine ifa edilmemiş olan edimi isteme hakkını kaybeder”.

 

Mücbir sebebin sözleşmelere etkisi bu noktada önemlidir. Hangi hallerin mücbir sebep sayılacağı kanunda belirtilmemiştir. Son yüzyılda dünya koronavirüs kadar yıkıcı bir salgınla karşılaşmadığı için Yargıtay kararları da bu noktada bulunmamaktadır. Ancak Dünya Sağlık Örgütü’nün dahi pandemi ilan etmesi ile birlikte koronavirüsün bazı sözleşmeler açısından mücbir sebep olarak değerlendirilmesi mümkün görünmektedir.

 

Koronavirüs Sebebiyle Özel Okul Ücret İadesi İstenebilir mi?

 

Özel okul sözleşmeleri veli ve okul arasında yıllık olarak imzalanan sözleşmelerdendir. Öncelikle sözleşme içeriğine bakmak gerekir. Sözleşmede mücbir sebebe atıf yapılmış ve mücbir sebep durumunda tarafların hak ve yükümlülükleri düzenlenmişse sözleşme özgürlüğü çerçevesinde sözleşmeye itibar edilmesi daha doğru olacaktır. Ancak sözleşmede mücbir sebebe ilişkin bir atıf yapılmamışsa özel okulun kapalı olduğu dönemde telafi eğitimi verip vermediğine bakılmalıdır. Özel okullar genel olarak salgının etkisini azaltmasının ardından verilmeyen eğitim dönemini eksiksiz ve tam olarak telafi etme taahhüdü vermektedir. Eğer özel okul tatil döneminde ayrıca online ders yapmış ya da telafi etme taahhüdü veriyorsa borcun yerine getirildiği düşünülmelidir.

 

Koronavirüs Sebebiyle Servis Ücreti ve Yemek Ücreti

 

Her ne kadar içinde bulunduğumuz olağanüstü dönemde okullar eğitimlerine online devam etse de peşin ödenen servis ücreti ve yemek ücretinin öğrenci ve veliler açısından herhangi bir karşılığı bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu noktada özel okulların servis ve yemek ücretlerini iade etmesi ya da tarafların karşılıklı iradeleri ile indirime gidilmesi doğru olacaktır.

 

Eğer servis ücreti aylık olarak ödeniyorsa alınmayan bir hizmet söz konusu olacağı için, bu durum da sözleşmeden dönmek için haklı sebep oluşturur.