Asimov Kore’ de

Isaac Asimov 1992’de vefat etmişti.

Asimov bir bilimkurgu yazarıydı. Robotlarla ilgili bir beşleme yazmıştı. Orada 3 robot yasası vardı. (Sonradan sıfırıncı yasa da eklendi.)

Asimov’un 3 robot yasası şöyle der:

1. Bir robot bir insana zarar veremez ya da bir insanın zarar görmesine seyirci kalamaz.

2. Bir robot 1. kuralla çelişmediği sürece, bir insanın emirlerine uymak zorundadır.

3. Bir robot 1. ve 2. kuralla çelişmediği sürece, kendinin zarar görmesine izin veremez.

Bilimkurgu neyi öngörmüş de, o gerçeklememiş?

Güney Kore’de robotların ve insanların birbirlerini suistimal etmesini önlemek amacıyla yasa hazırlanıyormuş. Resmi yetkililerce verilen bilgiye göre, ‘Robot Ahlak Sözleşmesi’ adı verilecek yasa, bu yıl içinde çıkarılacakmış.

Bu yasa, Asimov’un 3 robot yasasına uyacakmış.

Şöyle ki:

“1. Robotlar insanlara saldırmamalı, insanların kötülük etmesine fırsat da vermemeli.

2. Robotlar insanlara itaat etmeli.

3. Robotlar kendilerini koruyabilmeli.”

İşlerde buradan sonra aksaklık var demektir.

Asimov, kendi koyduğu bu 3 basit önermenin, gündelik yaşamda çıkarabileceği sorunları, telepat bir robotun delirmesinden, bir robotun kendini peygamber sanmasına kadar, geniş bir yelpazede irdeler.

Robotların çıkardığı sorunlar, şimdiden başa bela olmaya başladı bile. Otomotiv sanayiinde işsizlik yarattıkları kesin. Çocukların robot-hayvan-oyuncaklarını, canlı hayvanlara yeğ tuttukları kesin.

Güney Kore’de 2015 veya 2020 yılında her evde bir robot olacakmış. Bu da on milyonlarca robot ve o kadar da sorun demek olacak.

Gelecekte Güney Kore’de, robot-insan sorunları mahkemesinde, Asimov’un simülasyonu olan bir robotun başyargıç olma olasılığı bayağı yüksek demektir o zaman.

http://www.hurriyet.com.tr/teknonet/6077565.asp?m=1&gid=112&srid=3439&oid=1

http://www.bbc.co.uk/turkish/news/story/2007/03/070307_robot_ethicalcode.shtml