Bebek mobilyası alırken bunlara dikkat edin

Bebekler deyince akan sular duruyor. Kendi ihtiyaçlarımızı erteleyip onlar için alışveriş yapıyoruz. Hele renkli tasarımlı ve şirin aksesuarlı mini mini bebek mobilyalarını satın almaya bayılıyoruz. Bizim çocukluğumuzda ebeveynlerimiz bebeklere çocuklara özel mobilya satan yerleri bulmakta zorlanırken, şimdiki nesil çok şanslı. Ülkemizde mobilyacılık sektörünün gelişmesi ve global ticaretin artması ile çeşit çeşit bebek mobilyasını eskisine oranla çok daha hesaplı fiyatlara bulmak mümkün.
Konu ile ilgili okurlar daha önce bebek ürünlerini satın alırken sağlık ve güvenlik konusunda yazdığımı hatırlayabilirler. Bu yazımda ise “bebek mobilyası alınırken sağlık ve güvenlik açısından dikkat edilmesi gereken noktaları” anlatacağım.
KARYOLA
Bebeğin hayatının özellikle ilk aylarında en çok zaman geçirdiği yerlerden biri karyolası. Bu nedenle karyolanın cicili bicili örtülerle süslenmesinden daha çok, güvenliğine ve ergonomik açıdan bebeğin rahat etmesine dikkat edilmeli. Karyola alırken dikkat edilecek noktalar:
Karyolanın Çerçevesi
Karyolanın parmaklıkları bebeğin kafasının geçmeyeceği kadar dar olmalıdır.
Yatağın seviyesi bebeğin yaşına göre ayarlanabilmeli, bebek büyüdükçe aşağı indirilmelidir.
Yatağın korkulukları sabit olmalı, indirilip kaldırılan türden olmamalıdır. Karyola korkulukların gevşeyerek yerinden çıkması ve bebeklerin başlarının arada sıkışması yoluyla 2000 senesinden beri en az 32 bebek ölümü yaşandığından, Amerika’da 2011 senesinin Haziran ayından itibaren korkulukları çıkarılan türden bebek karyolalarının satışı yasaklanmıştır.(1)
Yatağın parmaklıklarının arasına geçirilen kenar yastıkları (bumper pad) bebeklerde boğulma tehlikesine yol açtığı için Amerikan Pediatri Akademisi tarafından artık tavsiye edilmemektedir. (2)
Yatak
Karyolanın içine konulacak yatak ile karyolanın arasında 2 parmağınızdan fazla boşluk olmamalıdır.
Boğulma riskine neden olduğu için bebeğin yatağı çok yumuşak olmamalıdır.
Yatak pamuklu ya da yünlü malzeme ile doldurulmalı, yatağın üzeri PVC içeren bir malzeme ile kaplı olmamalıdır. Yine yatak kumaşı yanmaya karşı dayanıklı olmalıdır.
Karyolanın Konumlandırılması
Bebek karyolası kesinlikle pencere önüne konulmamalıdır. Küçük bebekler perdelerin kordonlarına takılarak boğulabilirken; bebek biraz büyüyünce ayaklanarak pencereden düşebilir.
Bebek karyolasında bebeğin erişebileceği yere boğulma riski yaratan kordonlu bebek monitorü konulmamalıdır.
Diğer
Özellikle 1 yaşından küçük bebeklerde boğulma riski yarattığı için karyolanın içine yastık, yorgan ve yumuşak oyuncaklar konulmamalıdır. Yorgan koymak yerine bebeğin yatarken sıkıca giydirilmesi önerilmektedir.
Bebekler uyurken konumlarını belirlemeye yarayan özel yastıklar kullanılmamalıdır. Bu ürünler piyasada Ani Bebek Ölümü Sendromunu (SIDS) engelleme iddası ile satılmaktadır. Ancak gerçekten engelleyip engellemediğine dair yapılmış bilimsel araştırma sonuçları mevcut değildir. 1997-2010 arasında 13 bebek ölümü rapor edildiğinden Amerikan Ürün Güvenlik komisyonu bu ürünlerin kullanılmamasını önermektedir. (3)
Dönence adı verilen ve bebek karyolasının üzerine asılan oyuncaklar, bebek hareketlenip bu oyuncağa erişebilir hale geldiğinde kaldırılmalıdır. Bu oyuncakların ipleri boğulma riski yaratır.
ALT DEĞİŞTİRME ÜNİTESİ
Alt değiştirme ünitesi emniyet kemeri ile bağlanıp sabitlenebilmelidir.
