Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

28 Mayıs '13

 
Kategori
İş Yaşamı - Kariyer
 

Ambalaj ve önemi

Ambalaj ve önemi
 

Vazgeçilmezlerimizden ambalaj


Ambalaj, içerisinde barındırdığı ürünü, ürünün özelliği ve şekline göre bozulmadan koruyan, dış etkenlerden darbe almadan kolayca taşınmasını ve depolanmasını sağlayan, temiz ve güvenilir kalmasını sağlarken rakiplerin benzer ürünlerinden ayırt edilmesini de sağlayan endüstriyel bir ürün olarak tanımlanıyor.

Ambalaj çok büyük bir sektör ve birçok sektörle iç içe geçmiş durumda. İlk kullanılan ambalaj ürünleri tahta fıçı, sandık, toprak kap, deri tulum ve çuvallardan oluşurken günümüzde genel olarak; kâğıt, karton, plastik, metal, cam, ahşap ve kompozit malzemeler kullanılıyor.

Son yıllarda giderek artan şehirleşme, nüfustaki hızlı artış, yaşam standartlarının yükselmesi, tüketim alışkanlıklarda meydana gelen değişimler, tüketim ürünlerine olan talebin artması, üreticilerin yerel pazarın yanında ihracata da yönelmeleri gibi nedenlerle ambalaj sektörü giderek gelişiyor ve hızla büyüyor.

Dünyada saniyede 65 bin civarında PET şişe tüketiliyor ve bunun sadece beşte biri geri dönüşüme katılıyor. Benzeri bir rakam alüminyum teneke kutular için de geçerli. Dünyada her üç saniyede 140 adet alüminyum teneke kutu üretiliyor. Bu açıdan bakıldığında ambalajlar insanlardan daha hızlı çoğalıyor diyebiliriz.

Üretilen bu ambalajlar kullanılıp görevlerini tamamladıklarında, “kullanım ömürleri dolmuş” veya “geri dönüştürülebilir” ambalaj atıkları ortaya çıkıyor. Bu ambalaj atıklarının geri kazanılması için, evsel çöplerden ayrı olarak biriktirilerek geri dönüşüme kazandırılmaları gerekiyor. Böylece geri dönüştürülmüş ambalajlar ile atık miktarı azaltılıyor, doğal kaynaklar korunuyor ve enerji tasarrufu sağlanarak ekonomiye katkıda bulunuluyor.

Bir ürünün piyasada tutunabilmesi, ürün için doğru ve etkin bir ambalaj malzemesi seçilmesinin yanı sıra, ürün ambalajının tasarımına da bağlı. Ambalaj tasarımlarında tüketici açısından önem taşıyan açma-kapama kolaylığı, taşıma kolaylığı, ürün hakkında açıklayıcı bilgileri barındırma gibi konuların göz önünde bulundurulması gerekiyor. Örneğin günümüzde çevrecilik ve doğa koruma bilincinin artmasıyla alüminyum teneke kutuların boyasız ve kabartmalı olarak üretilerek kutuların boyasız veya minimum boya ile kullanımı söz konusu.

AB standartlarına uyum çalışmalarıyla birlikte her sektörde ambalajlı ürün kullanımının yaygınlaşması, yapılan arge ve inovasyon çalışmaları sonucu yüksek katma değerli ürün ve hizmetlerin sunumuyla ambalaj sektörünün rekabet gücü sürekli olarak gelişiyor. Üretim ve tüketimin yanı sıra, kalite standartları konusunda da hızla gelişen ambalaj sektörde ISO 9001, ISO 14001 ve ISO 22000 gibi kalite belgelerine sahip firmaların sayısı giderek artıyor.

Ambalajların üzerinde geri dönüştürülebilir bir malzemeden üretildiğini gösteren “geri dönüşüm işareti”, ÇEVKO üyeliğini gösteren “ÇEVKO logosu” veya firmanın ÇEVKO ile marka kullanımı için sözleşme imzaladığını gösteren “yeşil nokta” gibi çeşitli logoların bulunması gerekiyor.

Dünyada ambalaj sektörü

Dünyada ambalaj pazarı yaklaşık 700 milyar dolar büyüklüğünde ve sektörde her yıl ortalama %3,5 oranında bir büyüme gerçekleşiyor. Dünya ambalaj sektörünün 2016 yılında 820 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor. Ambalaj pazarının %41’ini plastik ambalaj, %31’ini kâğıt-karton ambalaj, %15’ini metal ambalaj, %7’sini ise cam ambalaj oluşturuyor.

