Ayrılma Kaygısı Bozukluğu

Ayrılma Kaygısı Bozukluğu:  Kişinin bağlandığı insanlardan (anne, baba, sevilen kişi) ayrılmasıyla ilgili, gelişimsel olarak uygun olmayan aşırı düzeyde bir kaygı duymasıdır.

Bozukluğun en önemli olası nedeni, erken dönem anne-çocuk ilişkisindeki bağlanma sorunları gösterilmektedir.

Aşağıdakilerden en az 3’ünün olması ile ortaya çıkan aşırı bir kaygı durumudur.

DSM V-TRAyrılma Kaygısı Bozukluğu Tanı Ölçütleri

1)  Evden ya da bağlandığı başlıca kişilerden ayrılacak gibi olduğunda ya da ayrıldığında hep aşırı tasalanma.

2)  Bağlandığı başlıca kişileri yitireceği ya da bu kişilerin başına, hastalık, yaralanma, yıkım, ölüm gibi kötü bir olay geleceğiyle ilgili olarak, sürekli bir biçimde, aşırı tasalanma.

3)   Bağlandığı başlıca kişilerden birinden ayrılmaya neden olacak, istenmedik bir olay (Örneğin; kaybolma, kaçırılma, bir kaza geçirme, hastalanma) yaşayacağıyla ilgili olarak, sürekli bir biçimde, aşırı tasalanma.

4)  Ayrılma korkusundan ötürü, okula, işe ya da başka bir yere gitmek için dışarı çıkmayı, evden uzaklaşmayı hiç istememe ya da buna karşı koyma.

5)   Evde ya da başka ortamlarda tek başına kalmaktan ya da bağlandığı başlıca kişilerle birlikte olmamaktan, sürekli bir biçimde, aşırı korku duyma ya da bu konuda isteksizlik gösterme.

6)   Evinin dışında ya da bağlandığı başlıca kişilerden biri yanında olmadan uyuma konusunda isteksizlik gösterme ya da buna karşı koyma.

7)   Yineleyici bir biçimde, ayrılma konusunu da içeren karabasanlar görme.

8)   Bağlandığı başlıca kişilerden ayrıldığında ya da ayrılacak gibi olduğunda bedensel belirtilerle (Örneğin; baş ağrıları, karın ağrıları, bulantı, kusma) ilgili yineleyen yakınmalarının olması.

- Bu korku, kaygı ya da kaçınma süreklilik gösterir, çocuklarda ve ergenlerde en az 4 hafta,erişkinlerde 6 ay ya da daha uzun sürer.

- Bu bozukluk, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, okulla ilgili, işle ilgili alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında işlevsellikte düşmeye neden olur.

Uyarı: Olağan gelişim sürecinde, ayrılıktan kaygı duyma 6. aydan sonra başlar, 1- 2 yaşlarda en üst düzeye çıkar ve üç yaşından sonra ayrılıkların geriye dönüşü olan, geçici süreçler olduğunun anlaşılmasıyla azalmaya başlar. Bu nedenle 4-5 yaştan küçük çocuklar için kaygı belirtileri olağan karşılanmalı ve ayrılık kaygısı bozukluğu düşünülmemelidir. Bu çocukların çoğu okula gitmek istememe belirtisi gösterebilirler.

Yapılacak değerlendirmede, çocuğun sorununun okulla mı ilgili, yoksa ana babadan ayrılmayla mı ilgili olduğu iyi araştırılmalıdır.