Bekir Dağsever ve Çitli Köyü Avşar Halk Kültürü

Adana Çukurova bölgesi içinde yer alan Düziçi ve Çitli Köyü Avşar Halk kültürü eser veren Bekir Dağsever’in bin bir emekle hazırladığı bir kitaptan kısaca söz etmek istiyorum. Geçenlerde Didim 5. Şairler Buluşmasında Bekir Dağsever’de aramızda idi. Şiirimizi, sanatımızı ve kültürümüze aşık olan Dağsever ta Adana’dan koşup gelmişti bu şairler şölenine. Bir araya gelince boynuma sarıldı. Bekir Dağseverle yaklaşım 20 yıldan bu yana bir dostluğumuz vardır. Sevecen, vefalı, cana yakın bin Çukurova insanıdır.

Kitabından bu kitabını çıkarıp “ Bekir Dağsever’den kültür Emekçisi Abdülkadir Güler’e, kültürü yozlaşmayan bir coğrafyada yaşama dileğiyle armağan ediyorum,31.05,2014-Didim “ diye imzalamışlardır… İşte bu  kitap Didim’de yaşanılan günlerin için en büyük  armağanıdır. Öncelikle unutmadan Bekir Dağsever’e teşekkürlerimi sunmak istiyorum.

Adı geçen kitap, Adana / Ekrem Matbaası Ofset Tesislerinde basılmış olup, tertemiz bir baskısı, albenisi olan bir kapak dizaynıyla 164 sayfadır. Basım tarihi 2009’dur. Kitabın giriş bölümünde Dağsever’in bir dörtlüğü ve kısaca bir yazsısı vardır. Dağsever diyor ki:

Cöbeli’nin gez ardını

Kim bilir kimin derdini

El vatanı altın olsa

Neyleyim elin yurdunu…

Bekir Bey “İlk Söz Yerine” başlıklı yazısında şunları yazıyor:”Sınrtını Doğu Toroslar’ın en görkemli doruklarından Düldül Dağı’na dayamış bir köy Çitli. Çitli Köyü insanlarının duygusallığı, cana yakınlığı günümüzde nasılsa, bundan önce de aynı idi.Hani bir söz vardır.”Akıl unutur, satır unutmaz “ diye. (Rahmetli Eski Aydın Milletvekili eğitimci şair-yazar M. Kemal Yılmaz’da bir sözünde: Söz uçar,yazı kalır ve yazmak  yaşamaktır” derdi..)  sözlerini bana anımsattı. Sevgili kültür baba dediğimiz M. Kemal Yılmaz’ı da bu vesileyle rahmetle ve saygıyla anmak istiyorum. O da gitti aramızdan geçen yıl ( 09 Mart 2013 )   

İşte Bekir Dağsev er’de bu sözlerden yola çıkardak yazmaya devam ediyor. Ve yaşadığı bölgenin, yöresinin ve köyünün folklorunu bizlere tanıtmaya çalışıyor. Bunlardan sonra eserin ÖNSÖZ’ÜNÜ Duran Yaşar kaleme almıştır. Şunları özetliyor: Bekir Dağsever’i Amik Dergisi süresince tanıdım. Tipik bir köylü, fakat köylü kalmamış biridir. Doğup büyüdüğü köyüne sırtını değil, yönünü dönen aydınlardandır. Köylerinde yokluklar, yoksulluklar içinde, kendi çabasıyla yumurtanın kabuğunu kırabilmiş, karanlığı dişiyle, tırnağıyla kazıyarak bugünlere gelmiştir.” Söz uçar ,yazı kalır, Akıl unutur, satır unutmaz” dan hareketle köyü olan Çitli ve yöresinin tarihçesini, tarihini, kültürel durumunu,deyimlerini ve alkışlarını, kargışlarını, kültürlerini ağıtlarını, atasözlerini geleneklerini yazıya geçirmişlerdir”  diye özetliyor…

Bekir Dağsever gerçekten içinde yaşadığı bölgenin ve ÇİTLİ Köyünün geleneklerini, göreneklerini ve tüm folklorik kültür varlıklarını irdelemiş zaman zaman bunları not almış ve daha sonra alınteri, göznuru dökerek kıt olanaklarıyla kitaplaştırmış ve Türk halk edebiyatına armağan etmişlerdir. Kitapta yer alan bazı konu başlıklarının veriyorum:

