Braille Yazı Yaygınlaşmalı

Son yıllarda sesli kitaplar ve bilgisayar teknolojileri gelişti. Braille yazı biraz ihmal edilmeye başlandı. Görmeyenlerin en öncelikli öğrenmesi gereken yazılardandır. Ayrıca toplumda bilinir durumda olması içinde farklı politikalar geliştirilmeli.

Braille yazı görmeyenler okullarında rehabilitasyon merkezleri derneklerde ve halk eğitim merkezlerinde öğretilmektedir. Bazı illerde görmeyenler okulları olmadığı için özel alt sınıflar yâda kaynaştırma eğitiminde okuyan görmeyenlere yazıyı öğretecek öğretmenler bulunmamaktadır.

O zaman şunu önerelim özel eğitim bölümündeki tüm öğrencilere yâda üniversitelerde engelsiz bölümlerinde Türkçe edebiyat ve farklı bölümlerde seçmeli ders kapsamında Braille yazı öğretilebilinir. Yine üniversitelerde sosyal sorumluluk projelerinde kabartma yazı öğretilebilinir. Yazının tanıtımı için kitap okuma programlarında Braille yazıyla kitaplarda okunarak yazı tanıtılabilinir. Braille yazı tarihi ve geçmişi ile ilgili belgesel kısa film gibi farklı etkinliklerle farkındalık arttırıla bilinir. Engelli engelsiz herkes dilerse bu yazıyı öğrenebilecekleri kurslar açılmalı. Gerekirse kurs videoları hazırlanarak uzaktan eğitimlerde yazıyı daha çok kişiye öğretebilmeliyiz.

Diyanet işleri kendi personeline bu yazıyı kısmende olsa öğretiyor daha çok diyanet personelinin bu yazıyı öğrenmesi için faaliyetler yapılmalı. Liselerde seçmeli ders olarak ta öğretilebilinir. Okullardaki engelli kulüpleride kabartma yazıyla tanışabilir. Özel rehabilitasyon merkezlerinde çalışanlarda kabartma yazıyı öğrenmeli ülkemizde her ilde kabartma yazıyı bilen ve öğretebilecek kişiler artmalı ve öğrencilere kuran kurslarına gitmek isteyenlere kabartma yazı kursu verebilmeli. Dernekler ve federasyonlar illerde kabartma yazıyı bilenleri tespit ederek halk eğitimlere bildirmeli. Halk eğitim merkezindeki öğretmenlere de kabartma yazı öğretilmeli.

Kabartma yazının toplumda bilinir olması için farklı etkinlikler yapılmalı. Kabartma yazıyla broşürler hazırlanmalı. Kabartma yazılı kitapların sayıları artırılmalı yollardaki sarı çizgiler kabartma levhalar broşürler kitaplar asansörlerde kabartma işaretler ve etiketler özelikle bazı ürünlerde ilaçlarda bilgilendirici etiketler hayatımızı kolaylaştırır. Kabartma yazılı gazeteler ve dergiler çıkarılabilinir. Uçaklarda kabartma yazıyla bilgilendirme broşürleri var. Bazı Restoranlarda da var. Hâlbuki sayıları artırılabilinir. Günlük gazete belki zor ama bir kabartma yazılı dergimiz olsa harika olur.

Diyanet işleri başkanlığı kabartma Kuranıkerim ve dini kitapları basıyor. Tüm kamu kurumları yayınlarını kabartma olarak çıkarabilir. ilkve orta öğretimde ders kitaplarını milli eğitim öğrencilere basıp gönderiyor. Dileyen öğrencilere de üniversiteler bu hizmeti sunabilir.

Biz kitaplara çıktığı anda sesli e-kitap yâda kabartma kitap seçenekleriyle ulaşmak istiyoruz. Özellikle çift engelli olan hem görme ve işitme kaybı olan arkadaşlarımız var. Ders kitapları dışında üniversiteye hazırlık ve ekpss kitaplarının kabartma yazıyla basılmasını istiyorlar. Bu arkadaşlarımız duymakta zorlandıkları için kabartma kitap onlar için daha önemli.

Mobil uygulamalarda da Braille seçenekleri var. Bazı arkadaşlarımız bu bizim kimliğimizin bir parçası deyip mobil uygulamalarıda Braille olarak kullanıyorlar.

Yazıyı unutmayalım ve toplumda yaygınlaşması için politikalar oluşturalım. Üniversitelere eğitim kurumlarına ve tüm topluma yazının toplumda bilinir olması için çaba göstermeye davet ediyoruz.

Türkiye Beyazay Derneği İzmir şube Başkanı Salih Arıkan. Tel: 0506 514 96 93