Bento'nun eskiz defteri

Hem ressam , hem yazar, hem sanat eleştirmeni olarak tanınan JOHN BERGER  bu kitabında, çizim yapmanın nasıl bir eylem olduğunu anlatmaya çalışıyor.

Özellikle resimle ilgilenenlerin kesinlikle okuması gereken bir kitap.Bir evin duvarının dibinde boy atmış zambakları nasıl resmettiğini şöyle ifade ediyor  Berger: "Resme gözlerini diker ve tekrar tekrar yedi zambağa bakışlar atarsın; bu kez yapılar değil, zambaklardan yayılan enerjidir yakalamak istediğin.

Etraflarını saran havayla, güneş ışığıyla, evin duvarından yansıyan sıcaklıkla nasıl bir etkileşim içindedirler?"

Sanırım Berger'in anlatmak istediği çizilecek olan modelin, biçimini, rengini incelemek, mesafe ölçülerini ayarlamak işin teknik kısmı;ama aslolan bu teknik süreçten sonra çizeceğin şey her ney ise onu bir varlık haline getirebilmek.

Bana bu fikri düşündüren, kitabın ilerleyen kısımlarında Berger'in zambakla ilgli şu hisleri: "Her bahar zambaklar açmaya başlayınca bir emre itaat edercesine onların resmini yaparım.Böylesine buyurgan başka bir çiçek yoktur. Belkide taç yapraklarının açılış tarzıyla ilgli bir şey bu, adeta önceden basılmış gibi.Zambaklar kitap gibi açılır. Aynı zamanda mimarinin en küçük en mükemmel yapı sanatı örneğidir. İstanbul'daki Süleymaniye Camii'ni düşündürürler bana. Zambaklar kahin gibidir. Şaşırtıcı oldukları kadar, sükunet vericidirler."

John Berger Filozof Baruch Spinoza'nın önermelerini ve gözlemlelerini önemseyen bir yazar olduğu için kitabında zaman zaman Spionaza'nın pasajlarınada yer vermiş.

Ayrıca Berger'in ilk yayımcısıyla ilgli paylaşatığı duyguları, tiranlıkla ilgli düşünceleri, Berger'in karekteri ve politik kimliğiyle ilgili ip uçları veriyor bize.

Konuşmaya başlamadan, düşünmeye başlamadan önce görmeye başlıyoruz. Zekamız, aldığımız eğitim ve terbiye, ihtiyaçlarımız, içinde yaşadığımız toplumun kültürel özellikleri ve daha pek çok etken nesneleri nasıl gördüğümüzü etkliyor bence.Balkonunda gördüğü güvercin kimisini neşelendirirken, kimisinide balkonum kirlenecek diye endişelendirebilir.

"Çizim bir yön bulma çabasıdır sonuçta: Bu anlamda doğada meydana gelen öteki yön bulma, uyum sağlama süreçleriyle mukayese edilebilir. Çizim yaparken semada süzülen kuşların, kovalandıklarında sığınacak yer arayan tavşanların, yumurtalarını nereye bırakacaklarını bilen balıkların, ışığa ulaşmanın yolunu bulmayı beceren ağaçların yada petek yapan arıların hallerine her zamankinden daha yakın hissederim kendimi" diyor Berger.

Kimbilir çizmenin ilk aşaması belkide kendini yakın hissetmektir baktığın modele.