“ Çitlinin tarihçesi, Çitlide kimler yaşar,Kaç kaç ve  Kurtuluş Savaşı, Çitli Efsaneleri, Hikayeleri,Masalları, Çitli’nin Kara Barutu, Kara Barut Nasıl yapılır, Çitli’de Eğitim Yolculuğu, Çitli’de Eski Bayramlar,Kız İsteme, Gelin Getirme Gelenekleri,Yöresel Düğünler, Evlenme Gelenekleri,  Çitli’nin Adı Nerden Geliyor, Karacaoğlan Çitli’ye Gelmiş mi?, Çitli Yöresi şairleri, yazarları, şiirlerinden örnekler, Çitli’de Söylenen Türküler, Deyimler ve Manilerden Örnekler, Çitli Fıkraları, Alkışlar, Kargışlar  ve Yöresel  Deyimler, Çitli Köyü  Sözlüğü ve genişçe bir kaynakça  ile kitap bitiyor.  

Dağsever’in  “Mevsimin Son Çiçekleri (şiirler), “Patates Mühürlü Dilekçe” “ öyküler kitapları da yayımlanmıştır. Ayrıca Bekir Dağsever’in  geçmiş yıllarda  Adana’da  yayımlanan Aykırısanat Dergisi ve  Adana  gazetelerinde, birçok  seçkilerde  Bekir Dağsever’in şiir ve öyküleri yayımlanmıştır. Çukurova Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencilerinden Nazlı Akyol tarafından Dağsever’in hayatı ve şiirleri konulu bir bitirme tezini de hazırlamışlardır. Ayrıca sanat, edebiyat ve şiirleriyle ilgili birçok ödülü vardır. 

Başta kendi köyü olmak üzere Türk halk edebiyatına hizmet eden, eserler kazandıran v e bu yolda birçok olanaksızlar bağlamında yürüyen şair dostumuz Bekir Dağsever’e sağlık ve başarılar diliyor ve daha nice eserlere imza atmasını gönülden diliyorum. Sözümü yüreğinde Çukurova’nın sıcaklığını taşıyan Bekir Dağsever’in Adana, Çitli Köyü düğünleriyle ilgili duyun “Böyle Olurdu”  şiirinden birkaç dörtlükle bağlamak istiyorum. Önemli not: Bekir Dağsever’in adını bir köşeye not ediniz. Bir gün sizlere merhaba diyebilir…

Vurulurdu davul çalardı zurna

Bizim köyde düğün böyle olurdu

Kırıkhan üçayak ardından turna

Bizim köyde düğün böyle olurdu

***

Bayrağın altına kesilir teke

Oynardı yiğitler ter döke döke

Damat meydan alır olursa eke

Bizim köyde düğün böyle olurdu

***

Sinsin yanar düğün aşı pişerdi

Kirvenin tavuktan karnı şişerdi

Sağdıç gelenlere karşı koyardı

Bizim köyde düğün böyle olurdu

***

Seymen yürüğünce atlar hırslanır

Kınalar yakılır gelin süslenir

Kız anası ağlar gözü yaşlanır

Bizim köyde düğün böyle olurdu

***

Kaynana neşeden atardı göbek

Hemen yakın günde isterdi bebek

Çerezler dağıtır hem tabak tabak

Bizim köyde düğünler böyle oludu

 ***

Âşık cura çalar silahlar patlar

Ciride çıkardı yiğitse atlar

Dam delen oynanır, yırtılır botlar

Bizim köyde düğün böyle olurdu

***

Gelin evi yaslı kalır geride

Damat evi neşelidir beride

Gelini överdi yaşlı biri de

Bizim köyde düğün böyle olurdu

***

Gelenek tarihe bir bir karıştı

DAĞSEVER gidişe şaştıkça şaştı

En tatlı hatıra spor, güreşti

Bizim köyde düğün böyle olurdu.

                    Bekir DAĞSEVER

Düziçi Çitli Köyü Avşar Halk Kültürü

Gelenekler, Şiirleri, Türküleri, Fıkra ve Ağıtları

Adana-2009.

-------------------------------------------------------

Abdülkadir GÜLER 

06.06.2014- SÖKE