Ahmet Oktay vefat etti

1933 doğumlu imiş. Ben de yeni öğrendim.

Yani, uzun dayanmış. Cumhuriyet’in 2. onyılının çocuğu imiş.

2015 yılı, bu kuşağını peşpeşe vefat ettiği yıl oldu. Böylelikle, 2013’(te tasfiye edilmiş olan 1. Cumhuriyet’in yazar ve aydın kuşağı da son bireylerini tüketiyor oldu.

Ahmet Oktay, belki 2., belki 3. sınıf bir yazardı. Deneme de yazardı ve 1. sınıf denemeci çıkaramadan bitti 1. Cumhuriyet.

Benim için, patolojik bilanço budur.

Denemeciler, güzelyazıncıların tersine, hissi değil, düşüncesel metinler yazarlar.

Yani, Cumhuriyet beyin yetiştiremedi ama yürek çok fazla yetiştirdi. Ortalık sakatatçı dükkanına döndü hatta.

Ben 1960 doğumluyum. Yani Ahmet Oktay kültürel babam olacak kuşaktan. Oysa ben Fassbinder’i kültürel babam sayarım, Kafka’yı da kültürel dedem. Babamın babası 1900 doğumlu idi, babam 1936 doğumludur ve hala sağdır; Kafka 1883 doğumlu idi ve 1924’te öldü, Fassbinder ise 1945 doğumlu idi ve 1982’de öldü. İkisi de erken öldü yani, Ahmet Oktay’ın tersine.

Edebiyat tarihinin olumsuz bir yanı vardır, geçmişe doğru menzil uzadıkça, en değerli eserler bile değersizleşir, örneğin artık ‘Sefiller’ gibi klasik-klasikler yerine, modern-klasikler var, Kafka modern-klasik idi örneğin.

Montaigne gibi istisnalar dışında bu, deneme gibi güzelyazan ve kurmaca olmayan alanlar için de geçerli. İşin acaibi de şu: Geçmişe doğru hala okunası 100 veya 500 eserin hemen hiçbiri güzelyazınsal veya kurmaca değil.

Dolayısıyla Yaşar Kemal x Ahmet Altan çelişkisi hala var:

Yaşar Kemal’in ‘İnce Memed 1’i (1946-1996) 50 yılda 1 milyon okunmuş, Ahmet Altan’ın bir kitabı 1 yılda 1 milyon satıldı. İlki hala okunuyor, ikincisi artık satılmıyor.

Yazarın böyle bir seçeniği var yani:

Oğuz Atay gibi, ‘neredesin ey kari?’ diye diye ölmek ve 20 yıl sonra çoksatar olmak da var, Mehmet Seyda gib ölümünden sonra kitabı basılmamak da.

Ahmet Oktay, bunların arasında her yıl 500 gibi satan biri olarak yer aldı.