Avrupa’nın Yeşil Başkentleri (10) / Ljubljana - 3

Ljubljana ile ilgili yazımıza bu sayıda da devam ediyoruz.

Ljubljana, hareketlilik ve sürdürülebilir kalkınma açısından modern çağın gereklerini yerine getiren yeni bir Sürdürülebilir Hareket Planı uyguluyor. Önceliğin yayalar, bisikletliler ve toplu taşıma araçlarında olduğu bu plan kapsamında motorlu araçlara şehir merkezi kapatıldı. Çok amaçlı bir 'Urbana' akıllı kent kartı kullanıma sokulup toplu taşımacılığın modernizasyonu sağlanarak, kent hem yaşayanlar hem de turistler için daha ulaşılabilir ve insan dostu bir kent haline geldi. Bir zamanlar otomobillerle dolup taşan şehir merkezi çeşitli sosyal, kültürel ve spor etkinlikleri için cazip bir kamusal alan haline geldi. Düz bir yerde konumlanmış olması, küçük bir kent olması, ılıman iklimi sayesinde bisikletin her mevsim kullanılabilmesi Ljubljana’yı bisiklet kenti yaptı.

Ljubljana’nın ödüllerinden biri de 2015 yılında aldığı bronz Ulaşım Kenti Ödülü. Bu tanımlamayla Ljubljana, kamusal alana erişilebilirlik, toplu taşımacılık, engellilerin bilgi ve çeşitli hizmet ve programlara erişebilmesi açısından alanındaki en başarılı Avrupa şehirleri arasında yer alıyor. Özel bir telefon numarasını arayan engellilerin, rampalı, düşük hızlı araçlarla ulaşımları sağlanıyor. Sürücüler de, özel kimlik kartı taşıyan engellilere yardım sağlamak üzere eğitiliyorlar. Ayrıca, yaşlılara ve yürüme zorluğu çeken herkese trafiğe kısıtlama getirilen sokaklarda Kavalir adı verilen elektrikli araçlar hizmet ediyor.

Ljubljana, kapsamlı atık yönetim sistemi sayesinde Avrupa Birliği başkentleri arasında öncü bir konumda. Son on yılda, ayrı olarak toplanan atıkların miktarı neredeyse on kat artarken, atık üretiminin önlenmesi, yeniden kullanım ve maksimum geri kazanım etkin bir şekilde uygulanıyor. Ljubljana, aynı zamanda “Sıfır Atık Topluluğu” olma yolunda da ilk Avrupa başkenti. Kentte, geri dönüşüm ve yeniden kullanma, günlük hayatın bir parçası durumunda.

Ljubljana, suyun bol olduğu bir yer. Teknolojik işleme gerek olmadan içilebilir suya sahip çok az Avrupa başkentinden biri. Sokakta bulunan çeşmelerden su içilebiliyor. Kuru yaz aylarında bile Ljubljana'da su eksik olmuyor. Buna rağmen, suyun verimli kullanılması için teşvik edici tedbirler alınıyor. Su kullanımını azaltmayı amaçlayan çeşitli kampanyalar düzenleniyor. 2009'dan bu yana, bazı büyük binalar yağmur suyunu toplamak, depolamak ve kullanmak için bir sisteme sahip olmak zorunda. Ülkenin en büyük stadyumunda, yeşil alanları sulamak için yağmur suyu toplamak için tanklara sahip.

Ljubljana halkı, sürdürülebilirlikle ilgili eğitimin ve farkındalık yaratmanın erken başlaması gerektiğinin farkında. Bu nedenle de anaokulları ekolojiye özel önem veriyor ve böylece çocuklar ve aileleri arasında çevre bilinci artıyor. Çeşitli uluslararası projelere katılıp sürdürülebilirliğe katkıları için ödüller alıyorlar. Atıkların sınıflandırılması onlar için günlük bir faaliyet; hatta birbirleriyle rekabet ediyorlar. Kullanılmış eşyalardan yeni şeyler yapıyorlar, yeşil hikayeler okuyup anlatıyorlar, ağaç dikiyorlar, kendi kendine yetmenin önemi hakkında bilgi edindikleri gibi, anaokulları ve okulları çevresinde yeşil alanlar da düzenliyorlar. Bitki, çiçek ve sebze yetiştirilmesinde aktif olarak yer alıyorlar, elektrik ve su tasarrufuna katkıda bulunuyorlar. Eski kağıt, kullanılan kartuşlar ve pillerin toplama kampanyalarını organize ediyorlar.

Dokuz yıldan az bir sürede, Ljubljana’da uzun yıllardan beri bekleyen projeler de dahil olmak üzere pek çok proje uygulandı. Sonuç olarak ta yaşam kalitesi büyük ölçüde arttı. Çalışmalar, Avrupa Yeşil Başkenti ödülü de dahil olmak üzere pek çok ödülü beraberinde getirdi. Yeşil, güvenli, temiz bir kent olarak Ljubljana, hem kendi vatandaşlarını memnun etti hem de turistlerin ilgisini çekti. Sonuç; her yıl rekor sayıda geceleme kalışı ve kentin uluslararası itibarının belirgin biçimde artması.