Bella Eskanazi

Geçmişi araştırmak hep ilgi alanlarımdan olmuştur. Bu köşe yazımda 92 yaşında Bella Eskanazi’yi sizler için araştırdım. Bende çok yakından tanımak  isterdim.

Geçmiş yaşanmışlıklar hep ilgi odagım olmuştur. Yeniliklere açık olup geçmişi de yaşamak gerek aslında.

Geçmiş yaşanmışlıklarin değeri bir başkadır. En pahalı mücevherlerle ölçülmeyecek kadar degerlidir eski yaşanmışlıklar.

Bella Eskanazi'nin hayatını okudugumda 92 yıla sıgmış dolu dolu bir yaşamın güzelliklerini ve zorluklarını gördüm.

Bella 1923 yılında İstanbul'da dogmuş. İlk ve orta ögretimini degişik okullarda sürdürmüş. 40’lı yıllarda Ankara’da yaşayan ablası Dora, Güzel sanatlar Müdürlügünde görevliymiş. Eniştesi 1946 yılına kadar Tercüme bürosunda çalıştıktan sonra istifa ederek Agence France Presse geçer.

Erol Güney’in üniversite yıllarından beri tanıdıgı ve Tercüme bürosunda dostlugunu sürdürdügü Orhan Veli, Güney çiftinin evlerine konuk olur sık sık

Yine o yıllarda Ankara’da Sabahattin Eyüpoglu'nun evinde 1946 yılında ev halkı ve misafirler salonda otururken küçük odada genç bir kız sedire uzanmış, isteksizce ders çalışırken. Odanın öbür köşesinde şair, kagıda bir şeyler yazmaya başlar.. Sonra genç kıza kagıdı uzatarak’’ bak senin için bir şiir yazdım’’der genç kız okur bu  kız Bella’dır.

SERE SERPE

Uzanıp yatıvermiş sere serpe;

Entarisi yırtılmış, hafiften;

Kolunu kaldırmış, koltugu görünüyor;

Bir eliyle  de göğsünü tutmuş.

İçinde kötülügü yok, biliyorum;

Yok, benimde yok ama ...

Olmaz ki!

Böyle de yatılmaz ki

Evet, şairimiz Orhan Veli genç kıza yani Bella’ya aslında tanıştıkları 2-3 yılı bulmasına ragmen platonik bir aşk yaşamaya başlar.

Yine o yıllarda  Sabahattin Eyüpoglu, Cumhurbaşkanı İsmet inönü ile görüşür. Cumhurbaşkanı’na ‘’Hasanoglan’da İngilizce dersi verebilecek bir kız bulduk ama adı Bella Türk degil’’ dediginde aldıkları yanıt ‘’ ee? Ne  bekliyorsunuz, hemen işe alın ‘’olur. Bella, liseyi bitirmedigi için ögretmen degil de kütüphaneci olarak işe alınır. Hasanoglan Yüksek köy Entstitüsü’nde İngilizce, Fransızca ve Almanca'nın yanı sıra jimlastik dersleride verir.

1946 seçimlerinden sonra degişen politikadan Tercüme bürosu, Milli Egitim ve Köy Enstitüleri’yle birlikte Bella’da payına düşeni alır. 1948 de Mecliste sorulan soruların biri ona da sorulur. Bella’nın Enstütüde'ki ögretmenligide son bulur.

Orhan veli bu arada sık sık Bella’nın ziyaretine gider içten içe sever onu ama bir türlü sevgisini anlatamaz ve pilatonik bir aşkı devam eder ta ki yıllar sonra açılacaktır kendisine.

Orhan  Veli uzun süre Bella’ya kur yapar. Bella  1952 de  Moris’le evlenir.

Müzik aşıgı Moris’ten bir kızı olur eşinin ölümünde 15 yıl sonra Orhan Veli'nin onun için bir şiir yazdıgını açıklar bunu hiç bir zaman eşi Moris bilmemiş ta ki ölümünden 15 yıl sonra açıklamış.

ANLATAMIYORUM

Ağlasam sesimi duyar mısınız, mısralarımda;

Dokunabilir misiniz,

Gözyaşlarıma, ellerinizle?

Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,

Kelimelerin kıfayetsiz oldugunu

Bu derde düşmeden önce.

Bir yer var, biliyorum;

Herşeyi söylemek mümkün;

Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum;

Anlatamıyorum.

92 yıllık yaşamında Orhan Veli vardı, Eşi  Moris vardı ve şimdi İspanya'da yaşayan tek bir kızı vardı. Ama şimdi tüm sevdiklerini tek tek ugurladı. Kızı dahi yuvasını bir başka diyarda kurdu.

Hareketli güzel bir hayat sessizlige bıraktı kendini tek başına Bebek'teki evinde gözleri iyice görmez halde yaşamına devam eden bir Bella Eskanazi ‘yi anlatmak istedim sevgili gönül dostlarıma ..

Ve her Cumartesi akşamı Engelsiz Gazete Radyosunda  22:00 - 23:00 saatleri arasında ‘’Emine’yle dört mevsim’’ programımda her haftaya özel  sizler için nostalji yaşatmaya çalışıyorum. Eski güzel sevgilerden bahsetmek, eski şarkılarla geçmişi yaşamak ...

Bakarsınız bir Bella Eskanazi’nin hayatını birde benim sesimden dinlemiş olursunuz ya da farklı yaşanmış gerçek hayatları

Sevgiyle...