Ünitenin kenarları kolay düşmeyi engellemek için hafifçe yükseltilmiş olmalıdır.
Ünitenin yanlarında krem, bebek bezi gibi ürünlerin konacağı çekmeceler ya da cepler varsa bunlar bebeğin kolayca erişmesini engelleyecek şekilde düzenlenmiş olmalıdır.
MAMA SANDALYESİ
Bebeği sandalyeye bağlamak için 5 noktalı emniyet kemeri (omuzlardan kalçadan ve bacakların arasından geçen) olmalıdır.
Eğer mama sandalyesinin tekerlekleri varsa bu tekerlekler kilitlenebilmelidir.
Eğer mama sandalyesi katlanabilir bir model ise açıldığında sabit bir şekilde durabilmelidir.
Sandalyenin ayaklarının açısı sallanıp düşmesini engelleyecek şekilde geniş olmalıdır
DOLAP ve KÜTÜPHANELER
Kütüphane ve dolap gibi eni dar ve ağır eşyalar, ayaklanan bebeğin çekip devirmesini engellemek için, duvara sabitlenmelidir.
Dolapların kapağının hızla kapanıp bebeğin parmağının sıkışmasını engellemek için kapak yavaşlatma mekanizması takılabilir.
GÜVENLİK
Her türlü eşyanın kenarları ve köşeleri sivri olmamalıdır. Sivri köşeler gerekirse koruyucu malzeme ile kapatılmalıdır.
Eşyaların vidaları ve birleşme yerleri sağlam olmalıdır.
Bebek odasının duvarlarına ağır aynalar ağır çerçeveli resimler gibi düşme riski bulunan şeyler asılmamalıdır. İlla asılması gerekiyorsa, duvara sabitlendiğinden emin olunmalıdır.
Pencerelerin bebek tarafından açılmasını engellemek için güvenlik kilidi takılmalıdır.
Tüm prizler güvenlik malzemesi ile kapatılmalıdır.
Elektronik eşyaların kabloları bebeğin erişiminden uzak bir şekilde tutulmalıdır.
Oyuncaklar sandık gibi bir kutuda muhafaza edilmemelidir. Özellikle bebekler yürümeye başladıklarında bunların içine saklanarak boğulma tehlikesi geçirebilir. Ağır sandık kapakları sıkışma tehlikesi yaratabilir.
EŞYALARIN İÇERİĞİ
Bebek eşyalarında mümkün olduğunca doğal malzemelerden yapılmış ürünler tercih edilmelidir.
Bebek odasının duvarlarının boyanmasında su bazlı ve uçucu organik içeriklerin (VOC) az olduğu boyalar tercih edilmelidir.(4)
Vinil içeren duvar kağıtlarından uzak durulmalıdır.
Eşyaların boyalarının kurşun içermediğinden ve toksik olmadığından emin olunmalıdır.
Özellikle eski karyolalar yeniden kullanılıyorsa, boyalarında çatlak ve dökülme olup olmadığından emin olunmalıdır. Eski boyalarda kurşun bulunmakta ve bebek karyolanın kenarlarını çiğnediğinde zehirlenme riski yaratmaktadır. Eski karyola illa kullanılacaksa, boyası kazınarak toksik maddeler içermeyen yeni bir boya ile boyanmalıdır.
Halılarda alerji yapan sentetik maddelerden kaçınmalı ve yer döşemesinde mümkünse halı değil ahşap malzemeler kullanılmalıdır.
Formaldehyde gibi uçucu organik içeriklerin yoğun olarak bulunduğu ağaç ürünlerinden yapılmış eşyalardan kaçınılmalıdır.(5) Mümkün olduğunca masif ahşaptan yapılmış eşyalar kullanılmalıdır.

Kaynaklar
Türkiyede bu konuda düzenlemeler henüz yapılmadığından aşağıdaki kaynaklar İngilizce olarak verilmiştir.
(1) Parmaklıkları indirilen karyolalar ile ilgili yasaklama Amerikan Tüketici Ürünleri Güvenlik Komisyonu
(2) Yatak parmaklıkları arasındaki kenar yastıkları (bumper pad) ile ilgili uyarı Amerikan Pediatri Akademisi Dergisi
(3) Konumlandırıcı yastıklar ile ilgili uyarı Amerikan Tüketici Ürünleri Güvenlik Komisyonu
(4) Uçucu organik içeriklerin zararları Amerikan Çevre Koruma Ajansı
(5) Formaldehyde’ın zararları  Amerikan Çevre Koruma Ajansı