Aklınızda bulunsun...İlk yardım ve CPR

Yakın bir zamanda dinlenme odasındayken, koridordaki telaşlı seslerle meraklandık. Dışarı çıktığımızda bir kadının sırtüstü yerde yattığını ve çevresinin yoğun bir kalabalıkla çevrili olduğunu gördük. Doktor arkadaş bu kadıncağıza oğlunun durumunu anlatıyormuş, fazla tıbbi dil kullanınca bu hanım çok korkmuş ve fenalaştığını hissetmiş, birden yere yığılmış. Buraya kadar biliyorum hepimiz için üzücü bir durum, ama birde dışardan görseniz... Kadıncağızın kızı elinde alkollü bir pamuk( nerden bulmuş bilmiyorum o an) annesinin ağzına bastırıyor, yakınları iki adam üzerine eğilmiş, konuşturmaya çalışıyor ve bir sürü sağlık görevlisi ne olduğuna bakmaya çalışıyor.

Böyle durumlarda mutlaka bir kişinin direktifleri verip bayılan kişiyi bir an önce tedavisinin başlanmasını sağlaması lazımdır. Ben oradaki tek hekim olduğum için hemen yüksek sesle, öncelikle hastanın çevresindeki kalabalığın dağılmasını, ayaklarının bir sağlık görevlisi ile kaldırılmasını istedim. (bu tür durumlarda sıklıkla tansiyon düştüğü için kişiler bayılır, bu nedenle ayakları kaldırmak en uygun harekettir) Hızlıca bir yatağa yatırabilmek içinde yakınları olan iki beyden sedyeye alabilmek için yardım istedim, böyle durumlarda hastayı düz bir pozisyonda kaldırmak gerekir. Her iki beyden hastanın yanında durarak kollarını alttan geçirip hemen sedyeye aktarmaları gerektiğini açıkladım. Ne oldu dersiniz?!... hastanın başındaki herkes birden hastayı ayağa kaldırdılar ve hastayı öyle sedyeye aldılar.. Yani yardım etsem bir türlü.... etmesem bir türlü.... bilgisizlikle savaş ne zor şey!... o beylere neden böyle yaptıklarını sorduğumda da bana sinirli hareketlerle hastayı kaldıramayacaklarını söylediler. Onlar hastayı ayağa kaldırmadan bunu ifade etseler, yerde uzanması çok daha iyiydi hastanın. Neyse ki hanımın zaten bir şeyi yokmuş, biraz takip edildi, yollandı.

Lütfen böyle durumlarda siz duyarlı olun, özellikle yanınızda sağlık personeli varsa, bırakın ellerinden geleni yapsınlar... eğer sağlık personeli yoksa da hastayı güvenli bir pozisyonda tutun, rahat nefes alıp almadığından emin olun, ayaklarının altına biraz yükseklik koyup, hızlıca bir sağlık görevlisi bulmaya çalışın.

Bu tür durumlarda yapılan temel işlem CPR işlemi yani CPR (İng: Cardiopulmonary Resuscitation), durmuş olan dolaşım ve solunum sistemini yeniden çalışır hâle getirmek için uygulanan yöntemler bütünüdür. Yöntem bir ilkyardım yöntemi olduğu için, öncelikli amaç, hastaya yeterli sağlık hizmeti ulaşıncaya kadar hastanın dolaşım ve solunumunun devam ettirilmesidir. Bu işlemin, eğitim almış kişilerce yapılması en doğrusudur, ancak neler yapılması gerektiğinin herkes tarafından bilinmesi de gerekmektedir. Bu konuda sizlere kısa bir bilgi vermek istedim. Aşağıdaki adreslerden yararlanarak daha geniş bilgi de alabilirsiniz.

Erişkinler için temel yaşam desteği
İlk önce hastaya "nasılsınız?" diye sorularak bilincinin açık olup olmadığı kontrol edilir.
İyi değilse yardım için 112 aranır.
Her şey den önce hastanın hava yolunun açılması gerekir. Bunun için baş, geriye yatırılıp çene yukarı kaldırılır. Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile hastanın nefes alıp almadığı kontrol edilir. İlk yardımı yapan kişi yanağını hastanın ağzına ve burnuna yaklaştırarak nefesini hissetmeye çalışır, aynı zamanda da hastanın göğsü inip kalkıyor mu diye gözleriyle kontrol eder. Eğer hasta nefes almıyorsa, hastanın ağzının içi kontrol edilir, nitekim dili ters dönerek boğazını tıkamış olabilir. Kör dalış yapılarak dili düzeltilir. Eğer hala solunum yok ise 2 kez hastaya ağızdan -burnu sıkılarak- nefes verilir.
Daha sonra carotis arterinden (şah damarı) veya kasıktan (femoral arterden) nabız aranır ve en fazla 10 sn kontrol edilir.
Eğer kalbin durduğuna kanaat getirilirse, 30 kere sternumun (göğüs kemiği) biraz üstüne kalp masajı yapılır ve 2 kere de ağızdan nefes üfleme uygulanır. Kompresyon dakikada 100 defa olacak şekilde yapılmalıdır ve göğüs 5 cm inmelidir. Bu şekilde (30/2 döngüsüne) hasta kendine gelinceye kadar veya ambulans gelene kadar devam edilir.

Birde galerilerimde özet bir şemaya yer vermiştim, umarım kullanmak zorunda kalmazsınız... ama bilgilenmeniz de iyi bir şey:)

Sağlıklı ve mutlu günler diliyorum:)

Resim adres:http://www.psansw.org.au/Images/vital%20first%20aid.jpg

Kaynak: Sağlık Bakanlığı sitesi