Barut ağacı kabuğu

<ı>(Rhamnus frangula L.)

Alman resmi gazetesinde 21.07.1993 tarihinde yayınlanarak ( Heftnummer:133) modern tıbbi tedavide kullanılmaya başlanmıştır.

Diğer ismi: Erkek akdiken

Bitki: Kuzey ve Orta Anadolu dağlarında, Avrupa, Kuzeybatı Asya ve Kuzey Amerika’da bulunur. 2-6 m yükseklikte, dikensiz, kışın yapraklarını döken bir ağaççıktır. Yaprakları 2-8 cm uzunluğunda, kısa saplı, oval, kenarları hafif dalgalı, ucu sivri, orta damarı belirgin ve 7-9 yan damarlıdır. Çiçeklerinin 2-10 tanesi bir arada bulunur, yeşilimsi beyaz renklidir. 6-10 mm çapında olan meyvesi ham halde yeşil olgunlukta siyah-mor renklidir ve 2-3 tohumludur. Tohumlar 5 mm uzunluğunda eni dar mercimek görünümündedir. Kabukları başlangıçta yeşildir, daha sonra açık renk benekli gri-kahverengine döner. Kabuklar mart-nisan ve ağustos-ekim aylarında elde edilir.

İlaç etkili kısmı: Kurutulmuş gövde ve dal kabukları kullanılır. Bileşiminde anthranoidler (başlıca emodin, physcion, chrysopanol tipleri), esas etkili madde olan glucofranguline A ve B bulunur. Kabuklar 1 yıl bekletilerek veya hava akımında ısıtılarak suni olarak eskitilir. Taze kabuklar tahriş edicidir, kusma ve kramplara neden olabilir eskitilmiş kabuklara tahammül daha iyidir.

Etkisi: İsal yapıcı etkisi vardır, sıvıların bağırsakta emilmesini engelleyerek kabızlığa engel olur, vücuttan su atılmasını teşvik eder.

Kullanıldığı yerler: Kabızlık halinde kullanılır.

Kullanılmaması gereken haller: Hamilelik ve emzirme döneminde, 12 yaşından küçük çocuklarda kullanılmamalıdır. Her tür bağırsak tıkanması, iltihaplı bağırsak hastalıkları (crohn hastalığı, colitis ulserosa, apandisit gibi), sebebi bilinmeyen karın ağrılarında kullanılmamalıdır.

İstenmeyen Etkileri: Mide bağırsak kramplarına neden olabilir, bu durumda kullanılan miktar azaltılmalıdır. Uzun süre kullanılırsa tuz, özellikle potasyum kaybına neden olur. İdrarda albümin kaybı ve kan görülebilir. Potasyum kaybına bağlı olarak kalp şikayetleri ve kaslarda zayıflama meydana gelebilir, kalbe etkili glikosid, idrar artırıcı ilaç ve steroid birlikte kullanılıyorsa bu şikayetler daha da artar.

İlaçlarla uyumsuzluğu: Uzun süreli yanlış kullanımdaki potasyum kaybı kalpglikosidlerinin etkisini artırır ve kalp şikayetleri meydana gelebilir. Potasyum kaybı; aynı zamanda idrar artırıcı (thiazi grubu) ilaç, steroid ve meyan kökü kullanılırsa artar.

Kullanım miktarı: Hazır ilaç tarifine göre uygulanır.

Kullanım şekli: Çayı sıcak veya soğuk olarak hazırlanabilir. Yarım çay kaşığı kıyılmış veya öğütülmüş kabuk 1 fincan sıcak suda 10-15 dakika demlenir, süzülerek içilir. Veya yarım çay kaşığı kıyılmış veya öğütülmüş kabuk 1 fincan suda 12 saat bekletilir, süzülerek içilir. Etkisi 6-10 saat sonra görülür, bir kaç gün sürebilir.

Kullanım süresi: Hekim tavsiyesi olmadan 1-2 haftadan uzun süre kullanılmamalıdır.

Uyarı: Kabızlık için beslenme şeklinin değiştirilmesi ve diğer ilaçlardan sonuç alınamazsa barut ağacı kabuğu kullanılmalıdır. Uygulama sırasında günde 1, 5-2 litre su içilmelidir.

Kaynak: Alman Kanunlarına Göre Düzenlenip İzin Verilen BİTKİLERLE MODERN TEDAVİ Pratik Uygulamalar Dr. Ahmet Toptaş Gonca Yayınevi, İstanbul 2009 ISBN: 978-9944-790-31-4 0212 5285076-5286005