Asansörlerin Kırmızı Etiketi

Malumunuz Artık Asansörlerimizin hep güvensiz ve Kırmızı etiket aldığını görüyoruz. Ben bu yazımda biraz Asansörlerin kontrolü ile ilgili hukuki zorunluluklarından ve sonrasında uygulama hatalarından bahsedeceğim.

Asansörler ile ilgili yasal mevzuat bakın ilk nasıl hayatımıza girmiş ve kaç kez değişikliğe uğramış.

İlk Asansör Yönetmeliği Resmi Gazetenin 12.05.1989 tarih ve 20163 Sayılı Nüshasında yayınlanmıştır. Bu yönetmelikte Asansörlerin yıllık kontrollerinin Belediye veya Valiliklerce yapılmasını, gerekli personelin olmaması durumunda Elektrik veya Makine Mühendislerince yapılmasını uygulamaya koymuştur. Bu tarihten sonra Resmi Gazetenin 20.12.1995 tarih ve 22499 sayılı nüshasında bir önceki Yönetmelik yürürlükten kaldırılmış fakat yıllık bakım maddesi aynen korunmuştur ve yine Resmi Gazetenin 15.02.2003 tarih ve 25021 sayılı nüshasında bir önceki Yönetmelik yürürlükten kaldırılmış ve burada Bina sorumlusu yani yönetici eklenmiştir. Burada Yöneticiye İlk ruhsattan 2 yıl sonra ve devamında her yıl kontrol yaptırma zorunluluğu getirilmiştir. Resmi Gazetenin 31.01.2007 tarih ve 26420 sayılı nüshasında bir önceki Yönetmeliğin birçok maddesi yürürlükten kaldırılmış fakat yeni bakım ve onarım şartları getirilmiştir. Resmi Gazetenin 18.11.2008 tarih ve 27058 sayılı nüshasında bir önceki Yönetmeliğin bazı maddeleri yürürlükten kaldırılmış fakat burada ilk kez muayene kuruluşu eklenmiştir. Resmi Gazetenin 24.06.2015 tarih ve 29396 sayılı nüshasında bir önceki Yönetmelik yürürlükten kaldırılmış ve yıllık bakım ve onarımlarını yaptırmayanlara idari yaptırım uygulaması ile cezai müeyyideler getirilmiştir. Resmi Gazetenin 29.06.2016 tarih ve 29757 sayılı nüshasında 2003 ve 2007 yıllarında yayınlanan Yönetmelikleri yürürlükten kaldırmıştır. Resmi Gazetenin 04.05.2018 tarih ve 30411 sayılı nüshasında da artık kontrol raporlarının elektronik üretilmesine ve takip kontrolü sürelerinin uzatılması kararları çıkmış ve eski yönetmeliğin bazı maddelerini yürürlükten kaldırmıştır. Vee en son değişiklik ise Resmi Gazetenin 06.04.2019 tarih ve 30737 sayılı nüshasında yayınlanmış ve 2015 tarihli yönetmeliğin kalan hükümlerini yürürlükten kaldırmıştır. Bununla bitti mi tabi ki hayır birde tebliğler var tebliğlere de bakacak olursak;

Tebliğler;
İlk tebliğ Resmi Gazetenin 21.05.2003 tarih ve 25114 sayılı nüshasında Muayene Kuruluşlarının oluşturulması ile ilgili Tebliğ yayınlanmıştır. Resmi Gazetenin 14.08.2012 tarih ve 28384 sayılı nüshasında yayınlanan Tebliğde ise A tipi Muayene kuruluşları ile Kırmızı, Sarı, Mavi ve Yeşil Etiket kavramları ilk kez hayatımıza girmiştir. Resmi Gazetenin 15.07.2015 tarih ve 29417 2. Mükerrer sayılı nüshasında da yeni tebliğ yayınlanmış ve eskisi yürürlükten kalkmıştır. Son tebliğ ise Resmi Gazetenin 14.06.2017 tarih ve 30096 sayılı nüshasında yayınlanmıştır.

