Balıkesir ve yunan işgali

İzmir’in Yunanlılarca işgalinin hemen ertesi günü olan 16 Mayıs 1916’da Balıkesir’de düşmana karşı müdafaa kararı alınmıştır. Ayvalık ve Soma’da kurulan cepheler İvrindi, Soma ve Akhisar başta olmak üzere diğer cephelerin kurulmasına ön ayak olmuştur. 14 ay boyunca hiçbir yerden destek alınmadan sürdürülen mücadelede Balıkesir’li Yüzbaşı Kemal Bet ve arkadaşları büyük yararlılıklar göstermişlerdir. Mehmet Vehbi Bolak ve arkadaşlarının önderliğinde kurulan Balıkesir Hey’eti Merkeziyesi, Silah ve asker temini, rüybe ve makamların tesbiti gibi kararların alınıp bunların uygulanmasında önemli çalışmalar yapmışlardır.

28 Mayıs’ı 29’a bağlayan gece Ayvalık’ta açılan ilk cephenin kongresi Balıkesir’de yapılmıştır. Vehbi Bolak bu hareketin önderliğini yapmış ve daha sonraki dönemlerde o günler için şöyle bir demeç vermiştir.; “ Yapılanlar, yapılması şart olan vatan borcuydu. Balıkesir’in niçin Kurtuluş’ta rehber olduğu sualinin cevabı ise şöyledir; Bünyesinin icabıdır! Sorulması ve tespiti gereken, himmetin neden kucaklandığı değil, ne ölçüde yapılabildiği ve başarılabildiğidir.”

23 Haziran 1920 gecesi, düşman bütün cephelerde genel bir taarruza geçerek henüz destek ve takviye alamamış durumda olan direnişi kırarak 24 Haziran günü Soma’ya girer. Savaştepe’ye çekilen Türk ordusu buradaki çarpışmayı da kaybeder. Düşman, Akhisar, Soma, Dursunbey-Kirmastı civarındaki ilerleyişini sürdürür.Çemberin daralmasıyla dağlardan çekilen milislerin Dursunbey’de bıraktığı 200 mavzer ve cephane Nakliyeci Abilli Süleyman tarafından Yunanlılardan saklanarak katır ve merkeplerle Tavşanlı’ya getirilir ve silahsız halka dağıtılır.

29 Haziran’da Balıkesir’den göç başlar ve düşman 30 Haziran 1920 yılında Balıkesir’e girer. Fırka komutanı Miralay Kazım (Özalp) ve Yüzbaşı Kemal ( Balıkesir) halk tarafında olup düşmana karşı verilen direnişi örgütlemektedirler. Miralay ( Albay) Kazım, Durumu Mustafa Kemal Paşa’ya bildirme kararı alır. Dağılan kuvvetleri, Uluabat köprüsünün gerisinde toplamaya karar vermiştir. ( Devam Edecektir.)

Yukarıdaki metin T.C. Balıkesir Valiliği Kültür Yayınları no.2-1988 yılında yayımlanan “ Türk Milli Mücadelesi’nin Balıkesir Cephesi ( Doç. Dr. Mediha Akarslan)” adlı eserden kısaltılarak hazırlanmıştır.

Hazırlayan; A.Akdeniz.