Çeşme'deki tehlikenin nedeni orkinoslar mı?

İzmirli işadamı Selçuk Yaşar, ''Kültür Balıkçılığı Hakkında Gerçekler'' adlı bir kitap yazdı. Kitapta levrek ve çipura yetiştirilen balık çiftliklerinin çevreye hiçbir zararı olmadığı anlatılıyor. ''Balık çiftlikleri olmasaydı, levreğin kilosu 100 lira olurdu, '' diyen Selçuk Yaşar, gündemdeki deniz kirliliğinin orkinos çiftliklerinden kaynaklandığını iddia ediyor.

Deniz ve çevre kirliliğine neden oldukları iddia edilen orkinos çiftlikleri, İzmir Körfezi'nin doğal güzelliklere sahip koylarına musallat olmuşlar. Biri Ildırı'da, üçü de Gerence Körfezi'nde olmak üzere dört tane orkinos besi çiftliği var. Bunların yanı sıra Antalya'da faaliyette bulunan bir çiftlik de hava koşulları nedeniyle İzmir'e taşınma girişimlerine başlamış. Nereye biliyor musunuz? Seferihisar'daki Sığacık Koyu'na!..

Doğa harikası bir belde balıklara yem edilmek isteniyor. Bu girişimi duyan halk geçtiğimiz günlerde ayaklandı. Gösteriler yapıldı.

Gelelim Gerence Körfezi'ne. Bu körfezin girişinde bulunan Karaada ve Toprakada'dan başlamak üzere Karareis ve Gerence Körfezi 2006 yılında, ''Denizden askeri yasak bölge'' ilan edildi. Karadan ve denizden sit alanı olan ve yasak bölge ilan edilen bu körfezde orkinos çiftlikleri kuruluyor. Küçük bir yatın bile giremediği bu körfeze yabancı bandralı büyük gemiler rahatça girerek orkinos çiftliklerinden yükleme boşaltma yapabiliyor.

Buraya kadar çevre kirliliğiyle ilgili bir sorun yok.

Orkinosların beslenmeleri ve ihraç öncesi yapılan işlemlerin çevre kirliliğine neden olduğu iddia ediliyor.

Orkinoslar, Mayıs ve Haziran aylarında, Antalya-Mersin-Kıbrıs üçgeninde yavru iken yakalanıyor. Bir ay süren yolculuk sonrası Çeşme'ye getiriliyor. Afrika açıklarında avlanan sardalya, hamsi, ringa ve uskumruyla aylarca besleniyorlar. İstenen büyüklüğe ulaşan orkinoslar çiftliklerde kesilip temizleniyor. Dondurulduktan sonra gemilerle Japonya'ya ihraç ediliyor.

Beslenme sırasında parçalanan balık artıkları denize yayılıyor. Kesim sırasında akan kanlar ve atılan işe yaramayan kısımlar denize karışıyor. Kesilen bir orkinosun 600-700 kilo olduğu göz önüne alınırsa denize karışan kan ve atık miktarının çok önemli bir boyutta olduğu görülmektedir.

Bu iddialara çiftlik sahipleri karşı çıkıyor. Ildırı'da bulunan Aqua Grup'a ait orkinos çiftliğinin sahiplerinden Hasan Şerefoğlu şöyle diyor:

''Balık çiftliklerinin çevreye hiçbir kötü etkisi yoktur. Bu körfezdeki yazlıkların birinin yarattığı kirlilik kadar zarar verdiğimizi tespit ettirsinler, çiftliği söküp gitmeye hazırız. Hiçbir yasal zorunluluğumuz olmadığı halde, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'ne ücret ödeyerek kendimizi denetlettiriyoruz.''

Kimse benim yoğurdum ekşi demiyor ama ortada acı bir gerçek var. Daha çok kazanma hırsıyla denizler ve doğa kirletilerek sağlık açısından büyük tehlike yaratılıyor.