Gördüğünüz gibi Asansörlerle ilgili yönetmelikler ve tebliğler sürekli olarak değiştirilmiştir. Şimdi Türkiye’ de Bakanlıktan yetki almış A tipi muayene kuruluşlarına da bir bakalım; yazıyı kaleme aldığım 10.04.2019 tarihi itibari ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının internet sayfasında Türkiye de Faaliyet gösteren A tipi muayene kuruluşu sayısı sadece 29 adet bunların dağılımı

İSTANBUL               : 16 Adet
ANKARA                  : 5 Adet
İZMİR                        : 3 Adet
ADANA                     : 1 Adet
KONYA                     : 1 Adet
GAZİANTEP             : 1 Adet
BURSA                      : 1 Adet
BALIKESİR              : 1 Adet
                            +_____________
TOPLAM                   : 29 ADET

Yani sadece bu illerde asansörler kontrol edilecek ve bizlerin cebinden her yıl yüksek meblağlarda revizyon parası çıkacak diğer illerde kontrol yapılmayacak. Bir de işin iş bilmezlik boyutu da var onlar da şöyle yönetmeliklerde açık olduğu üzere Asansör ilk ruhsat aldığından itibaren 2 yıl denetimden muaftır ama uygulamada 6 ay sonra kontrol firması gelip muayene yapmakta ve para istemektedir, bunula beraber 6 ay sonra yapılan kontrollerde bir sürü eksiklik yazmaktadırlar, 6 ay önce kontrol ettiğinde bu eksiklikler yok muydu da ruhsat verdin neden şimdi bu kadar eksiklik çıkarıyorsun ben mecbur muyum yeni asansöre tadilat parası vermeye diyenlerden bıktık artık ama haklılar, birde bende bir asansör raporu var aynı asansör için 3 adet değişik rapor geldi aynı günde bakımı yapılmış aynı mühendis imzalamış fakat ilginç olan raporun birinde 128 eksik var birinde 115 eksik var birinde 104 eksik var hangisi doğru acaba diye şaşırdım kaldım.

Biz Asansörleri kontrol ettirmeyelim demiyoruz ettirelim tabiki de ama Her asansör imal edildiği yılın yönetmelik hükümlerine uygun mu değil mi buna bakalım ayrıca asansörde emniyet parçaları sağlam mı değil mi buna bakalım muayene kuruluşları her yıl yenilenen yönetmelikteki hükümleri asansörlere uygulamamızı istiyorlar bu da her yıl revizyon yaptırmak demek oluyor her yıl masraf. Arkadaşlar asansörlerde ölüm oranı yok denecek kadar azdır ama trafikte daha fazladır şimdi bunu şöyle örneklemek gerekirse her gün ulaşım için taşıt araçlarına da biniyoruz asansörlere de biniyoruz taşıt araçları da Tüvtürk aracılığı ile muayeneden geçirilmekte burada eski model bir aracınız git bunu yeni model yap getir deniyor mu Hayır ama iş asansörlere gelince evet her yıl yeni yönetmelik gereği git bunu yenile gel deniyor bu ne perhiz bu ne lahana turşusu sözü aklınıza gelmiştir sanırım. Başka bir örnek vermek gerekirse Torbalıda bir site var 54 daireli 9 katlı binalar 1995 – 1998 yılları arasında yapıldı burada gelen bir rapor da aynen şu yazıyor kabin genişliği uygun değil KIRMIZI etiket Kuyu genişliği uygun değil KIRMIZI etiket ne yapmalıyım binayı mı yıkmalıyım uygun hale getirmek için. Asansör yapılırken 3 kişilik yapılmış ben bunu 10 kişilik kapasiteye çıkaramam ki!

Bir de arkadaşlar Asansör kontrol firması Bina yetkilisinin ve bakım firmasından bir eleman gönderilmeden asansörünüzde kontrol yapamazlar muhakkak size ve bakım firmanıza bildirilmesi gerekmektedir aynı zamanda takip kontrolüne gelirken de haber vermek ve bakım firmasından temsilci almak durumundadırlar.

Özetlemek gerekirse A tipi muayene kuruluşları Asansörlerin İmal edildiği yıldaki yönetmelik hükümlerine uygun mu değil mi diye kontrol yaparlarsa Apartman toplantılarında kavgalar gürültüler olmaz şu an tüm binalarda daha geçen yıl revizyon yaptırdık yine mi para ödeyeceğiz diye sürekli kavga çıkmakta inşallah bu sorunlar düzeltilir ve vatandaşın cebinden yüklü miktarda revizyon paraları çıkmaz artık.

Nuri AZAPLAR   10/04/2019