Bu dünyadan bir Sedat Umran geçti.

Gittin taş atarak denizlerime

Halka halka genişleyen anıların kaldı

Gittin dağ gibi büyüdü yalnız

Issızlığın iki ucunda şimdi sen varsın

***

Uzak ırmaklar gibi gözlerin

Yansıtır ışıltısını bakışlarıma

Ben kaç bahar, kaç yaz sığdırdım

Sen yanımdayken kışlarıma

Diyordu kimi  şiirsel dizelerinde…

Evet, koca ömrüne birkaç bahar ve birkaç yaz sığdıran şair Sedat Umran ne yazık ki şimdi yok aramızda… Aslında o bir yalnızlığın şairi idi. Yalnız yaşadı ve yalnız gitti. Bunca bir ömre birçok baharlar ve yazları sığdıran şair geçen Ramazan Bayramını dostlarıyla birlikte yaşamadan elveda etti bu yalan dünyadan.

Ben şahsen değerli şair Sedat Umran’ı görmek nasip olmadı. Ancak yıllar önce  Hisar, Türk Edebiyatı, Varlık ve  Yeditepe gibi dergilerde   onun  şiirlerini zevkle okuduğum bir şairdi. “Yalnız” adlı şiirinde:

Aynalar endişe içinde şimdi

Demin yanımızda soyunan kimdi?

 Bakıyorlar gözleriyle sorarak

Demin yanımızda soyunan kimdi?

( Aynalar Gün Doğumu 1995 )

Değerli  şairimiz için  Edebiyatçı ve yazar BeşirAyvazoğlu bir yazısında onun için şöyle diyor “  Sadece şiir düşünen, hayata sadece şiirin penceresinden bakan şairler nerdesiniz?  Diye bir çağrı yapılsa ilk ses verecek şair, herhalde yetmişlik Sedat Ümran olurdu. Yetmişlik dedimse Mart 1996 ‘nın onun yetmişinci doğum yıl dönümü bu cümleyi yazarken fark ettim.( aslında şairimiz 88 yaşında iken vefat etti ) Şiirle yatıp kalkan Seda’ın aslında filolojiyi bitireceği de şüphelidir. Ancak imdadına Alman şairleri yetişir. Sırf onları okumak için Almanca’ya bütün gücüyle asılan genç şair N.Leanu, Eduau Moricke, Goethe, Schiller, Rilke gibi büyük Alman şairlerin şiirleri yutarcasına okumaya başlar.

Türk şiirinin önde gelen isimlerinden Sedat Umran, bu sabah ( 7.08.2013 ) İstanbul'da yaşamını yitirdi. Rahatsızlığından dolayı 1 Haziran'da, Kartal Sanatçılar Huzurevi'nden alınarak Kayışdağı Darülaceze'deki yoğun bakım bölümüne yatırılan Umran, durumunun gittikçe ağırlaşması üzerine 25 Haziran'da Süreyya paşa Göğüs Hastalıkları Hastanesi'ne kaldırıldı. 4 Temmuz'da sağlık durumu iyileşen Umran, hastaneden taburcu edilerek yeniden Kayış dağı Darülaceze'ye götürüldü. Ancak Umran, bu sabah Darülaceze'de hayatını kaybetti.

Umran'ın cenazesi bugün ikindi namazını müteakip Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki mescitte kılınacak cenaze namazının ardından, Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

Sedat Umran kimdir?

Sedat Umran, 1925'te İstanbul'da doğdu. 1942'de Haydarpaşa Lisesi'ni bitirdikten sonra, bir süre İÜ iktisat Fakültesi'ne devam etti. Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümüne geçerek, 1948'de buradan mezun oldu. Çeşitli kuruluşlarda memur ve çevirmen olarak çalıştıktan sonra, 1974'te İzmir Sümerbank Boru Fabrikası mütercimi iken emekli oldu.

Yeni Devir, Tercüman ve Türkiye gazetelerinde yazan Umran'ın ilk şiiri 1943?te Yedigün dergisinde yayımlandı. İlk şiir kitabı Meş'aleler kendi yayını olarak 1949'da çıktı. Hisar, Beş Sanat, Varlık, Türk Dili, Güney, Yeditepe, Soyut, Büyük Doğu, Diriliş, Türk Edebiyatı, Sözcükler, Sedir, Tan, Gösteri, Gergedan, Mavera, Aylık Dergi, Milli Kültür, Yaba/Öykü dergilerinde şiirleri ve çeviri şiirleri yayımlandı. Leke isimli kitabıyla tanındı. "Eşyanın şairi" olarak anıldı. "İnsan Gelişiminin Devridaimi" çevirisiyle 1994 Türkiye Yazarlar Birliği Çeviri Ödülünü aldı. Umran'ın şiir kitaplarının yanı sına Almanca’dan yaptığı çok sayıda çevirisi de bulunmaktadır. ( 7 Ağustos 2013 )

ESERLERİ:

Şiir:  Meşaleler( 1949), Leke ( 1970 ), Gittin Taş Atarak  Denizlerime ( 1990 ), Kara Işıldak( 1993 ), Parmak Uçlarımdaki Yangın ( 1995 ),  Sedat Umran’dan Seçmeler( 1995 ), Akşam Şiirleri ( 1998 ), Aynada Gün Doğumu ( 1999 ), Kırık Ayna  / Aşk Şiirlerinden Seçmeler ( 2000 ),  Kış Bayramı ( 2002 ),  Deneme: İnceleme: Şiirde Metafizik Gerçek ( 1995 ), Büyük Alman Şairleri ( 2003 ), Antoloji: Şahaserler Antolojisi Hasan Akay ile ( 1994 ),  İnsan Gelişiminin Devri Daimi ( 1996 ), Çocuk Şiirleri ( 1995 ), Ünlü Şairlerin En Güzel Aşk Şiirleri ( 1999), Bunlardan başka birçok da çeviri yapıtları vardır.

Sedat Umran, edebiyatımızda güzel ve lirik şiirlerinin yanı sıra eşyanın sessiz şairi olarak tanınmış ldi... O küçük şeylerin ince ruhlu olmasından yana idi. Örneğin İğne, makas, fermuar, iplik, düğme,  vida, mum, pergel., sabun, astar, musluk, paspas,  pense, kelpeten,  semaver, gibi hayatımızın önemsiz gibi duran yanlarını dolduran eşyayı ve kimi zaman nesneleri de şiirine konu eden bir bağımsız şairdi. Bui yönüile edebiyatımızda isim yaptı... 

Bunlardan başka Kırkayak, karınca, ateş böceği, pire, kuğu, manda, gibi hayvanları da  dile getiren ve onları  şiirleriyle süsleyen bir şairdi.  Hemen  hemen her şiirinde bunları bulmak  olası idi…Geçen Ramazan ayının son günlerinde  bi arife sbahında İstanbul’da  şairimizi yitirdik. ( 07.08.2013 )  Onu her zaman  Geride bıraktığı Şiirleriyle  anacağız.  Sevgili  üstardımız Şair  Sedat  Umran’a  Allah'tan rahmet  ve sevenlerine başsağlığı diliyorum. Mekanı cennet olsun...

Kaynak:

Türkiye Edebiyaçılar ve  Kültür Adamları Ansiklopedisi  /  İhsan  IŞIK, Elvan Yayınları

9. Cilt. Sayfa: 3666 -3669- Ankara 2006