Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

04 Temmuz '14

 
Kategori
Sağlıklı Yaşam
 

Biyomedikal bitkiler-VI, zambak

Biyomedikal bitkiler-VI, zambak
 

Fotoğrafın yayın hakları KOZMER'e (Kozmetik Ürünler Uygulama Ve Araştırma Merkezi) aittir.


BİR TUTAM BEYAZLIK+ BİR TUTAM GÜZELLİK+ BİR TUTAM DEVA+ BİR TUTAM KOKU= MİS ZAMBAĞI

 

Bugün sizlere, çiçekler dünyasının en güzellerinden, birinden bahsetmek istiyorum.

Mis zambağı..

 

Onu görüp de beğenmemek mümkün mü, bilmiyorum.

 

Biyomedikal bir çiçek olmaktan, şifa saçmaktan, güzelliğe güzellik katmaktan, gözü gönlü hoş etmekten çok çok öte, inanılmaz güzellikte, eşsiz kokulu, vahşi bir çiçek Mis Zambağı.

Görünüşünün mağrurluğuna, dimdik duruşunaki özgüvene, açmak için tercih ettiği yerlerdeki yüksek seçiciliğe de diyecek söz yok doğrusu.

 

Zambakla ilk karşılaşma

 

Muğla pazaryerinde, köylü bir kadının önünde ki, su dolu bir kovanın içinde mis zambağı ile karşılaştığımda, ayaklarım beni kendiliğinden ona doğru götürdü. Gerçekten de, kelimenin tam anlamı ile büyüleyici bir görüntüsü vardı, asıl kokladığım zaman şaşkına döndüm ki gerçekten insanı mest eden bir kokuya sahipti.

Aslında zambak bilmediğim bir çiçek değildi. Tam bir çiçek tutkunu olan annem, evimizin küçücük bahçesinde hemen her çeşit çiçeği yetiştirdiği için, zambağında birkaç farklı rengi evimizde daima olurdu ve açardı.

Yenidünya ağacının altında bir kök beyaz zambağımız vardı ve ben onun açmasını her yıl sabırsızlıkla beklerdim. Yine kokusuz, bazen bir dalda dört tane bile açabilen kırmızı bir zambakta annemin favorileri arasında yer alırdı.

Zambak bildiğim bir çiçekti bilmesine ama bu kadar güzel kokulusuna, hele doğada kendi kendine yetiştiği iddia edilenine, hiç rastlamamıştım.

Her elime aldığım çiçekte sorduğum klasik sorumu çiçeği satan kadına da yönelttim.

Bu çiçek doğada yabani olarak mı yetişiyor? Aslında soruyu sormuştum sormasına ama almayı umduğum cevap kesinlikle evet değildi. Asıl şaşırtıcı olansa aldığım, cevabın evet olmasıydı sanırım.

Kendisine inanmakta zorlandım açıkçası ve birkaç hafta yüzlerce zambak aldıktan sonra da, bizi doğal ortamına götürmek konusunda da ikna ettim.

İki öğrencimle birlikte, pazarcı hanımla eşi önde, biz arkada, köyün dışında, yeni sürülmekte olan bir tarla içinde bizi epeyce yürüttü.

Toz toprak içinde, güneş tepemizde umutsuz ilerlerken, dere kenarından bize karşıdaki dağı ve zumlanarak net görülebilen, dimdik kayalıktaki zambakları gösteren kadının doğru söylediğini görünce de şaşkınlıktan dona kaldık. Dimdik bir kayalıkta kökleri kaya içinde, yere paralel uzanan o ilk zambak görüntüleri bizi çiçeğe bizzat ulaşmak konusunda epey umutsuzluğa sürüklesekte vazgeçmedik doğada zambak izi sürmekten.

Sonrasında zambağın çetin izlerini sürdüğümüzü, kendisini tanıdıkça nerede açabileceği konusunda oldukça bilgi sahibi olduğumu söylemek de istiyorum. Bir de doğada yetişen bir yabani çiçekle kültür edilenin kesinlikte aynı kokuya sahip olmadığını da belirtmek istiyorum.

Yabani bir çiçek kentli olunca, biraz irileşiyor belki ama ne kokusu eskisi gibi oluyor ne de renginin parlaklığı kalıyor. Bunu da çiçeği bizzat evimin balkonunda yetiştirerek gördüm.

Sonrasında, hem bir yüksek lisan tez danışmanlığı hem de ar- ge proje pazarında yarışan bir proje ve yayınlarla bilimsel bir platforma taşıdığım zambak merakım sonucunda edindiğim bilgilerin bazılarını, bu yazı çerçevesinde sohbet niteliğinde bugün sizinle paylaşmak istedim.

 

LİLİUM CANDİDUM’UN (MİS ZAMBAĞININ) GENEL ÖZELLİKLERİ

 

Gövdeleri yaklaşık 50-130 cm boyundadır. Çiçekleri huni şeklinde olup kar beyazı renginde ve 2-12 çiçeklidir. Yapraklar spiral dizilişli, parlak ve tüysüdür. Flamentler 45-50, nadiren 57 mm, anterler ise 9-11 mm olup polenleri altın sarısıdır. Stilüs 35-50, nadiren 60 mm uzunluğundadır. Çiçeklenme zamanı Mayıs ayıdır

Bu değerli çiçek, kumlu ve taşlı topraklarda, yaprağını döken ağaçların bulunduğu taşlı orman alanlarında, otlu, yeşilli ve çimenli yerlerde, 10-1300 m’lerde yayılış gösterir.

Lilium candidum çok yıllık bir bitkidir. Çiçekler keskin kokulu, soğanı ise sarımsı beyaz renklidir. Bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirildiği gibi Batı Anadolu’da (İzmir, Karaburun, Söke, Marmaris) yabani olarak yetişir.

Soğanları dahilen infüsyon halinde (%2), idrar arttırıcı ve balgam söktürücü olarak, haricen ise çıbanları olgunlaştırıcı olarak kullanılmaktadır.

Zambak çiçeğinin bir müddet zeytinyağı içinde tutulması ile zambak yağı elde edilir. Koku verici olarak kullanılır. Diğer isimleri; akzambak, bey zambağı (Marmaris), beyaz zambak ve mis zambağıdır.

Zambak, son derece değerli bir bitki olup, hem ilaç etken maddeleri içeriğinden dolayı, hem de başta parfüm yapımı olmak üzere Kozmetik Endüstrisi için son derece önemlidir.

 

Konuyla ilgili çalışmalarımız sürmektedir efendim.

 

Bilgilendiğinizi ve sıkılmadığınızı umuyorum.

 

Saygılarımla.

 

Prof. Dr. Nazan Apaydın Demir

04.04.2014

Muğla 

 
Toplam blog
: 130
: 1375
Kayıt tarihi
: 08.04.14
 
 

Muğla Üniversitesinde Prof. Dr. olarak çalışmaktayım. Kozmetik Ürünler Uygulama ve Araştırma Merkez..