Dünyada kişi başına ambalaj tüketimi ortalama 110 dolar seviyesinde iken bu oran AB ülkelerinde 250 dolar, ABD'de 350 dolar, Japonya'da ise 550 dolar seviyelerinde seyrediyor. Ülkemizde bu oran 160 dolar seviyesinde ve 2023 yılı için kişi başı 300 dolar seviyesinde olacağı tahmin ediliyor.

Türkiye’de ambalaj sektörü

Türkiye’de ambalaj sanayinde faaliyet gösteren firmaların büyük bir çoğunluğu KOBİ’lerden oluşuyor. Sektörde en yüksek payı, %39 ile kâğıt, karton ve oluklu mukavva alırken onu %34 ile plastik, %13 ile cam, %8 ile ahşap ve %6 ile metal ambalaj ürünleri takip ediyor.

Ambalaj sanayi ihracatında ise ilk üç sırada plastik (%68), kâğıt/karton (%20), metal ambalaj (%10), cam (%1) ve ahşap (%1) ürünleri yer alıyor. Başta AB ülkeleri olmak üzere, toplam 160’dan fazla ülkeye ihracat yapan ambalaj sektörünün 2012 yılında gerçekleştirdiği ihracatta en yüksek paya sırasıyla Almanya, Irak, İngiltere, Fransa ve İran sahip. Sektörün 2023 yılı ihracat hedefi ise 7 milyar dolar olarak öngörülüyor.

Mevzuat

Avrupa Birliği ülkelerindeki atıkların %30’a yakınını ambalaj atıkları oluşturuyor. Bu nedenle ambalaj sektörü, AB’nin çevre politikalarında oldukça önemli bir yere sahip. Bu konuda temel AB düzenlemesi olan 94/62/EC sayılı “Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi”, ambalaj atıklarının engellenmesi, yeniden kullanılması, geri kazanımı ve bertaraf edilmesine ilişkin önlemlerin yanı sıra, ambalaj ürünlerinin Tek Pazar içinde serbest dolaşabilmeleri için taşımaları gereken özellikleri de belirliyor. İlgili direktife http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CONSLEG:1994L0062:20090420:EN:PDFlinkinden ulaşmak mümkün.

Ülkemiz, ambalaj atıklarının yönetimini düzenleyen AB mevzuatına kısmen uyum sağlamış durumda. 2007 yılında yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”, başta ambalaj ürünlerinin piyasaya sürülebilmesi için yerine getirilmesi gereken temel şartlar, ağır metal yoğunlukları için belirlenen azami sınır, ambalajların üretim aşamasında işaretlenmesi ve ambalaj atıklarının yönetimine ilişkin genel ilkeler olmak üzere, birçok açıdan AB kuralları ile uyumlu durumda. Yönetmeliğin son haline Resmi Gazete’nin www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/08/20110824.htmlinkinden ulaşılabiliyor.

Ülkemizde Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği geri dönüşümü mümkün olmayan malzemelerin ambalaj üretiminde kullanılmalarını yasaklıyor. Bu nedenle ambalajların kullanım ömürlerini tamamladıktan sonra geri dönüşüm sürecine girmeleri gerekiyor.

Ambalaj konusunda ülkemizde Ambalaj Sanayicileri Derneği tarafından 2010 yılından bu yana her yıl düzenlenen Ambalaj Ay Yıldızları yarışması, TSE’nin Altın Ambalaj yarışması ile birleştirildi. Yarışmada amaç on iki farklı kategoride özgün tasarım ve uygulamaları ödüllendirmek. Bu konuda Papağan Kuruyemiş’in ay çekirdeği paketinin yanında ilave çöp poşeti barındıran yenilikçi ambalajını örnek olarak verebiliriz. Yarışma hakkında detaylı bilgiye www.ambalajyarismasi.comadresinden ulaşmak mümkün.

 
Toplam blog
: 54
: 811
Kayıt tarihi
: 07.03.11
 
 

Endüstri mühendisi, sistem mühendisi, KOBİ uzmanı. Otomotiv, cam, bilişim ve inşaat makineleri se..