Aptal kutusu

"Adeta açık bırakılmış bir narkoz tüpüne döndü televizyon…
Televizyonu aç ve evden çıkıncaya kadar kapatma… Bazan televizyon açıkken uykuya bile dalınır. (Hatta bu durum alışkanlık yapar da televizyonu kapattığımızda uykumuz açılır) Ekranda ne gösterildiği önemli değildir; öylece bakar öylece duyarız; (sanki kaderimiz bizi evde bırakıp televizyona çıkmıştır) Bir süre sonra az düşünmeye, seyrettiklerini tartmamaya, şekerleme yapmaya başlar insan. Sanki birileri beşiğinizi sallıyor, (sanki bir tatlı rüya âlemine göçmüşsünüzdür) Gözleriniz açık da olsa beyninizin pencereleri kapanmaktadır. Beyniniz alışageldiğinin dışında bir yoldan meşgul, meşgul de ne söz işgal altında." (Esir kampının komutanı gibi size “otur ve beni izle” emrini vermektedir)
Zihin Yönlendirenler, Herbert Schiller, Pınar Yay, 1993; (parantez içleri benden)
**
Amerikan argosunda TV karşılığı son derece yaratıcı, bir o kadar da tanımlayıcı bir deyim vardır: "Idiot box", yani "aptal kutusu". TV kanallarındaki dizilere ve sözde yarışmalı eğlence gösterilerine bakınca ne kadar da yerine oturan bir deyiş olduğunu fark ediyorum. Hatta bazı haberler bile arşiv ya da ilgisiz görüntülerle ve “şok” haberler ön duyurularıyla izleyiciyi anlama zorluğu çekecek kadar aptal sanan birileri tarafından hazırlanmakta galiba. 

Eskiden 25 Nisan - 1 Mayıs tarihleri arasında "TV'yi kapat, Hayatı Aç" kampanyası yapılırdı. Bu yıl da gerçekleştirilse iyi olur. Aslında ben bu tarihleri beklemeden televizyonumu bilinçli olarak açmayı öğrenmeye başladım; TV programlarına bakıyorum ve TV izleme vaktime denk gelen seçtiklerimden izliyorum. Vaktim çoksa televizyonu açıp bütün kanallara ne var ne yok bir bakıyorum. O sırada kafama ve ruhuma uygun denklikte bir şey bulmuşsam hangi kanal olduğunu umursamadan izlemeye takılıyorum. Genelde bir şey bulamıyorum, televizyonu kapatıp müzik dinliyorum. Evde kalmak zorundaysam ya müzik dinler ya okur bilgilenirim, ya da oturur düşündüklerimi yazarım. Dışarı çıkabiliyorsam ve hava da yürüyüşe uygunsa hiç kaçırmam. Şehrin insan ormanlarına dalar yürürüm… 

Aslında televizyon açık olmuş kapalı olmuş hiç önemli değil; önemli olan insanın kendini hayata açık bırakabilmesidir. Kendini hayata kapatıp televizyonunu açanlardan olmayın. Hayata ilişkin bir şey yapmayı beceremiyorsanız, pencereden dışarı bakın; inanın televizyona boş boş bakmaktan daha iyi geliyor insana… 

Muharrem Soyek