Akkuyu

Bazı Ülkelerin Elektrik Üretiminde Nükleer Enerjinin Payı;

Fransa: %77, Belçika: %58, Ukrayna: %46, İsveç: %44, Macaristan: %39, G. Kore: %39, İsviçre: %36, Japonya: %34, Almanya: %31, Finlandiya: %31, İspanya: %27, İngiltere: %23, ABD: %20, Çek Cumhuriyeti: %20, Rusya Federasyonu: %15, Kanada: %13, Arjantin: %8. 

Ortalama bir nükleer santralin yaklaşık 3-5 milyar dolara mal oluyor, 1 nükleer santralde Türkiye'nin elektrik ihtiyacının %5 i karşılıyor. Yani 20 bütün elektrik ihtiyacımızın Nükleer santrallerden karşılanması için 20 Nükleer Santral yapılması gerekiyor. İhtiyaç arttıkça da şüphesiz santral sayısının da artması gerekecek. Nükleer santral yaptık efendim lambaya püf de lüzumsuzsa söndür devri de geride kaldı. Bir kapıyı kapatan Allah başka kapıyı açar derler ya biz de bir sorunu çözüp tabii ki başka sorunlarla baş başa kalacağız. Bu sefer de kurtuluş için çok büyük kapı aralıklarına ihtiyacımız olabilir... Her bir santral yılda ortalama 60 metreküp radyoaktif atık açığa çıkarıyor. Atıkların ortadan kaldırılması ise ortalama 38 milyon Euro'ya mal oluyor. Bu teknolojiyi kullanan ülkeler atıkları 70 dereceye varan yüksek ısıları nedeniyle önce santral yakınlarında bulunan soğuk su havuzlarında 'dinlendiriliyor'. Bu dinlendirme 5 yıl sürüyor. Ardından ara depolama safhası başlıyor. Soğuyan radyoaktif maddeler toprak altına gömülmeden önce ışıma oranı düşmesi için genellikle toprak üzerinde bulunan 'ara depolarda' yaklaşık 30 yıl daha bekletiliyor. İhtiyaçlarımız sebebiyle göğüs gerip bu meşakatli yola çıkarsak bu santralin nereye kurulacağı hayati önem taşıyor. 

Su soğutmalı reaktörler kullanıldığı için genellikle akarsu veya deniz kenarına yapılması gerekiyor, bir çok ülke de bu deniz kenarını ve nehri hoşlanmadıkları komşularına mümkün olduğunca yakın yapıyorlar. Ermenistan’ın Metsamor Nükleer Santrali ne en yakın yerleşim birimi Iğdır. Santral Iğdır a 16 km Erivan a ise 40 km mesafede. Nükleer Santral için Akkuyu uygun yer mi sorusuna cevap aramaya çalıştım. Hükümetin santrali Akkuyu ya yapmak istemesinin sebebi Atom Enerjisi kurumunun 1987 yılındaki raporunda uygun olarak gösterdiği yerlerden biri olmasıdır. Hükümet 24 yıl önceki bu raporu her seferinde hatırlatıyor lakin o raporu hazırlayanlardan Prof Dr. Tolga Yarman'ı okudum özetle 24 sene önceki değerlendirme o günkü bilimsel ve teknolojik verilerle yapıldığını 2011 yılındaki bilimsel gelişmeler doğrultusunda Akkuyu'ya santral yapmanın deprem merkezine çok yakın olması ve su soğutmalı santral kullanılacağı için deniz suyunun Mersin de sıcak olması sebebiyle çok tehlikeli oldugunu söylüyor. 

Rusların nükleer santral sicili sadece Çernobil'den ibaret değil Litvanya, Gürcistan, Bulgaristan ve Beyaz Rusya’da ki nükleer santrallerinde de sızıntı meydana geldi. Olabiir insan hata yapa yapa doğruyu bulur demeye getiren Rusya Atom Enerjisi Kurumu Proje Direktörü Sergey Boyarkin Türkiye’ye dünyanın en güvenilir Nükleer santralini yapacaklarını söylemeleri nin ardından Başbakanın Evde mutfak tüpü demi kullanmayın öyleyse demesiyle en azından başbakanın akıldaki soru işaretlerini kaldırmışa benziyor(!) Nükleer Santral yapılabilmesi için bazı yasal prosedürlerin yapılması zorunluluğu var . ÇED (çevre Etki Değerlendirmesi) yönetmeliğinden onay alması Nükleer santral yapımına başlanması için yasal bir zorunluluk. Üşenmedim madde 9 a kadar okudum da madde 10 da üşenmeye başlayınca sıcak bi kahve içip 2 Madde daha okuyabildim, yetkililerin benden daha iyi performans göstermelerini umarak ÇED in 25 maddeden oluştuğunu hatırlatıyorum ÇED in 6. Maddesinin 3. Bendi der ki “Bu Yönetmeliğe tabi projeler için "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararı alınmadıkça bu projelere hiç bir teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. “ Ama iş ihalesiz olarak Rusya’ya verildi Başbakan da kimsenin kendilerini durduramayacağını söyledi bile. İnşaata yakın zamanda başlanacak ancak ÇED raporu başvurusu bile olmamasına rağmen Başbakan resmen santralin Akkuyu ya yapılacağını açıkladı. Yargı yetkilileri bi defadan birşey olmaz diyecek veya başbakanın ve yeni HSYK’nın hışmına maruz kalmayı göze mi alacak bir defadan bir şey olmaz emekliliğime de ne kaldı canım, başımızı ağrıtmayalım mı diyecek merakla izliyorum… 

Yazının hazırlanmasındaki değerli katkılarından dolayı Sn.Gülay Kalaycı' ya teşekkürler...