Çanakkale'den Anadolu'ya bir destanın sergisi

Tarihçi - Çanakkale araştırmacısı Ahmet Uslu, Çanakkale’den Anadolu’ya isimli dördüncü kişisel sergisini Keçiören Estergon Kültür Merkezi’nde açtı. Sergi 5 Aralığa kadar Ankaralıların merak ve ilgilerine açık olacak..

Uslu, 1915 Çanakkale Seddülbahir Savaş Galerisi isimli özel müzesinde bulunan 12 bin parçadan sadece 2 bininin sergilendiğini söyledi. Sergi üç bölümden oluşmakta. Birinci bölüm; Çanakkale’yi geçilmez yapan M. Kemal Paşa’nın siperlerde iki arkadaşı ve tabii ki Seyit onbaşının da o sırtında taşıdığı top mermisi ile görüntülenmiş heybetli afişleri ziyaretçilerin dikkatlerini çekecek nitelikte yer almış. Diğer fotoğraflar sanki o günlere götürmekte insanı;

. 10 Ağustos 1915 taarruzunu haber veren Tasvir-i Efkar Gazetesi’nin o günkü çıkışı

. Çanakkale Kahramanı Koca Seyit Çubuk; 1899-1939 ruhuna fatiha

. Conkbayırında bir siper

. Bacağını kaybetmiş, bastonla yürüyen bir Türk gazisinin arkadan çekilmiş bir resmi

. 1915 yılı Asker Yemek Listesi

. 25 Nisan 1915’te şehit olanların isim isim yazılmış bir tablonun resmi

. Şehit olan talebelerin resimleri

. Şehit olan futbolcuların ve bazı sporcuların resimleri

. M. Kemal Paşa arkadaşları ile birlikte

. M. Kemal Paşa’nın yaptırdığı Çanakkale Şehitliği Abidesi

. Çanakkale savaşlarına katılmış ve gazi olmuş iki eski askerin sivil resimleri

İkinci bölüm savaşın yapıldığı mekanların o günlerdeki hali ile bugünkü durumu kıyaslanır gibi birleştirilmiş fotoğrafta verilmekte.. Araştırmacı Ahmet Uslu özellikle bu bölümü kendi elleri ile hazırlamış. Önemli resimler şöyle;

. Anzak plajı çıkarmadan üç gün sonra

. Pınar koyu - Seddülbahir

. Sarıkule - Kilitbahir Kalesi

. Arıburnu

. Seddülbahir Kale Kapısı- Seddülbahir

. 27 Nisan 1915 Yahya Çavuş Siperleri

Üçüncü bölümde ise; Çanakkale Savaşı’ndan kalan askeri malzemeler ile bu destanı anlatan günümüzde yazılmış kitap, Cd ve Dvd, afiş, kitapçık, yüzük, kabartma gibi dökümanlar yer almakta.. Sergide o yıllarda savaşmış bir Türk askeri ile bir İngiliz askerinin maketleri sanki sergi mekânının nöbetini tutuyorlar gibi kapı girişine yerleştirilmiş..

Cam mekânlar içinde sunulan bazı malzemeler şöyle:

. Savaşta o kadar çok mermi kullanılmış ki; bir kaya parçasında tomar şeklinde birbirleri ile kaynaşmış halleri

. İngiliz piyade tüfekleri

. Barutlar

. Mihverler, çakılar, kaşıklar ve bir gözlük

. Türk askerinin kullandığı mavzerler

. Osmanlı subaylarının kullandığı kılıçlar

. Askerlerin mataraları; Fransızların teneke, Türklerin alüminyum

. Mutfak araç, gereçler

. İngilizler tarafından Türklere karşı kışkırtılmış Müslüman Gurkaların kullandıkları palalar, satırlar

. Süngüler

. Mayınlar

. Dürbünler

. Kütükler

. Siper kazmada kullanılan araç, gereçler

. İngiliz birliklerinin nakliyede kullandıkları katanaların nalları, üzengileri

. Bir İngiliz subayına ait saat

. Avusturyalı bir subaya ait kolye

. Osmanlı askerine ait bir taş düğme

. Bir Fransız subayının mezar tabelası ( Fr. Yüzbaşı Febby Antonie) Fransa için yazısı

. Seddülbahir’de bir Fransız topçu subayının üniforması

18 Mart 1915’te Çanakkale Deniz Zaferi ile sonuçlanan bu zafer destanını yaratanlar; başta M. Kemal paşa ve arkadaşları İtilaf Devletleri’nin 30 savaş gemisine karşı tam 7 saat süreyle Arıburnu, Seddülbahir ve Kumkale’de amansız bir savaş vererek büyük ve anlamlı bir direniş sergilediler.

Savaş bir yıl kadar sürdü: 253 bin Türk subay, er, erbaş şehit oldu.

Şair Mehmet Akif bir şiirinde bu destanı şöyle anlatır;

Şu boğaz harbi nedir?

Var mı ki dünyada eşi?

En kesif orduların yükleniyor dördü beşi

Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya

Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya

Ne hayâsızca taaşşüt ki ufuklar kapalı

Nerede, gösterdiği vahşetle bir Avrupalı

Çanakkale geçilmez melodilerinin sergiyi gezen ziyaretçilere çok farklı duygular da yaşattığını anımsatırım.